Qidiruv tizimlarini rivojlantirish tarixi

Qidiruv tizimlarini rivojlantirish tarixi

Internet rivojlana boshlaganda, uning doimiy foydalanuvchilar soni kichik edi va kirish uchun ma'lumotlar miqdori juda kichik edi. Asosan ushbu tarmoqqa kirish faqat ilmiy yo'nalishlar bo'yicha mutaxassislarga ega edi. O'sha paytda ma'lumotni topish vazifasi hozircha unchalik muhim emas edi.
Axborot resurslaridan keng foydalanishni tashkil etishning dastlabki usullaridan biri bu saytlar kataloglarini yaratish edi va ular bo'yicha havolalar mavzular bo'yicha murojaatlar guruhi bilan shug'ullana boshladi. Shunday qilib, birinchi loyiha yahoo.com resursi bo'lib, 1994 yil bahorida ochilgan. Keyinchalik, Yahoo katalogi saytidagi saytlar soni sezilarli darajada oshganida, katalog bo'yicha kerakli ma'lumotlarni topish variant qo'shildi. U hali to'liq qidiruv tizimi bo'lmagan, chunki bunday qidiruv maydoni faqat ushbu katalogga kiritilgan va Internetdagi barcha resurslardan mutlaqo cheklangan. Link Kataloglar ilgari keng qo'llanilgan, ammo hozirgi paytda deyarli mashhurligini deyarli yo'qotdi.
Axir, bugungi kunda ham ulkan kataloglar Internetdagi veb-saytlarning bir oz qismi haqida ma'lumotga ega. Eng mashhur I. katalog Dunyo besh millionga yaqin saytga ega bo'lganida, Google bazalari 25 milliard sahifalar haqida ma'lumot mavjud.
Qidiruv tizimi (inglizcha: search engine) — kompyuterda, kompyuter tarmogʻida yoki butunjahon web tarmogʻida World Wide Web saqlanayotgan maʼlumotlarni qidirishga moʻljallangan dasturdir. Internet qidiruv tizimi Information Retrieval systemdan kelib chiqqan. Bu sistema maʼlumotlar bazasi uchun kalit-soʻzlar indeksini yaratib, natijada ushbu kalit-soʻz qatnashgan qidiruv soʻrovnomasiga javob sifatida natijalar roʻyxatini koʻrsatish imkoni paydo boʻladi. Qidiriv tizimining afzalliklaridan biri bu kerakli maʼlumot yoki axborotni qisqa vaqt ichida komputer xotirasidan topib uni foydalanuvchiga yetkazishdir. Qidiruv tizimining asosiy vazifalari hamda tarkibiy qismlari quyidagilardir:

• 
  Indeks yaratish va yangilab turish (hujjatlardagi maʼlumotlar strukturasi)
  
• 
  Qidiruv soʻrovnomalarini bajarish
  
• 
  Qidiruv natijasini imkon qadar mazmunli, yaʼni tushunarli shaklda koʻrsatish
  

Odatda maʼlumotlar qidirish avtomatik ravishda amalga oshiriladi, masalan WWWda Webcrawler, alohida kompyuterda esa foydalanuvchi belgilagan Indexlar roʻyxatidan barcha maʼlumotlarni oʻqish.