Qarshi muhandislik iqtisodiyot instituti «kasb ta'limi»

12-Mavzu: Kasbiy ta'lim jarayonini rejalashtirishda ta'lim vositalari. 

Reja: 

 

1.O'quv jarayonida ta'lim vositalarini o'rni va ahamiyati.  

2.Ta'lim vositalarini tasnifi.  

3.Alohida ta'lim vositalarini didaktik imkoniyatlari.  

4.Ta'lim vositalaridan samarali foydalanish shartlari 

 

Adabiyotlar: 1. 2. 6. 7. 8. 

          Tayanch  iboralar

:  kom'yuter,  multimedia,  audiovizual,  texnik,  real,  internet 

elektron pochta, Word, Power Point, diapozitiv, sanitariya, gigiena, video, vizual. 

 

12.1.O'quv jarayonida ta'lim vositalarini o'rni va ahamiyati

 

Ta‗lim  vositalari  –  ta‗lim  maqsadini  amalga  oshirish  yo‘lida  xizmat 

qildirayotgan metodlarni muvaffaqiyatli chiqishida yordam beradigan o‘quv asboblari 

va  darslik,  uslubiy  ko‘rsatmalardir.  O‘quv  asboblariga  laboratoriya,  amaliy 

mashg‘ulotlarni  o‘tishda  ishlatiladigan  har  xil  asboblar,  qurilmalar,  EHM, 

kompyuterlar,  мултимедиалар,  plakatlar,  jadvallar,  kino,  diafilmlar,  diapozitivlar 

kiradi. 

Ta‗lim  vositalaridan foydalanib dars  o‘tilganda idrok  etishni osonlashtiradi, nazariy 

bilimlarni hayot, amaliyot bilan bog‘lab olib borishga asos yaratadi. O‘rganilayotgan 

mavzuga qiziqishni oshiradi, bilimlarni puxtaroq egallashga yordam beradi. Bilimlar 

ishonchga  aylanishning  yagona  yo‘li  o‘quv  materialining  o‘quvchi-talabalar  ongida 

qayta  ishlanishidir.  Ya.A.Komenskiy  bilim,  idrok  etish  uchun  ko‘rishi,  eshitishi  va 

sezishi kerak deydi. Buni buyuk pedagog 3 ta asosiy qoida bilan ifodalaydi: 

1.  Avval  sezmagan  narsasi  haqida  kishida  bilim  ham  bo‘lmaydi.  Shuning 

uchun  ham  o‘qitish  narsalar  haqida  quruq  mulohaza  yuritishdan  emas,  balki  fanga 

taalluqli  o‘qitish  vositalaridan  foydalanish,  o‘quvchi  esa  bevosita  ko‘rishdan, 

kuzatishdan boshlanishi kerak. 

2. Bilimlarning to‘g‘ri va aniqligi ham faqat sezgilarning guvohligiga bog‘liq. 

Demak,  bilim  sezgilarga  qanchalik  ko‘proq  tayansa,  u  shunchalik  ishonchliroq 

bo‘ladi. Demak haqiqiy va mustahkam ilm berish uchun, o‘quvchi-talabalar hamma 

narsani bevosita kuzatishi va sezishlari lozim. 

 

3. Sezgilar – xotiraning eng ishonchli vositasidir.Agar kishi biron – bir narsani 

bir marta ko‘rsa yoki eshitsa xotirasida mustahkam qoladi va esdan chiqib ketmaydi. 

Demak  o‘quvchi-talabalarning  faolligini,  sezishini,  xotirada  saqlashini  uzoq  vaqt 

saqlashini oshirish uchun o‘qitish vositalaridan faol holda foydalanish lozim bo‘ladi. 

O‘quv  jarayonida  o‘qitish  vositalaridan  foydalanib  ko‘rgazmali  metod  yordamida 

dars o‘tilsa quyidagi didaktik vazifalar muvaffaqiyatli amalga oshiriladi. 

1.

 

O‘quvchilarda ko‘rgazmali-obrazli tafakkur rivojlanadi. 

2.

 

Har qanday o‘quv materialini o‘zlashtirishda diqqatni aktivlashtiradi. 

3.

 

O‘rganilayotgan nazariy masalalarni aniqlashtirishga erishiladi. 

4.

 

O‘quvchilarda  kursatilgan,  kuzatilgan  narsalarni  amalda  qullash 

mumkinligiga imkon yaratadi. 

5.

 

O‘qishga bo‘lgan qiziqishni kuchaytiradi. 

 

---