Qarshi davlat univеrsitеti



Download 207,72 Kb.
bet23/39
Sana29.05.2022
Hajmi207,72 Kb.
#617614
1   ...   19   20   21   22   23   24   25   26   ...   39
Bog'liq
O‘ZBEK TILI KULOLCHILIK TERMINOLOGIYASI

-lik qо‘shimchasi. Mavhum ot yasovchilar tarkibiga kiruvchi bu qo‘shimcha ot, sifat va ravish turkumiga oid so‘zlar yasaydi. Ot turkumiga oid so‘zlardan so‘z yasalish asosi anglatgan shaxs, narsa-predmetning xususiyati bilan bog‘liq holda tug‘ishganlik, qarindoshlik munosabatini bildiruvchi, shaxs hayotining davri (bosqichi)ni bildiruvchi, amal, unvon nomini bildiruvchi kabi shaxs otlarini yasashda xizmat qiladi. Shuningdek, kasb egasini bildiruvchi ( kulol, naqqosh, dastgohsoz, rassom, o‘ymakor, haykaltarosh, hunarmand kabi) so‘zlarga qo‘shilib, kasb-hunar nomini bildiruvchi ot yasaydi: dastgohsoz+lik, kulol+lik, rassom+lik, naqqosh+lik, tuproqshunos+lik, o‘ymakor+lik,

haykaltarosh+lik, hunarmand+lik, tandirchi+lik, xumchi+lik, ko‘zachi+lik, chizmakash+lik, charxchi+lik, tandirchi+lik, dastgohsoz+lik kabi.


Ko‘rinib turibdiki, turmush tarzida kasb-hunarning turi hamda ularni bajaruvchi shaxsni bildiruvchi so‘zlar ko‘p.
Bundan tashqari –lik affiksi kasb egasini bildiruvchi so‘zlarga qo‘shilib, shu kasb-hunar egalari faoliyat ko‘rsatadigan (shu kasb-hunarga oid) joy (hudud) ma’nosini bildiruvchi ot yasaydi: gilkor+lik, kandakor+lik, sangtarosh+lik, chizmakash+lik kabi. Hozirgi vaqtda –lik affiksi yordamida bu tipdagi yangi so‘z yasalishi deyarli yo‘q darajada. 1
Qolaversa, -lik affiksi sifat va ravishlarga (belgi bildiruvchi so‘zlarga ) qo‘shilib belgi oti yasaydi. Qizil+lik, tasviriy+lik, olovbardosh+lik, kabi soha terminlarida ham asos (qizil, tasviriy, olovbardosh )ga, ya’ni belgi bildiruvchi sifatlarga –lik affiksi qo‘shilishi natijasida belgi otlari yasalgan va natijada belgi otlarning ma’nosi yanada aniqlashgan.
Bu murakkab qo‘shimcha kulol otiga qo‘shilib soha nomini yasaydi: kulol+chilik, rassom+chilik, chizma+chilik, hunarmand+chilik, sopol+chilik kabi terminlar asos (kulol, rassom, chizma, hunarmand)dan anglashilgan narsa bilan shug‘illanuvchi soha, tarmoq ma’nosini ifodalovchi affiks sifatida qo‘llaniladi.

Download 207,72 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   19   20   21   22   23   24   25   26   ...   39




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish