Qattiq jismning ilgarinlanma va


Aylanma harakatdagi jism nuqtasining tezlik va tezlanishi



Download 483,77 Kb.
Pdf ko'rish
bet6/7
Sana18.01.2023
Hajmi483,77 Kb.
#900174
1   2   3   4   5   6   7
Aylanma harakatdagi jism nuqtasining tezlik va tezlanishi. 
Qattiq 
jismning 
nuqtalari 
harakatlarini 
xarakterlovchi 
kinematik 
yelementlari – traektoriya, tezlik va tezlanishlarini topamiz. Buning uchun 
jismni aylanish AZ (3.4-a shakl) o’qidan ixtiyoriy masofada joylashgan M 
nuqtasining tezlik va tezlanishini aniqlaymiz. Faraz qilaylik M nuqta aylanish 
o’qidan h masofada joylashgan bo’lsin, jism harakatlanganda M nuqta radiusi 
h bo’lgan markazi aylanish o’qining S nuqtasida joylashgan aylana chizadi. Agar 
jism 
t

vaqt ichida aylanish o’qi atrofida 


burchakka burilsa, M nuqta 
traektoriya bo’ylab 

d
h
dS
MM



1
yoyini o’tadi.(3.4-b shakl). 
3.4-shakl. 
Harakat egri chiziqli bo’lgani uchun M nuqtaning tezligi quyidagi formula 
bo’yicha topiladi: 
(3.11) 
Demak, aylanma harakatdagi jism nuqtasining tezligi nuqtadan aylanish 
o’qigacha bo’lgan masofaga proportsional o’zgarar ekan. Tezlik harakat 
yo’nalishida traektoriyaga urinma bo’ylab yo’naladi. Endi M nuqtaning 
tezlanishini topamiz. Harakat egri chiziqli bo’lgani uchun M nuqtaning tezlanishi 
urinma va normal tezlanishlardan tashkil topadi (3.4-d shakl). 
;
Bu tengliklarga (9.11) dan ning qiymatini qo’yamiz: 
;
h
h
h
a
n




2
2
)
(


(3.12) 
M nuqtaning to’liq tezlanishining miqdori:
(3.13) 
va yo’nalishi
(3.14) 
(3.14) formulalardan aniqlanadi. (3.11), (3.12) hamda (3.13) formulalar 
aylanma harakatdagi jism nuqtalarining tezlik va tezlanishlari nuqtadan aylanish 
o’qigacha bo’lgan masofaga proportsional ekanligini ifodalaydi. tezlanishi 
hamma vaqt aylanish markaziga qarab yo’naladi, ammo urinma tezlanish 
yo’nalishi harakatning tezlanuvchan yoki sekinlanuvchanligiga bog’liq bo’ladi. 



h
dt
d
h
dt
dS





2
n
a

dt
d
a










h
)
h
(
dt
d
a
n
4
2
2
n
2
h
a
a
a








2
tg




n
a
d) 
d


ds 
M
1

b) 

a
n
a
a
μ 
a) 


 
bo’lsa, harakat tezlanuvchan bo’lib, 
bilan bir yo’nalishda, 
 
bo’lsa, 
harakat sekinlanuvchan bo’lib, , ga teskari yo’naladi. 

Download 483,77 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish