3. Yangi mavzu bayoni:
Kuyishda birinchi tibbiy yordam korsatish
Kuyish yuqori harorat (termik kuyish), kimyoviy moddalar (kimyoviy kuyish), rentgen та quyosh nurlari, yadro bombalari portlashidagi nurlanish (nurdan kuyish), elektr toki ta’siridan sodh bo‘ladigan to qimalaming shikastlanishidir.
Termik kuyish — badanga yuqori harorat (alanga, qaynagan suv, issiq suyuqlik, gaz, cho‘g‘ bo’lgan hamda eritilgan metallar va hokazo)ning bevosita tasiridan paydo bo'ladi. Shikastlanishning ogir-yengilligi tasir qilayotgan haroiatning balandligi, tasir qilish muddati, kuygan sohaning katta-kichikhgi va kuygan sohaga bogliq. Bosim ostidagi alanga va bug tasirida ogir kuyish hodisalari yuz beradi.
Bu holda atmosfera bilan tutashadigan ogiz boshligi, traxeya va boshqa azolar kuyishi mumkin. Kopincha qol, oyoq va koz, gavda hamda bosh kuyadi.
Kuyishning ogir-yengilligi uning qancha joyga tarqalgangi va tananing qanday chuqurlikda shikastlanganligiga bogliq. Kuygan soha nechogliq katta va shikastlanish chuqur boTsa, kasal hayoti uchun xavf-xatar shunchalik katta bo'ladi. Tananing 1/3 qismi kuyganda ko'pincha bemor halok bo'ladi.
Shikastlangan sohaning chuqurligiga kora, kuyishning tort darajasi mavjud.
I darajali kuyish (eritema) terming qizarishi, shishishi va ogriq bilan yuzaga chiqadi. Kuyishning bu yengil darajasi terida yallig lanishning rivojlanishi bilan xarakterlanadi. YalligTanish hodisalari birmuncha tez (36 kunda) otib ketadi. Keyingi kunlarda terida post tashlash kuzatiladi.
II darajali kuyish (pufakchalar hosil bo'lishi) birmuncha keskin ifoda- langan yalhgTanish reaksiyasi avj olishi bilan xarakterlanadi. Qattiq ogriq terming qizarishi va epidermis qavati ко‘chib, tiniq yoki loyqaroq suyuqlik bilan to‘Igan pufak hosil bo'lishi bilan o'tadi. II darajali kuyishda terining chuqur qatlamlari shikastlanmaydi. Shuning uchun kuygan yuzaga infeksiya tushmasa, bir hafta o'tgach, terining hamma qatlamlari tiklanib, chandiq qolmaydi. 1015 kun otgach, kasal batamom tuzaladi. Pufakchalarga infeksiya tushganda tiklanish keskin buziladi va kuygan soha asta-sekin ancha muddatdan song tuzaladi.
III darajali kuyishda terining hamma qatlamlari nekrozga uchraydi (jonsizlanadi). Teri hujayralaridagi oqsil va qon iviydi. Qattiq postloq hosil qiladi, postloq ostida shikastlangan va jonsizlangan toqimalar boladi. III darajali kuygan soha chandiq bolib ikkilamchi tartibda bitadi. Shikastlangan joyda granulatsion toqima rivojlanadi.
IV darajali kuyish (ko'mirlanish) to'qimaga juda yuqori harorat (volt yoyi alangasi, erigan metall) tasirida paydo boladi. Bu kuyishning eng ogir turi shakli bolib, teri, mushak, pay, suyak va boshqalar shikastlanadi.
Do'stlaringiz bilan baham: |