Qishloq va suv xo’jaligi vazirligi

Oshqozon shirasini tekshirish 
Kasal hayvonlarning oshqozon shirasini olish bilan uzoq muddatda oshqozondagi shira 
ajralish jarayonini kuzatish va o’rganish, toza oshqozon shirasi olish, ma’lum bir vaqtda uning 
miqdorini aniqlash, toza oshqozon shirasi bioximik va boshqa tekshirishlarni o’tkazish, 
oshqozondagi leykositlar sonini aniqlash yo’li bilan yallig’lanish jarayoni ketayotganligi yoki 
yo’qligini aniqlash mumkin. 
Otlarda oshqozon shirasini olishda vakuum hosil qiladigan apparat ishlatilib, bu apparatga 
3-5 otning oshqozoniga kiritilgan burun-oshqozon zondi ulanadi va oshqozon shirasi olinadi. Bu 
uslub otlar oshqozonida shira doimiy ravishda hosil bo’lishiga asoslangan. Olingan oshqozon 
shirasining miqdori va sifati shirani olishdan ilgari hayvon qabul qilgan oziqalarning turi, miqdori 
va sifatiga bog’liq bo’ladi. Oshqozon shirasining ko’rsatkichlari ko’k o’tlar bilan oziqlantirilganda 
pichan bilan oziqlantirganga nisbatan yuqori bo’ladi. 
Oshqozon shirasi tekshirish uchun va medisinada odamlardagi gastrit kasalligini 
davolashda qo’llaniladigan oshqozon shirasi dorisini tayyorlash uchun olinadi. Oshqozon shirasi 
olinadigan otlarga 13-14 soat oziqa va 3-5 soat suv berilmaydi. Oshqozon shirasi 2 soat davomida, 
15-30 daqiqa dam berib, apparatda 30-4 mm simob ustunidagi nisbiy bosim ostida olinadi. 
Sog’lom otlarning oshqozon shirasi rangsiz yoki kuchsiz sariq rangli, sal quyqali 
suvsimon suyuqlik bo’lib, nordon hidga ega. Nisbiy zichligi 1,003-1,005 ga teng. Bir soatda 1-2 l 

---

94
oshqozon shirasi olinadi, erkin xlorid kislotasi shu vaqtda 10-30 birlikka, umumiy kislotaligi 18-40 
birlikka teng bo’ladi. Ikkinchi soatda o’rtacha 1,5-2,5 l shira olinadi. Shiraning erkin xlorid kislotasi 
15-40 birlikka, umumiy kislotaligi 22-50 birlikka teng bo’ladi. 
Kasalliklarda oshqozon bezlarining shira ishlab chiqarishi ko’payishi (giperseksiya), 
kamayishi (giposekresiya) yoki umuman bo’lmasligi mumkin. Oshqozon shirasining umuman 
bo’lmasligida oshqozondan suyuqlik ajraladi, lekin bu suyuqlikda fermentlar va xlorid kislotasi 
umuman bo’lmaydi (oshqozon aximiyasi). 
O’tkir gastritda oshqozon shirasi kislotaligining ko’payishi (giperasidli gastrit), kamayishi 
(subasidli gastrit) yoki umuman bo’lmasligi (anasidli gastrit) mumkin.