Qarshi muhandislik iqtisodiyot institui neft va gaz fakulteti «texnologik mashinalar va jihozlar» kafedrasi

Ma’ruza-№13. Uzliksiz ishlaydigan vakuum filtrlar. 
Reja: 
1.
Romli filtr - press.
2.
Barabanli vakuum - filtr.
3.
Diskli filtr. 
4.
Listli filtrlar.
5.
Vakuum filtrlar.
6.
Uzluksiz ishlаydigаn filtrlаr
 
Tayanch so’zlar va iboralar:
Romli filtr – press, barabanli 
vakuum – filtr, diskli filtr, listli filtrlar, vakuum filtrlar, uzluksiz 
ishlаydigаn filtrlаr 
Romli filtr - press.
Bunday filtrlar suspenziyalar (masalan: neft va neft
mahsulotlar) ni tozalash uchun qo`llaniladi (1-rasm). 
Filtrlovchi blok orasida filtr to`qima yoki karton joylashgan almashuvchi 
rom va plitalardan tashkil topgan. Rom va plitalar yo`naltiruvchi 6 da siquvchi 
vint 7 yordamida qisib qo`yiladi. Odatda filtr metall stanina 8 da o`rnatiladi. 
Har bir rom va plitada suspenziyani kiritish va yuvish suyuqligini 
chiqarish kanallari bor (2-rasm). 
Plitalarning ikkala tomonida yig`uvchi kanallar 4 bo`lib, yuqori qism 
drenaj va pastki qismi esa, aylanma kanallar bilan ulangan. 
1-rasm. Filtr - press romi (a) 
va plitasi (b). 
1, 2 - suspenziya va yuvish suyuqligi 
kirish kanallari; 3 - drenaj kanali; 4 - 
yig’ish kanali; 5 - aylanma kanal. 
2-rasm. Romli filtr - press ishlash shema. 
a - filtrlash; b – cho’kma yuvish; 1 - rom; 2-
plita. 
Suspenziya bosim ostida kanal orqali romning ichkarisiga filtr 
materialdan o`tadi (2 a-rasm), keyin esa yuzasidagi kanalchalar orqali pastga 
tushadi. 
Filtrat plitaning pastki qismida joylashgan kanalcha orqali chiqib, umumiy 
tarnovga tushadi. Romning ikkala tomoni cho`kma bilan to`lganda, filtrlash 
jarayoni to`xtatiladi va teskari yo`nalishda yuqori bosimli suyuqlik yuborilib, 

---

142 
cho`kma yuviladi va aylanma kanallar orqali chiqariladi. Shundan keyin yuvish 
uchun suv yuboriladi va jarayon tugagach plita chapga surilib, cho`kma 
to`kiladi. (2 b-rasm) 
Filtr - pressning ish stikli ushbu jarayonlardan iborat: ishga tayyorlash; 
filtrlash; yuvish; cho`kmani to`kish. Davriy ishlaydigan filtr qurilmalarda 
yordamchi jarayonlarni bajarish uchun ish stiklining 30% ga yaqin vaqti 
sarflanadi va cho`kmani to`kish ko`p mehnat talab qiladi. Bu turdagi filtrlarda
filtr to`qimalar sarfi katta va ularni almashtirish qiyin. Uzluksiz ishlaydigan 
qurilmalarda ushbu kamchiliklar bartaraf etilgan, chunki bu filtrlarda filtrlash,
cho`kmani quritish, yuvish, ajratish jarayonlari bir vaqtda sodir bo`ladi.