Qishloq va suv xo’jaligi vazirligi

Masala yechimi

42
, 35
06
, 117
22
, 2
5
, 87
30
, 6
5
, 72
51
, 82
, 40
03
, 26
5
, 7
2 0 0 6








ёш ўртача A

7
, 37

05
, 121
5
, 87
96
, 2
5
, 72
7
, 9
40
9
, 85
49
, 22
5
, 7
2 0 0 7









ёш
ўртача A

3
, 39

61
, 123
72
, 3
5
, 97
45
, 12
5
, 72
03
, 87
40
41
, 20
5
, 7
2 0 0 8









ёш ўртача A

7
, 40

57
, 125
00
, 4
5
, 87
66
, 15
5
, 72
93
, 86
40
96
, 19
5
, 7
2 0 0 9









ёш ўртача A

2. 
   masala. Mamlakat aholisi soni to’g’risida quyidagi ma’lumotlar berilgan (ming kishi):
   

yil boshidagi aholi soni 125 573, yil mobaynida 1221, tug’ilib 924 o’ldi. Mutloq mexani k
qo’shimcha o’sish –50 ming kishi. Aholining tabiiy va mexanik xarakati ko’rsatkichlari aniqlansin:

Masala yechimi

1. 
   Yiloxiridagi aholi soni: 125820
   

50
924
1221
125573




 é A
ming kishi.

2. 
   O’rtacha aholi soni: 5
   

, 125696
2
125820
125573
2
1




 n À À À
ming kishi.

3. 
   Tug’ilish koeffitsiyenti:
   

0097
, 0

5
, 1256969
1221

 туг K
yoki 9,7 ‰
00735
, 0
5
, 1256969
924

 ўл K
yoki 7,35 ‰
32
,
1
924
1221

 хаётийлик K

93
, 1

5
, 1256969
125573
125820


 ўсиш умумий K

‰

35
, 2
35
, 7
7
, 9


 ўсиш табиий K

‰

93
, 1

ўсиш механик K
‰ - 2,35‰q-0,42‰

3. 
   masala. Mamlakat aholisi soni to’g’risida quyidagi ma’lumotlar berilgan (ming kishi.): 1.01.2009 yil – 125032; 1.03 –125132; 1.08 – 125372. 1.10 – 125484; 1.01.2010 yil –
   

125573.
Yil mobaynida 1229 ming bola tug’ilib,877 ming kishi o’ldi. Aniqlang:

1. 
   O’rtacha aholi soni :
   
2. 
   Tug’ilish,o’lish va tabiiy o’sish koefftsiyentlarini.
   
3. 
   Mexanik o’sish koeffitsentini.
   
4. 
   Aholining hayotiylik koeffitsentini.
   

Masala yechimi

1.
8
, 125320
3
2
5
2
3
125484
2
125372
5
125132
125032
0
, 2
2009












А
ming kishi 2.
8
, 9
8
, 125320
1000
1229



туг
K

‰

3.
0
, 7
8
, 125320
1000
877


 ўл K

‰

4.
8
, 2
0
, 7
8
, 9




 ўл T
ўсиш табиий K
K K

‰

5.
401
, 1
877
1229

 хаётийлик K
, 2
8
, 125320
125032
125573



ўсиш механик K
‰ q 4,5‰ – 2,8 ‰q1,5‰

4. 
   masala. Quyidagi aholi soni to’g’risida berilgan shartli ma’lumotlar asosida va yoshlar bo’yicha yashash koeffitsiyentlari asosida, mehnatga layoqatli yoshgakiruvchi aholining kelgusi 3 yildangi soni aniqlansin:
   

YOsh, yil SHartli yoshlar bo’yicha
yashash koeffitsiyenti Aholi soni, kishi
13
0,996148
5320
14
0,995800
5028
15
0,995560
4180
Masala yechimi: Aholining istiqboldagi soni quyidagicha aniqlanadi: Birinchi yil uchun:
5299
996148
, 0
5320
À 14




5007
995800

, 0
5028
À




4161
995560

, 0
4180
À 16




Ikkinchi yil uchun:

5277
995800
, 0
5299
À 15




4985
995560

, 0
5007
À 16




Uchinchi yil uchun:

5254
995560
, 0
5277
À 16



Demak, mehnatga layoqatli yoshga kiruvchi aholi soni: birinchi yili – 4161, ikkinchi yili – 4985, uchinchi yili – 5254, jami – 14400 kishi.

2. Mustaqil ishlash uchun savollar.

1. 
   Aholi soni va tarkibini statistik o’rganish.
   
2. 
   Aholini jinsi, millati, oilaviy holati, ma’lumotli darajasi va boshqa belgilar bo’yicha o’rganish.
   
3. 
   Aholini tabiiy va mexanik harakati statistikasi.
   
4. 
   Aholi tabiiy harakatini ifodalovchi absolyut va nisbiy ko’rsatkichlar: tug’ilishi, vafot etishi, tabiiy o’sishi.
   
5. 
   Aholi migratsiyasi turlari. Aholi migratsiyasining absolyut va nisbiy ko’rsatkichlari.
   
6. 
   Nikohdan o’tish va undan o’chish ko’rsatkichlari.
   

14. mavzu. Mehnat bozori statistikasi

Reja:

1. 
   Iqtisodiy faol aholi tushunchasi. Uning soni va tarkibi.
   
2. 
   Mehnat resurslari statistikasi. Mehnat resurslari sonini hisoblash usullari.
   
3. 
   Iqtisodiyotda band bo’lganlarning faoliyat sohasi, mulk formasi, xo’jalik yuritish formasi va mamlakat hududlari bo’yicha taqsimlanishini statistik o’rganish.
   
4. 
   Korxona va tashkilotlarning xodimlarini asosiy va asosiy bo’lmagan faoliyatlari bo’yicha taqsimlanishi.
   
5. 
   Iqtisodiyot tarmoqlarida band bo’lgan xodimlar soni.
   
6. 
   Ishchi kuchi harakati statistikasi.
   
7. 
   Ish vaqti fondlarining tarkibi.
   
8. 
   Ish joylaridan foydalanish ko’rsatkichlari statistikasi.
   

Korxona xodimlari soni haqida ma’lumot korxona mehnat hisobotida aks ettiriladi. Korxona xodimlari sonining birlamchi hisoboti ishga qabul qilish va ishdan bo’shatish buyruqlaridan boshlanadi va korxona xodimlarining kunlik ro’yxatdagi soniga kiritiladi. Hamma xodim toifalari, doimiy, vaqtincha, mavsumiy ishga qabul etilgan, asosiy yoki yordamchi ish
faoliyatiga qaramasdan, korxona tarkibida alohida shtatdagi xodimlardan tashqari o’rindosh lik
bo’yicha ishlovchilar (sovmestitellarning) hisobi ham yuritiladi.
Ro’yxatdagi xodimlar soniga ishga qabul qilish haqida buyruq chiqqan kundan boshlab, to ishdan bo’shatish haqida buyruq chiqquncha ro’yxatda bo’lganlar kiritiladi. Doimiy xodiml ar
soniga ishga qabul qilish buyrug’ida muddati ko’rsatilmagan hodisalar kiritiladi.
Vaqtincha xodimlar soniga ikki oy muddatgacha yoki vaqtincha ishlamayotgan xodimlar o’rniga ishlashga 4 oygacha qabul qilinganlar kiritiladi. Mavsumiy xodimlarga olti oygacha mavsumiy ish bajarish uchun qabul qilinganlar kiritildi.
Kalendar ish kuni ro’yxatdagi xodimlar soniga shu kuni haqiqiy ishlaganlar va turli xil sabablarga ko’ra ishlamaganlar kiritiladi:


xizmat safarida bo’lganlar;



navbatdagi va qo’shimcha ta’tilda bo’lganlar;



davlat va ijtimoiy majburiyatlarni bajarish bilan band bo’lganlar;


oilaviy sabablarga ko’ra;


sog’lig’i tufayli;



ma’muriyat ruxsati bilan;



ishga chaqirish bo’yicha dam olayotganlar;



o’z hisobidan ta’til;


korxona bo’sh turishi tufayli;



ikki yoshgacha bola tarbiyasi ta’tili;



tug’ruq ta’tili;



to’la ish haftasi bo’yicha ishlamaslik sharti bilan ishga qabul qilinganlar;



o’quv ta’tilini o’tayotgan, ta’limning sirtqi yo’nalishdagi talabalar va h.k. lar. Ro’yxatdagi xodimlar soniga quyidagilar kiritilmaydi:



bir marotabalik ish bajarish uchun jalb etilganlar;



asosiy ish faoliyatidan tashqari boshqa korxonada qo’shimcha faoliyat ko’rsatayotganlar;



ish haqini saqlab qolmaslik sharti bilan boshqa korxonaga vaqtincha ishga yuborilganlar;



ishdan ajralgan holda o’qishga yuborilganlar (korxona hisobidan stipendiya oluvchilar).