Qarshi muhandislik iqtisodiyot institui neft va gaz fakulteti «texnologik mashinalar va jihozlar» kafedrasi

Yarim qattiq, filtrlovchi to`siqli filtrlar
kassetalardan tarkib topgan 
bo`ladi. Gaz tarkibidagi qattiq zarrachalarni ushlab qolish uchun kassetada ikkita 
to`r orasida shisha tolalar, metall qirindi yoki boshqa materiallar qatlami 
joylashtirilgan bo`ladi. 
Sekstiyalarga biriktirilgan kassetalar past konstentrastiyali 0,001...0,005 
g/m
3
changlarni tozalash uchun mo`ljallangan. 
Qattiq filtrlovchi to`siqli filtrlar
odatda changli gazlarni mayin tozalash 
uchun ishlatiladi. Filtrlovchi to`siqlar g`ovakli keramika, presslangan yoki 
qizdirib biriktirilgan kukunlar, hamda plastmassalardan yasalishi mumkin. 
Silindrik filtrlovchi elementli, patronli filtrlar
. Temperaturasi yuqori 
bo`lgan changli gazlarni tozalash uchun qo`llaniladi. Bu qurilmalarning 
filtrlovchi elementi g`ovakli qilib metallokeramikadan yasaladi va ular patronlar 
deb nomlanadi (3-rasm). Filtrlovchi elementlar stilindrik halqasimon yoki tekis 
shaklda bo`lishi mumkin. 

---

165 
Chang filtrlovchi elementdan o`tib, tozalangan gaz qurilmaning yuqori 
qismidagi shtusterdan chiqib ketadi. Changlar esa filtrlovchi patronning tashqi 
yuzasi va g`ovaklarida ushlanib qoladi. Patronlar tashqi yuzasi va g`ovaklari 
chang bilan to`lib qolsa, jarayon tezligi keskin ravishda pasayadi. 
Shuning uchun ular siqilgan gaz yoki havo yordamida puflab qayta 
tiklanadi. Undan keyin, yana qaytadan gazni tozalash jaraeni davom ettiriladi. 
Qayta tiklash paytida patrondan puflab chiqarilgan changlar konussimon 
tub 6 dan chang yig`gich 7 ga to`kiladi. 
Metallokeramik filtr elementli filtrlarda zarrachalarning o`lchami 5 mkm 
dan yuqori bo`lgan changli gazlarni tozalash mumkin. 
Patronli filtrlovchi elementlar qattiqligi, yuqori mexanik mustahkamligi, 
kimyoviy va temperaturaning keskin tebranishlariga chidamliligi bilan ajralib 
turadi. Shuning uchun ham, ushbu filtrlovchi elementlar kimyoviy agressiv va 
issiq changlarni tozalash uchun ishlatiladi. 
Gazlarni tozalash filtrlarning hisobini o`tkazishdan maqsad, uning umumiy 
filtrlash yuzasini aniqlashdir, ya’ni
sol
V
V
F

(1) 
bu erda