131
POPULYATSIYALAR EKOLOGIYASI
FANI NING ISHCHI O‘QUV
DASTURI
Bilim sohasi:
100000 -Gumanitar soha
Ta’lim sohasi:
140000 -Tabiiy fanlar
Ta’lim o‘nalishi:
5140100-Biologiya (turlar bo‘yicha)
Ma’ruza:
24 soat
Amaliy mashg‘ulot:
28 soat
Mustaqil ish:
42 soat
Jami:
94 soat
Qarshi shahri – 2021 yil
Ushbu fanning ishchi o‘quv dasturi Qarshi davlat universiteti O‘quv-uslubiy
kengashining 2021 yil _____ avgustdagi ____ sonli yig‘ilishining qarori bilan
tasdiqlangan
“Populyatsiyalar ekologiyasi”
fanining o‘quv dasturi asosida ishlab
chiqildi.
Tuzuvchi:
b.f.n., dots. G‘.Bobonazarov
Taqrizchilar:
b.f.n., dots. B. Rо‘ziyev
132
b.f.n. I. Chuliev
Fanning o‘quv dasturi Zoologiya va fiziologiya kafedrasining 2021 yil
____ avgustdagi _____ - sonly yig‘ilishida ko‘rib chiqilgan va tavsiya etilgan.
Kafedra mudiri:
G’. Bobonazarov
Fanning ishchi o‘quv dasturi Tabiiy fanlar fakulteti uslubiy komissiyasi
tomonidan ko‘rib chiqilgan va tavsiya etilgan.
UK raisi:
I.Hayitov
Fanning ishchi o‘quv dasturi Tabiiy fanlar fakulteti Ilmiy kengashining 2021 yil
____ avgustdagi ___ sonli yig‘ilishida tasdiqlangan.
Fakultet dekani:
B. Boysunov
“Kelishildi”
O‘UB boshlig‘i:
P. Qurbonov
Kirish
Biz
taraqqiy etayapmiz, lekin tabiat inqirozga yuz tutmoqda. Buning
sabablari esa nixoyatda ko‘p va xilma xildir. Eng asosiylari esa tabiiy
ekosistemalarning
buzilishi, undagi tirik organizmlar sonining kamayib,
ba’zilarining esa yo‘qolib borishidir.
Biosferada hayot uchun zarur bo‘lgan biogen elementlarni faqatgina tirik
organizmlargina (ular populyatsiyalari) aylantira oladi, yoki akademik Vernadskiy
V.I ta’biri bilan aytganda «Hayot - bu tirik organizmlarning
ishlab chiqarish
usulidir». Shuning uchun hozirgi zamon ekologiyasining o’ziga xos tomonlari va
muammolari, ekologiyaga turli xil yondoshishlar, jumladan: ekosistemaviy va
populyasion yondoshishni taqoza etadi.
Bundan tashqari рopulyasiya
133
tushunchasiga genetik va ekologik kabi boshqa turli qarashlar ham mavjud.
Populyasiyalar ekologiyasi fani o’ziga xos dalada kuzatish, labaratoriya va dala
eksprimentlari, matematik modellashtirish kabi tadqiqot usullariga ega.
Populyasiyalar ekologiyasi fanining ayniqsa biologik
fanlar sistemasida tutgan
o’rni beqiyosdir. U bugungi kunda genetika, ekologiya, biosfera haqidagi ta’limot,
biogeosenologiya, geobotanika, inson ekologiyasi,
hayvonlar ekologiyasi,
o’simliklar ekologiyasi, agroekologiya va sanoat ekologiyasi kabi fanlar bilan
uzviy aloqada. Populyasiyalar ekologiyasi – o’z - o’zini
yaratishga qobiliyatli,
shu turning boshqa individlar majmuasidan makonda va zamonda
alohidalashtirilgan, tur individlari majmuasi to’g’risidagi fandir.
Do'stlaringiz bilan baham: