Qarshi davlat universiteti pedagogika kafedrasi

III. Yaxshi o‘qiydigan bolalar xavfsiz maktablarda o‘qishgan.
Xalqaro miqyosda to‘rtinchi sinf o‘quvchilarining katta qismi xavfsiz maktab muhitida ta’lim olishgan, ammo tartibsiz muhitdagi maktablarda tehsil olgan o‘quvchilar boshqa tengdoshlariga nisbatan ancha o‘qish savodxonligini ko‘rsatdilar.
Natijalar quyidagicha:
1. O‘quvchilarning 65 foizi deriktorlari umuman intizomiy muammolar yo‘q deb hisoblagan maktablarda tahsil olishgan va ularning 8 foiz o‘quvchilar direktorlari o‘rta darajadan og‘ir darajadagi muammolari bor deb hisoblagan maktablarda tahsil olgan [2].
2. O‘quvchilarning 62 foizi o‘qituvchilari juda xavfsiz va tartibli deb hisoblagan maktablarga borishgan, 3 foiz o‘quvchilar o‘qituvchilari xavfli deb hisoblagan maktablarda tahsil olgan [2].
3. O‘quvchilarning 65 foizi hech qachon kaltaklanmaganligi va kalaka qilinmaganligini aytishgan bo‘lsa, 14 foiz o‘quvchilar deyarli har hafta kaltaklanganligi yoki kalaka qilinganligini aytishgan [2].
Umuman olganda maktabdagi ijobiy muhitga qaramay ba'zi o‘qituvchilar va o‘quvchilarning o‘zlari ham yetarli darajada ovqatlanmayotganliklari va uxlamayotganliklaridan aziyat chekgan va ba’zilari tez tez darslarni qoldirgan. . Masalan, 26 foiz o‘quvchilar har kuni yoki deyarli har kuni o‘zlarini och sezishgan. 15 foiz o‘quvchilar haftada kamida bir marta dars qoldirgan. Ushbu o‘quvchilar o‘qish savodxonligida sinfdoshlaridan past ko‘rsatkichlarni namoyon qilishgan.
IV. Yaxshi o‘qiydigan bolalar o‘qishga nisbatan ijobiy munosabatda bo‘lishgan To‘rtinchi sinf o‘quvchilari o‘qish va o‘qish bo‘yicha ko‘rsatmalarga juda ijobiy munosabatda bo‘lishdi. Tadqiqotlar shuni ko‘rsatadiki o‘qishga ijoyib munosabatda bo‘lgan o‘quvchilar boshqalarga qaraganda ko‘proq o‘qishgan.
Bu esa ularning o‘qib tushinish malakalari va strategiyalarini yaxshiroq o‘zlashtirishga yordam bergan. Natijalar shuni ko‘rsatadiki:
 95 foiz o‘quvchilar o‘qish ko‘rsatmalariga yaxshi tushunishgan va ularga amal qilgan [
 84 foiz o‘quvchilar o‘qishni juda yaxshi ko‘rishgan
 80 foiz o‘quvchilar o‘qishda o‘zlariga ishongan
Umuman olganda, o‘quvchilarning o‘qishga nisabatan ijobiy munosabati ularga yuqori natijalar ko‘rsatishga yordam bergan. Ammo shuni e’tiborga olish kerakki, 4-sinf o‘quvchilarning to‘rtdan bir qismi o‘zlarining o‘qish qobiliyatlariga ishonishmagan.