Qarshi davlat universiteti o‘zbek tili va adabiyoti metodikasi kafedrasi

2.3. Grammatika, morfologiya, grammatik ma’no, grammatik shakl, grammatik kategoriya, so‘zning 
morfologik strukturasi, so‘zlarni turkumlarga ajratish tamoyillari ( 2 soat). 
 
Grammatika so‘z va gap qurilishi, gapda so‘zlarni bog‘lanishlari haqidagi fan ekanligi. Grammatik qurilish 
kishi  abstrak  fikrlash  faoliyatining  tajribalari,  natijalarining  umumlashmasidan  iboratligi.  Grammatika 
umumlashtirish asosida xulosalar chiqarishi haqida. Grammatikaning morfologiya va sintaksisga bo‘linishi haqida. 
Ularning har qaysisi o‘z tekshirish ob’ektiga egaligi va ularning bir-biriga uzviy bog‘liqligi. 
Morfologiya  so‘zlarning  grammatik  xususiyatlari  haidagi  ta’limotdir.  Morfologiyada  so‘zning  o‘zgarishi  va 
o‘zgarish  bilan  bog‘liq  bo‘lgan  ma’nolar,  so‘zning  tuzilishi  va  tarkibi  o‘rganilishi.  Morfologiya  ma’lum  belgilari 
asosida bir-biridan farq qilgan so‘z turkumlarini ham tekshiradi. 
Sintaksis  va  gapning  grammatik  xususiyatlarini,  gap  qurilishi  va  turlarini  tekshirish  haqida.  Morfologiya 
bilan sintaksisni farqi morfologiyani tekshirish ob’ekti so‘z: unda so‘zning u yoki bu shakllari, xususiyatlari tahlil 
qilinishidir.  Sintaksisning  tekshirish  ob’ekti  gap  bo‘lib,  gap  tuzilishi,  so‘z  birikmalari  va  so‘zlarning  bog‘lanish 
yo‘llarini o‘rganishi haqidaligi.