Qattiq jismlar

5.2 – rasm. Ion bog’lanish.

Kovalent bog’lanish− buni gomopolyarniy bog’lanish deb ham atashadi. Bunday bog’lanishda kristalldagi qo’shni atomlar qarama- qarshi spinga ega bo’lgan valent elektronlar ikkita atom orasida umumiy qilish yo’li bilan elektron qobig’lari to’ladi. Elektronlar bunda bir atomdan ikkinchi atomga to’liq o’tmaganligi uchun bunday bog’lanishda musbat yoki manfiy ionlar hosil bo’lmaydi, hamma atomlar elektroneytral holda bo’lishi bilan birga valent elektronlar kimyoviy bog’lanishiga qatnashadi, erkin elektronlar paydo bo’lmaydi. Shuning uchun ham kovalent bog’lanishga ega bo’lgan kristallarning elektr o’tkazuvchanligi metallarga nisbatan juda kam bo’ladi. Misol uchun uglerod atomlaridan tashkil topgan olmos kristalli kovalent bog’lanishning eng ideal turi hisoblanadi. Bunda uglerod atomlari alohida qaralganda uni tashqi elektron qobig’ida elektronlar 2s²2p² holatda joylashgan bo’ladi (rasm 1-a) uglerod kristallida esa, kristall panjara potensial maydoni ta’sirida valent elektronlar boshqacha joylashadi(rasm 1-b).

↓ C

----------------- ↓ ↑↓

------^↓↑--------- 2p² ↓ 2p³ C C C

↑↓

- --------^↓↑------- 2s² ↓ 2s¹ C

a) b)