Qarshi davlat universiteti o‘zbek tili va adabiyoti metodikasi kafedrasi



Download 2,09 Mb.
Pdf ko'rish
bet182/245
Sana02.09.2021
Hajmi2,09 Mb.
#162437
1   ...   178   179   180   181   182   183   184   185   ...   245
Bog'liq
ona tili morfemika soz yasalishi morfologiya fanining oquv-uslubiy majmuasi

26-MASHG‘ULOT(2 soat) 
MAVZU: Fe’lning zamon kategoriyasi. О‘tgan zamon" fe’l formalari va ularning tuslanishi. 
REJA: 
1. 
Fe’lning zamon kategoriyasi haqida tushuncha. 
2. 
Fe’l zamon formalarining uchga bо‘linishi ( о‘tgan, hozirgi va hozirgi -kelasi zamon formalari.) 
3. 
О‘tgan zamon formalari: 
a) -di+m, -di+ng, -di; di+k, -di+ngiz formasidagi yaqin о‘tgan zamon feoli 
b) -gan+man, +gan+san, +gan; -gan+miz^, -gan+siz, -gan+edi+m, -gan edi+ng, -gan+edi; -gan edi+k,-
gan edi+ngiz formasidagi о‘tgan zamon fe’li; 
v) -r (-ar)+di+m, -r (-ar) di+ng, -r(-ar)+di; -r (-ar)di+k, -r (-ar)+di+ngiz, -r (-ar) edi+m, -r (-ar) edi+ng, -
r (-ar)edi+k, -r (ar)-edi+ngiz formasidagl о‘tgan zamon davom fe’li; 
g)  -b  (ib)+an,-b  (-ib)+san,  b  (ib)+di;  -b  (-ib)+miz,  -b(ib)+siz;  -b(-ib)  edi+m,  -b  (-ib)+edi+ng,  -b 
(ib)+edi; -b (ib)+edi+k,-b (-ib)+edi+ngiz formasidagi о‘tgan zamon hikoya fe’li; 


D)      -MOQCHI+EDI+M,      MOQCHI      +EDI+NG,      MOQCHI+EDI+K.MOQCHI      EDI,   
MOQCHI+EDI+NGIZ  formasidagi  о‘tgan  zamon  maqsad  fe’li  haqida  nazariy,  g.maliy  tushuncha 
berish. 
Fe’lning  zamon  kategoriyasi  haqida  tushuncha  berishda  о‘qituvchi  talabalarga  zamon  tushunchasini 
nutq  jarayoniga  nisbatan  belgilanishini,  fe’l  zamonlari  kategoriyasi  tushunchasini  va  uning  uch 
zamonga  bо‘linishimi talabalarga  singdiradi.Fe’l  zamonlariga oid  yozil^an  monografiya,  maqolalarni, 
imkon doirasida,  sharhlaydi. Shundan keyin uqituvchi  nime umun  fe’l zamonlariki о‘tgan, hozirgi  va 
kelasi  zamon  degan  tarzda  traditsion  tasnifga  amal  etilmasdan  о‘tgan  zamon  fe’l  formasi,  hozirgi 
zamon.fe’l  formasi  va iihoyat hozirgi -kelasi zamon fe’l  formasi tarzida tasniflashning  ilmiy-metodik 
sabablarini  savol-  javob  asosida  tushuntiradi.Keyin  esa  R.Ikromova  va  K.Qosimovalarning  zeshqlar 
(1989)  tо‘plamidagi  218,219,220-  mashqlarni  talabalarga  ishdatadi,  о‘tgan  zamon  fe’li  yuzasidan 
tahlil  о‘tkazadi.  Nazariy  fikrlar,  amaliy  mashqlar  bilan  mustahkamlaydi.  Masalan:      218-  mashq 
talabiga kо‘ra berilgan gaplar tarkibidagi yaqin va 
 uzoq о‘tgan zamon fe’llari form.alarini topib, eamon va tuslanish qо‘shimchalarini aniqlash, tо‘g‘ri va 
tо‘lqinli chiziqlarni chizish lozim. 

Download 2,09 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   178   179   180   181   182   183   184   185   ...   245




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish