Qog’oz insoniyatning ulug’ ixtirolaridan biridir. Qog’oz haqida birinchi ma’lumot eramizning 12-yiliga taaluqli bo’lsa, eramizning 76-yiliga kelib unga kitoblar bosilgani eslatiladi

2.2. Assortiment tanlash va uni tavsifi

Hozirgi kunda mahsulotlarning sifati bilan bir qatorda uning tashqi ko’rinishi, qulayligi, tannarhi ham muhim ahamiyatga ega. Iste’molchilarni turli tuman mahsulotlarga bo’lgan talabi ortib boroqda. Shuni inobatga olib, loyihasi bajarilayotgan qalin qag’oz ishlab chiqaruvchi karxona quyida keltirilgan assortimentdagi mohsulotlar ishlab chiqarilishi rejalashtirildi.

1. 
   Muqova uchun qalin qag’oz – 35%
   
2. 
   Mebellarni o’rash uchun qalin qag’oz – 35%
   
3. 
   Gofra kartoni ustki qismi uchun qalin qag’oz -30%
   

Loyihalanayotgan karxonada yiliga 2800 tonna qalin qag’oz ishlab chiqarishni inobatga olib tanlangan har bir assortimentning yillik, kunlik va soatlik ishlab chiqarish miqdori quyidagicha aniqlanadi.

1. 
   Muqova uchun qalin qag’oz.
   

Yillik miqdori:

2800 t – 100%

X – 35%

X = 980 t/yil

Kunlik miqdori:

980 t – 352 kun

X – 1 kun

X = 2.78 t/kun

Soatlik miqdori:

2.78 t – 23 soat

X – 1 soat

X = 120 kg/soat

2. Mebellarni o’rash uchun qalin qag’oz.

Yillik miqdori:

2800 t – 100%

X – 35%

X = 980 t/yil

Kunlik miqdori:

980 t – 352 kun

X – 1 kun

X = 2.78 t/kun

Soatlik miqdori:

2.78 t – 23 soat

X – 1 soat

X = 120 kg/soat
3.Gofra kartoni ustki qismi uchun qalin qag’oz.

Yillik miqdori:

2800 t – 100%

X – 30%

X = 840 t/yil

Kunlik miqdori:

840 t – 352 kun

X – 1 kun

X = 2.38 t/kun

Soatlik miqdori:

2.38 t – 23 soat

X – 1 soat

X = 103 kg/soat
2.1 – jadval.

Assortimentlar taqsimoti.

№	Assortiment nomi.	Ishlab chiqarish ulush %	Ishlab chiqarish hajmi.
			T/yil	T/kun	Kg/soat
1.	Muqova uchun qalin qag’oz.	35%	980	2.78	120
2.	Mebellarni o’rash uchun qalin qag’oz.	35%	980	2.78	120
3.	Gofra kartoni ustki qismi uchun qalin qag’oz.	30%	840	2.38	103
4.	Jami.	100%	2800	7.94	343

2.3. Xom – ashyoni hisoblash miqdori.

Xom – ashyo hisobini bajarishda har bir assortiment uchun tegishli bo’lgan absalyut quruq tolani hisobga oluvchi koeffitsient hisobga olinadi.

Bu yerda:

K – bir kg quruq qog’oz ishlab chiqarishga (o’ramda) sarf bo’ladigan absalyut quruq tolani kg lardagi miqdorini hisobga oluvchi koeffitsient

P - qaytmaydigan (yuvilib ketadigan) tola miqdori, ishlab chiqarilayotgan qog’oz miqdoriga nisbatan % da; P=2%

W - o’ramdagi qog’ozni namlik ta’siridagi ortiqcha og’irligi, ishlab chiqarilayotgan qog’oz miqdoriga nisbatan % da; W=8%

Z - elimlanganlik va zolligi hisobidagi ortiqcha og’irligi (tabiiy zolligi hisobga olinmaganda)

1. Muqova uchun qalin qag’oz.

980 * 0.82 = 803.6 t/yil.

803.6 : 352 = 2.28 t/kun.

2. Mebellarni o’rash uchun qalin qag’oz.

980 * 0.82 = 803.6 t/yil.

803.6 : 352 = 2.28 t/kun.

3. Gofra kartoni ustki qismi uchun qalin qag’oz.

840 * 0.82 = 688.8 t/yil.

688.8 : 352 = 1.95 t/kun.

2.2 – jadval.

Assortimentlar bo’yicha yo’qatishlarni hisobga olgan holda kerak bo’ladigan xom – ashyo miqdorini hisobi.

Assortiment nomi	Assortiment yillik ishlab chiqarish hajmi. Tonna.	Absalyut quruq tola hisobini olingandagi koeffitsient .%	Absalyut quruq tola hisobini olingandan keyingi xom – ashyo hisobi.
			t/yil	t/kun
Muqova uchun qalin qag’oz.	980	0.82	830.6	2.28
Mebellarni o’rash uchun qalin qag’oz.	980	0.82	830.6	2.28
Gofra kartoni ustki qismi uchun qalin qag’oz.	840	0.82	688.8	1.95
Jami.	2800		2350	6.51