Qarshi davlat universiteti republic of uzbekistan



Download 1,34 Mb.
Pdf ko'rish
bet64/154
Sana03.04.2022
Hajmi1,34 Mb.
#526703
1   ...   60   61   62   63   64   65   66   67   ...   154
1-ilova 
 
 
 
 
 
So'zdurki, nishon berur o’lukka jondin, 
So'zdurki, berur jonga xabar jonondin. 
Insonni so'z ayladi judo hayvondin, 
Bilki, guhari sharifroq yo'q ondin. 
Alisher Navoiy 


65 
 
2-ilova 
 
 
3-ilova 
 
 
 
 
 
 
4-ilova 
 
 
 
5-ilova 
 
 
 
 
II.
 
O'qituvchi tovushining muhim xususiyatlari va uning ta'sirchanligini oshirish yo'llari 
 
6-ilova 
 
 
 
 
 
Diapazon 
Tovushning 
balandligi 
Tovushning 
egiluvchanligi 
Ritmika 
Tembr 
Tovushni ma'lum 
masofaga etkazish 
va boshqarish 
O'qituvchi 
tovushining 
muhim jihatlari 
Tovush apparati 
Energetic tizim
Generator tizim
Resonator tizim
Nafas
Fonatsion nafas 
Fiziologik
Nutq texnikasi 
Nafas
Tovush 
Diksiya
Anafora 
- har bir jumladan so'ng ayrim so'z yoki jumlalarni qayta-qayta ishlatish. 
Masalan, «Vatan – bu Ona er, Vatan – bu o'z uyimiz, Vatan – bu o'riklar oppoq bo'lib 
gullagan bog', Vatan – bu bolaligimda yugurgan tuproqli ko'chalar!». 


66 
 
 
III.
 
Nutq samaradorligiga salbiy ta'sir etadian holatlar 
7-ilova 
 
 
 
 
 
 
8-ilova 
 
 
 
 
 
9-ilova 
 
 
 
 
 
 
10-ilova 
 
 
IV.
 
O'qituvchi nutqining kommunikativ sifatlari 
 
 
 
 
11-ilova 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
12-ilova 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
8- Mavzu
O‘qituvchi mehnatini ilmiy tashkil etish.. 
 
Maqsad: 
Pedagogik mehnat natijasi o‘quvchilarni mustaqil ishlay olishi, darslarda o‘z
fikrini bildira olishi, isbotlay olishi, tahlil qila olishidir. 
Reja: 
1. O‘qituvchi mehnatini ilmiy tashkil etish. 
2.O‘qituvchi mehnatini ilmiy tashkil etishning tamoyillari. 
Gradasiya
– gapdagi so'z yoki jumlalarning sifat o'zgarishiga ko'ra ketma-ket 
joylashtirishdir.
Masalan, «Men Insondek tug'ilmoq, yashamoq, nom qoldirmoq uchun kurashdim!».
Inversiya
- gap mazmuniga urg'u berish maqsadida so'zlarning odatiy joylashish 
tartibini o'zgartirish.
Masalan, «Men oppoq tongni ko'rish uchun erta turdim»
Intonatsiya
– nutq ohangini mazmuniga ko'ra o'zgartirish.
Intonasiya mantiqiy va hissiy-ekspressiv ko'rinishda bo'lishi mumkin. 
O'qituvchi nutqi samaradorligi salbiy ta'sir etadigan holatlar: 
1) 
Sinonimlardan o'rinli foydalana bilmaslik
.
2) 
Shevaga xos bo'lgan so'zlardan foydalanish
.
3) 
Noo'rin so'zlarni tez-tez takrorlash
. . 
4) 
Tavtologiya – bir o'rinda bir xil ma'noli so'zlardan foydalanish
.
O'qituvchi nutqining kommunikativ sifatlari 

Nutqning to'g'riligi 

Nutqning aniqligi 

Nutqning mantiqiyligi 

Nutqning sofligi 

Nutqning boyligi 

Nutqning ifodaliligi
Tekshirish va o'z-o'zini nazorat kilish uchun savollar: 
1. Nutq madaniyati nima?
2. Nutqning inson xayotidagi o’rni. 
3. Nutq texnikasi deganda nima tushuniladi? 


67 
3.O‘qituvchi mehnatini nazorat qilish va hisobga olishning muntazamliligi, izchilligi
 
Tayanch so‘zlar: 
Rejalashtirish; Tashkil etish; Boshqarish; Nazorat qilish. 
O‘qituvchi mehnatini ilmiy tashkil etish. ( Bu mavzu Nizomiy nomidagi Toshkent
Davlat pedagogika universitetining umumiy pedagogika kafedrasining dotsenti
G.Sultonovaning «Pedagogik mahorat» (ma’ro‘zalar matni)dan to’liq olindi. Toshkent.
2001 yil. 33 – 36 bet). 
Har qanday mehnatning muvaffakkiyati va samarasi uni tashkil
etishga, bu mehnatni uyushtirishga, ta’sir etadigan shart – sharoitlarga, faoliyatni amalga
oshirish yullariga boglik. Demak, o‘qituvchi mehnatining samarasi xam o‘qituvchi o‘z
ishini kanday tashkil etishiga xamda bunga ta’sir etadigan shart – sharoitlarning
kandayligiga boglik. Xar kanday mehnatni bajaruvchi shaxs o‘qituvchi xam o‘z ishini
tashkil etishga o‘ziga ma’kul buladigan, o‘zi yaxshi egallagan maxorat bilan bajara
oladigan uslublarni tanlaydi. Biz ilmiy texnika tarakkiyoti davrida yashamokdamiz.
Demak, o‘z ishimizni tashkil etishimizda xam fan – texnika yutuklariga asoslanishimiz
kerak. Bu degani o‘qituvchi xam o‘z mehnat faoliyatini ilmiy asosda tashkil etishi
demakdir. 
O‘qituvchi mehnatini ilmiy tashkil etish deganda pedagogik jarayonni boshkarish uchun
pedagogika va psixologiya fanining eng sunggi yutuklaridan foydalangan xolda o‘z ishini
ijodiy tashkil etib, yangiliklar yaratish tushuniladi. O‘qituvchi mehnati uning vakti bilan
boglik, bu ishning muvaffakkiyati vaktdan unumli foydalanish, o‘zining imkoniyatlarini
tula xisobga olish, o‘quv va tarbiya jarayonida o‘zini namoyish etish va o‘zining
kimligini, kanday ekanini, nimalarga kodir ekanini tasdiklash bilan boglik. 
O‘qituvchi mehnatini ilmiy tashkil etish, birinchi navbatda, o‘zining ijodiy
imkoniyatlariga ishonish demakdir. O‘qituvchi ta’lim jarayonini to‘la tasavvur etishi kerak,
uning mexanizmini, konuniyatlarini, bolani bilish imkoniyatlarini yaxshi anglashi kerak. 
Mehnat shaxsning bir maksadga yunaltirilgan ijtimoiy – foydali faoliyati bulib, u akliy,
jismoniy kuch, zur gayratni talab etadi. 
Mehnatni ilmiy tashkil etish tamoyillari : 
1.
 
Rejalashtirish; 
2.
 
Tashkil etish; 
3.
 
Boshqarish; 
4.
Nazorat kilish

O‘qituvchi mehnati -- ijodiy kasblar turiga kiradi. Chunki shu mehnat orkali xar
tomonlama yetuk bo‘lgan komil insonni tarbiyalaydi. 
1.
 
Pedagogik mehnat predmeti -- tirik shaxs. 
2.
Pedagogik mehnat maqsadi -- xar tomonlama yetuk bo‘lgan komil insonni
tarbiyalash

Pedagogik mehnat natijasi o‘quvchilarni mustakil ishlay olishi, darslarda o‘z fikrini
bildira olishi, isbotlay olishi, taxlil kila olishidir. 
Pedagogik mehnatning mohiyati va o‘ziga o‘qitish va tarbiyalashning o‘ziga xosligi
shundaki : 
A.
Ikki tomonlama ta’sir etishi; 
B.
Faqat bir o‘quvchi bilan emas, jamoa bilan ishlay olishi; 
C.
O‘quvchi va o‘qituvchining birgalikdagi faoliyati. 
Mehnatni ilmiy asosda tashkil etishda namoyon bo‘ladigan 3 ta aniq belgilar: 
1.
Vaqtdan imkon qadar samarali foydalanish; 
2.
Mehnat va dam olish uchun yaratilgan qulay shart – sharoitlardan samarali
foydalanish, uni tashkil etish; 
3.
Barcha imkoniyatlarni ishga solgan holda mehnat qilishi uchun sog‘lig‘iga xar
tomonlama g‘amxo‘rlik qilish. 


68 
Qonuniyat va tamoyillarning bajarilishi o‘qituvchi mehnatining yo‘nalishiga bog‘liq: 
1.
Ish tajribasi; 
2.
O‘rganish va tushuntirish tajribasi; 
3.
Ishlash uchun sharoitni yaratilishi va ish joyining jihozi. 

Download 1,34 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   60   61   62   63   64   65   66   67   ...   154




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish