Qarshi muhandislik iqtisodiyot

Uzluksiz avtomatik titrometrning sxemasi. 

---

187 
Nazorat qilinayotgan texnologik oqimdan namuna olinadi, u sarf stabilizatori 
1 orqali aralashtirgich 2 ga uzluksiz tushib turadi. Bu yerga titrlovchi eritma 
tushadi, uning sarfini rostlovchi organ 3 (masalan, yuqori aniqlikdagi dozalovchi 
nasos) bilan aniqlanadi. Namuna va titrlovchi eritma oqimlari uzluksiz ravishda 
aralashib va o‘zaro reaksiyaga kirishib turadi. Agad aralashtirgichga vaqt birligi 
ichida tushib turgan titrlovchi eritma miqdori xuddi shu vaqt ichida namuna bilan 
birga tushib turgan titrlovchi modda miqdoriga ekvivalent bo‘lsa, u holda 
reaksiyaga kirgan aralashma titrlashning oxirgi nuqtasiga mos keladi. Aks holda 
titrlab bo‘lingan aralashmada moddalardan birining miqdori ortiqcha bo‘ladi. 
Aralashmadagi titrlovchi eritma bilan titrlovchi moddaning miqdorlari 
nisbati yordamchi avtomatik kondensator 5 va birlamchi o‘zgartkich 4 yordamida 
nazorat qilib turiladi. Datchikning chiqish signali Z titrlashning oxirgi nuqtasiga 
mos keladigan Z
T
ning berilgan qiymati bilan taqqoslanadi. Ular teng bo‘lganida 
titrlovchi eritma sarfi o‘zgarmaydi va namunaning nazorat qilinayotgan 
komponentining konsentratsiyasini xarakterlaydi. Aks holda nomuvofiqlik signali 
rostlagich 6 yordamida ma’lum qonun bo‘yicha o‘zgartiriladigan nomuvofiqlik 
signali rostlovchi organ 3 ga beriladi va bu organ berilayotgan titrlovchi eritma 
mikdorini o‘zgartiradi. Rostlovchi organ 3 ning tavsifi chiziqli bo‘lganida 
titrlovchi eritma sarfi boshkaruvchi signal Х
у
ga mutanosib bo‘ladi. Binobarin, Х
у
ning kattaligini qayd etuvchi ikkilamchi asbob aniqlanayotgan modda 
konsentratsiyasining birliklarida darajalash mumkin. 
Ba’zi hollarda uzluksiz avtomatik titrometrning tuzilishini namuna va 
titrlovchi eritmalarning oqimlarini stabillash yo‘li bilan soddalashtirish mumkin. 
Agar bu yerda, xarakteristik parametrning o‘zgarishi nazorat qilinayotgan 
komponentning chiziqli funksiyasidan iborat bo‘lsa, u holda bunday asbobdan 
avtomatik rostlash tizimining datchiki sifatida foydalanish mumkin. 
NAZORAT SAVOLLARI 
1. Avtomatik titrlash usullari. 
2.Titrlashbu ? 
3.Uzluksiz avtomatik titrometrning sxemasi. 

---

188