Qarshi muhandislik-iqtisodiyot instituti texnologiya fakulteti

33-rasm.Bug‘doyning chiziqli zang kasalligi teleytosporalari
Bug‘doyning chiziqli zang kasalligi uredosporalari va teleytosporalarni 70
0
C
xaroratda saqlang, sporalar unib chiqqach (5-6 kundan keyin), bazidiya va 
bazidoisporalarni mikroskopda ko‘rib shaklini chizing
 
Sariq zang kasalligi. (Puccinia glumarum Erikss.et Henn.)
Donli ekinlarning barcha yer ustki qismlarini zararlaydi. Zararlangan joyda 
och sarg‘ish spora xaltachalar chiziq - chiziq xolda joylashadi. 
Zang qo‘zgatuvchisi yil davomida bir necha avlod beradi. Yozgi sporalari 
aylanasimon, tukli, yaltiroq sariq rangli, teliosporalar esa bargning ostki qismida 
paydo bo‘lib ikki xujayrali to’g‘nog‘ichsimon ko‘rinishli qo‘ng‘ir rangda bo‘ladi.
34-rasm. Bug‘doy bargining sariq zang kasalligi. 

---

~ 78 ~ 
2 xil rivojlanish sporalar uredo va teleyto sporalar hosil qilib ko’payadi etsidiospora 
hosil qilmaydi . Pora xaltachalari bir chiziq bo’ylab joylashadi ko’p hollarda 
qo’shilib o’sadi. Ureda sporalar sarg’ish ko’rinishli zamburug’ning uredospore 
ko’rinishida kuzgi ekinlarda, begona o’tlarda qishlaydi. Mikroskopda qarash uchun 
buyum oynasiga sariq rangli ureoda sporalar qo’yilib o’rganiladi. Yirik 
kattalashtirgichda qaralganda yaltiroq - sarg’ish, moyli sporalar ko’rinadi. 
Ishni bajarish yuzasidan topshiriqlar:
Topshiriq № 1. Turli zang kasalliklari bilan zararlangan o‘simlik qismini olib 
tashqi ko‘rinishiga ko‘ra spora uyalar joylashuvidagi,o‘lchamlaridagi, rangidagi 
oqish dog‘lar bor yo‘qligiga ko‘ra farqlarni rasmini chizing. 
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
_____________________________________________________________ 
Topshiriq №2. Mikroskop ostida ko‘rish uchun namuna tayyorlang( 
xo‘llangan igna yordamida sporalar olinadi), turli kattalashtiruvchi obyektivlarda 
qarab yozgi va qishlovchi sporalar tuzilishidagi o‘xshashlik va farqli 
tomonlarini yozing, shaklini chizing 
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________