Qarshi davlat universiteti o‘zbek tili va adabiyoti metodikasi kafedrasi

                                             NAMUNA: 
 
Konkret 
otlar 
Mavhum 
otlar 
Yakka ot 
Tuda 
/jam/ 
Shaxs  
oti 
Predmet oti 
Harakat-xolat 
otlari. 
daftar, 
kitob, 
paxta, 
bug‘doy, 
karam, 
olma, 
anor,osh- 
xona,sut, 
qatiq, ku- 
tubxona, 
 
Deqonchi- 
lik, gо‘zal- 
lik, yoshlik, 
dag‘allik, 
studentlik, 
о‘qituvchi- 
lik, dо‘st- 
о‘rtoq,     
birodarlik, 
 
daftar- 
kitob, 
paxta, 
bug‘doy, 
karam, 
olma, 
anor, 
sut, 
Xalq, 
tuda, 
guruh, 
suruv, 
gala, 
poda, 
uyur. 
bog‘bon, 
paxtakor, 
tarjimon, 
yо‘ldosh, 
yо‘lovchi, 
dо‘st, о‘r- 
toq, student 
lik,о‘qituv- 
chilik 
daftar, 
kitob,pax- 
ta, bug‘doy, 
karam, ol- 
ma, anor, osh 
xona, sut, qa 
tiq, ustaxo- 
na, kosa, piyo 
la, guldon. 
gо‘zallik, 
yoshlik, 
dag‘allik, 
stedent- 
lik, dexqon- 
chilik, о‘qi- 
tuvchilik, dо‘st, 
о‘rtoq, be- 
dorlik,sayoxat, 
tetiklik 
1 
2 
3 
4 
5 
6 
7 

---

ustaxona 
bog‘bon 
paxtakor 
tarjimon 
yо‘ldosh 
yо‘lchi 
yо‘lovchi 
kosa 
kista 
guldon 
sayohat 
tetiklik 
qatiq 
ustaxona 
bog‘bon 
paxtakor 
yо‘ldosh 
yо‘lchi 
yо‘lovchi 
kosa 
piyola 
guldon 
dо‘st 
о‘rtoq 
 
 
 
 
 
Talabalarga kartochka tarqatish asosida turdosh ot turlarini aniqlash, atoqli ot xillarini  belgilash 
yuzasidan mustaqil ish ham о‘tkaziladi. 
Ana  shundan keyin  о‘qituvchi;  atoqli  va  turdosh  otlar  hamda  turlariga  doir  test-sо‘roqlar  tuzib, 
asosda  mavzuga,  oid  talabalar  bilimini  aniqlashga  doir  nazorat  о‘tkazsa,  yanada  maqsadga  muvofiq 
bо‘ladi. 
Talabalarning  test-sо‘roqqa  javoblari  natijalariga  qarab  yangi  mavzu  mustahkamlanadi  va 
xulosalanadi. Mustaqil bajarish uchun topshiriqlar tavsiya etiladi. Talabalarning ballari e’lon qilinadi. 
 
11-M A SH G‘ U L O T. (2soat). 
MAVZU: OTLARDA SON VA EGALIK KATEGORIYALARI. 
REJA: 
1. Otlarda son kategoriyasi haqida tushuncha. 
2. Otlarning birlik formasidan. Otlardagi leksik-semantik va gramatik kо‘plik. 
 
3. Otlarning  leksik-semantik  va  grammatik  kо‘pligidan  tashqari  kо‘plik  formasidan  kelib 
chiquvchi boshqa ma’nolari tahlili: 
a)  Donalab  sanalmaydigan  predmet  nomlariga  kо‘shilganda  grammatik  kо‘plik  emas,  predmet 
turlari ma’nosining aks etishi; 
b)-lar kо‘shilganda grammatik kо‘plik emas, ma’noning kuchayishi; 
v) Qarindoshlik otlariga -lar qо‘shilganda hurmat ma’nosining ifodalanishi. 
g)  Shaxs  ifodalovchi  otlar  yoki  olmoshlarga  qо‘shilganda  piching,  kesatiq  kabi  ma’nolarning 
ifodalanishi; 
d)  Mashhur  shaxs  yoki  asar  qahramonlarining  otlarga  qо‘shilganda,  har  birini  ta’kidlash 
ma’nosining hosil bо‘lishi; 
ye) Juft predmetlarning otlariga-lar kо‘shilganda, har birini ta’kidlash ma’nosining hosil bо‘lishi. 
4.Sintaktik kо‘plik (son+. ot, ot+ ot), takror qо‘llanishi tipidagi kо‘plik haqida. 
5. Kо‘plik shaklini boshqa; turkumga xos sо‘zlarning ham olishi. 
6. Egalik kategoriyasi va egalik qо‘shimchalari haqida. 
7. Egalik qо‘shimchalarining unli yoki undosh bilan tugagan otlarga qо‘shilgandagi holati (bir va 
kо‘pliqda) haqida. 
8. Egalik affikslari qо‘shilganda о‘zakda о‘zgarish bо‘lish holatlari haqida. 
 
9.  R.Ikromova va K.Qosimovalarning mashqlar tо‘plamidagi 109,110,114-mashqlarni ishlash.     
10.Mustaqil ishlash uchun topshiriqlar berish.