Qarshi davlat universiteti republic of uzbekistan


Pedagogik nutqning sifatlari



Download 1,34 Mb.
Pdf ko'rish
bet61/154
Sana03.04.2022
Hajmi1,34 Mb.
#526703
1   ...   57   58   59   60   61   62   63   64   ...   154
Pedagogik nutqning sifatlari. 
O‘qituvchi tomonidan kullaniladigan nutqni ikki gruppaga 
bulish mumkin : 
a.
nutqning tugriligini belgilovchi sifatlar; 
b.
ta’lim – tarbiya jarayonini amalga oshiruvchi sifatlar. 
O‘quvchiga tegishli ta’sir kursatadigan pedagogik xususiyatlar ikkinchi gruppa nutq 
sifatiga taalluklidir. Bunga dastavval, nutqning mazmundorligi, uning ravshan, yengil bulishi, 
o‘quv materialini tushunarli qilib yetkazish kiradi. Bir mavzudagi o‘quv materialini ikki 
o‘qituvchi o‘zicha Har xil tushuntiradi. Bir o‘qituvchining tushuntirishini o‘quvchilar yengil va 
tez anglab oladilar, ikkinchisiniki esa o‘zok vaktgacha ular uchun tushunarli bulmaydi. 
Biz kuyida pedagogik nutqning sifatlarining bir nechasini kiskacha bayon etamiz : 
A.
O‘qituvchi nutqining to’griligi
. O‘qituvchi nutqining tugriligi uning eng muxim 
alokaviy fazilatlaridir. Yoki nutqning tugriligi xozirgi adabiy til koidalariga, talablariga 
mosligidir. Adabiy til talablari ko`p tarmokli bo`lgani uchun nutqning tugriligi ham bir kancha 
shartlarni o‘z ichiga oladi. U o‘zida adabiy tilning fonetik, , talaffo‘z, lugaviy so‘z yasalishi / 
grammatik, morfologik, sintaktik / uslubiy talablarni mujassamlashtirgan bulishi lozim 
B.
O‘qituvchi nutqining aniqligi .
O‘qituvchi nutqida murakkab jumlalar, notanish 
qiyin atamalar bulmasa, u ravshan, tushunarli, anik buladi. Qiyin bulmagan kiska jumlalar bayon 
etiladigan o‘quv materialini tez tushunib olishga yordam beradi. Aniklik nutqning fazilatlaridan 
biri sifatida mutafakkirlar tomonidan kadimdan uluglanadi. Masalan, Kaykovus : «Ey farzand, 
so‘zning yuz va orka tomonini bilgin, ularga rioya kilgin, so‘zlaganda ma’noli gapir, bu 
notiqlikning alomatidir. Agar gapirgan vaktingda so‘zning Qanday ma’noga ega ekanligini 
bilmasang, kushga uxshagaysan», deydi. Nutqning anikligi so‘zning narsa va xodisalarda aks 
etgan borlik belgilari bilan kat’iy kelishidir. Aniklik ikki xil buladi: 1. Narsalarning anikligi, 
nutqda aks etgan mavjudlikning narsalar, xodisalar doirasi bilan nutq mazmunining 
munosabatida kurinadi. 2. Nutqda mavjudlikning narsa va xodisalari tugri aks etishi uchun o‘zi 
so‘zlayotgan narsalarni yaxshi bilgan bulishi lozim. 
C.

Download 1,34 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   57   58   59   60   61   62   63   64   ...   154




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish