Qishloq va suv xo’jaligi vazirligi

Sezuvchanlikni tekshirish. 
Sezuvchanlikni tekshirish muhim klinik ahamiyatga ega. Bunda 
o’tkazuvchanlik yoshida ishtrok etadigan reseptor (teri) markazga intiluvchi nerv tolasi, markaz, 
markazdan qochuvchi nerv tolasi, hamda ishchi organ ishi yoki sezuvchanligiga baho beriladi. 
Demak sezuvchanlikni aniqlash bilan bosh miya va orqa miya faoliyatiga, reseptorlar holatiga baho 
beriladi. 

---

111
Veterinariya amaliyotida sezuvchanlikni 2 xil tekshiriladi. 1 Terining yuza sezuvchanligi. 2. 
Muskul, paylar, tog’aylar, bo’g’imlarning chuqur sezuvchanligi. 
Terinig yuza sezuvchanligi o’z navbatida 3 ga bo’linadi. 
Taktil sezuvchanlik. 
Og’riqli sezuvchanlik. 
Haroratni sezuvchanlik. 
1. Taktil sezuvchanlikni aniqlash uchun teri yuzasidan ingichka tayoqchani (junga) tekizar-
tekizmas harakatlantiriladi. Bunda normada terining muayyan qismi silkinadi. Quyidagi 
o’zgarishlari bor. 1. Tastgiperesteziya-taktil sezuvchanligini ortishi, 2 tastgipoyesteziya - taktil 
sezuvchanligini susayishi, tastanesteziya - taktil sezuvchanlikni yo’qolishi. 
2. Og’riqni sezuvchanlikni aniqlash uchun hayvon ko’zi tushmaydigan teri yuzasini nina 
orqali sanchamiz. Bunda hayvon o’zini olib qochib, oyog’i va dumini ko’taradi. Quyidagi 
o’zgarishlar bor. 1. Giperalgeziya - og’riqni sezuvchanlikni oshishi. 2. Gipoalgeziya - og’riqni 
sezuvchanligini susayishi. 3. Analgeziya - og’riq sezuvchanlikni yo’qolishi. 
3. Haroratni sezuvchanligini aniqlash uchun idishga muz yoki issiq suv qo’yib, hayvon 
terisiga tekiziladi. Hayvon issiq yoki sovuqni sezib, tanasini olib qochadi. Quyidagi o’zgarishlar 
bor: Termogiperesteziya - harorat sezuvchanligini oshishi, termogipoyesteziya - susayishi, 
termoanesteziya - yo’qolishi. 
Demak barcha 3 xil sezuvchanlikning kamayishi (susayishi) - giposteziya oshishi 
giperesteziya, yo’qolishi anesteziyadir. 
2. Chuqur sezuvchanlikni tekshirish. 
Bunda bo’g’inlar, paylar tog’aylar, sezuvchanligi aniqlanadi. Buning uchun hayvonga
nokuloy holat hosil qilinadi, misol uchun oldingi oyoqlari krest holida qo’yiladi. Agar oldingi 
holatiga tez kelsa, demak chuqur sezuvchanlik norma hisoblanadi. Agar tez kelmasa o’zgarishlar 
mavjud yoki bor deb hisoblanadi.