Qarshi davlat univеrsitеti



Download 207,72 Kb.
bet21/39
Sana29.05.2022
Hajmi207,72 Kb.
#617614
1   ...   17   18   19   20   21   22   23   24   ...   39
Bog'liq
O‘ZBEK TILI KULOLCHILIK TERMINOLOGIYASI

-kor qо‘shimchasi. Bu qo’shimcha ham aslida fors-tojik tilidan o’zlashgan so‘zlar tarkibida bo‘lib, asosan ikki ma’noda qo‘llaniladi:

  1. Qishloq xo‘jaligida yetishtiriladigan asosiy mahsulotlarni bildiradigan so‘zlarga qo‘shilib, asosdan anglashilgan mahsulotlarni yetishtiruvchi shaxs ma’noli otlarini yasaydi: sholikor, polizkor, paxtakor, g‘allakor.

  2. Mazmunida harakat-holat tushunchasi bo‘lgan ba’zi (sanoqli) so‘zlardan asos bildirgan harakat-holatni amalga oshiruvchi (qiluvchi) shaxs ot yasaydi: qasoskor, xaloskor, tajribakor. 1

Shuningdek, belgi ifodalashi bilan -kor qismli so‘zlarning ko‘pchiligi sifat turkumiga mansub so‘zlardir. Bunday so‘zlarning anchaginasi o‘zbek tilida ham sifat hisoblanadi: mo‘jizakor, fidokor, shiddatkor kabi so‘zlar shular jumlasidan- dir. Demak, -kor affiksi shaxs yoki predmetning asosdan anglashilgan narsa, xususiyatga kuchli moyilligi (egaligi) faoliyati, hatti-harakati, xususiyati ana shu narsa belgi bilan xarakterli ekanligini ifodalaydi. Matndan tashqari holatda


1 A..Hojiyev-O'zbek tili so‘z yasalish tizimi, 2007
ularning ot yoki sifat ekanligi aniq bo‘lmaydi: havaskor, tashabbuskor, gunohkor kabi.1 Bu affiks yordamida yasalgan kulolchilik soha terminiga tegishli bo‘lgan o‘ymakor so‘zida ham –kor affiksi narsaning belgisini bildiruvchi ma’noni hamda shaxs oti yasovchi ma’noni ham ifodalaydi. Sababi atamaning matndan tashqari holatda ot yoki sifat maqomida ekanligini aytish mushkul. Akademik Azim Hojiyev ham bejizga, “Hozirgi o‘zbek adabiy tilida – kor affiksini ot va sifat yasovchi qo‘shimcha deyish mumkin”, - deb ta’kidlamagan.
Demak, -kor qo‘shimchasi ot asosga qo‘shilib, o‘z sohasining ustasi ma’nosini anglatuvchi so‘z yasaydi: usta+kor. Bezak, naqsh, kulolchilik mahsulotlari nomlariga qo‘shilib ham sohaga oid so‘zlar yasaydi: koshin+kor, gil+kor, o‘yma+kor kabi.

Download 207,72 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   17   18   19   20   21   22   23   24   ...   39




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish