Qarshi davlat universiteti o‘zbek tili va adabiyoti metodikasi kafedrasi



Download 2,09 Mb.
Pdf ko'rish
bet11/245
Sana02.09.2021
Hajmi2,09 Mb.
#162437
1   ...   7   8   9   10   11   12   13   14   ...   245
Bog'liq
ona tili morfemika soz yasalishi morfologiya fanining oquv-uslubiy majmuasi

 
So‘z yasalishi. (4 soat) 
So‘z  yasalishi  ham  tilshunoslikning  boshqa  sohalari  singari  mustaqil  sohalardan  biridir.  U  yangi  so‘z 
yasalishi,  so‘z  yasalish  usullari,  so‘z  yasalish  strukturasi  kabilarni  o‘rganadi.  So‘z  yasalish  atamasi,  so‘z 
yasalishning  hozirgi  va  tarixiy  so‘z  yasalishi  haqida.  Hozirgi  (sinxron)  so‘z  yasalishida  yasama  so‘z  qismlari 
o‘rtasidagi munosabat jonli bo‘lishi haqida. Tarixiy so‘z yasalishida yasama so‘zning qismlari o‘rtasida munosabat 
xira  bo‘lishi,  uni  isbotlash  uchun  lisoniy  tadqiqotlar  o‘tkazish  zarurligi.  hozirgi  so‘z  yasalishida  kamida  ikkita 
komponent qatnashishi, shulardan biri mustaqil ma’noli bo‘lishi, qo‘shma so‘zda kamida ikkita mustaqil ma’noli 
qism  qatnashishi, yasama  so‘zda yasovchi  asoslar yasovchi  komponentning  yasalma bo‘lishi shartligi.  Shunga 
ko‘ra  olimlarning  qisqartma  so‘zlarning  yasama  so‘zligiga  munosabatlari.  So‘z  yasashning  fonetik,  semantik, 
sintaktik-leksik,  affiksatsiya,  kompozitsiya  usullari  haqida,  ayrim  atamalar  to‘g‘risida  tilshunoslarning 
munosabatlari. Yasama so‘z bo‘lish uchun albatta, ikki yasovchi komponent qatnashishi, agar bu bo‘lmasa garchi 
so‘z  tarkibida  mustaqil  ma’noli  qism  bo‘lsada,  yasama  so‘zning  ma’nosi  bilan  so‘z  yasalishining  ma’lum  tili 
o‘rtasida  aloqadorlik  sezilmasa,  yasama  so‘z  bo‘la  olmasligi.  Yoki  affiks  mavjud  bo‘lsa-yu,  o‘zak  shu  so‘z 


ma’nosiga mos bo‘lmasa yoki o‘zak ham, yasovchi affiks ham so‘z tarkibida bo‘lsa ham, ammo so‘z o‘shalarning 
ma’nosi bilan aloqador bo‘lmasa ham yasama so‘z bo‘lolmasligi, so‘z yasalishida soddalashish masalasi. So‘z 
yasalish strukturasi shu so‘zning yasovchi komponentlaridan iboratligi. 
Yasama so‘zning asosi qo‘shma so‘z yoki so‘z birikmasiga teng bo‘lishi mumkinligi. Demak, so‘z yasalishi 
strukturasida komponent ikkitadan oshmasligi. Yasovchi affikslarning unumdor, kamunum, unumsizligi haqida. 
 

Download 2,09 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   7   8   9   10   11   12   13   14   ...   245




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish