Qarshi davlat universiteti o‘zbek tili va adabiyoti metodikasi kafedrasi

Birlik va ko‘plik sonda                     Kelishiklar 
I sh. kimimdir                  Bosh kelishik: kimdir 
II sh. kimingdir                Qaratqich kelishigi: kimningdir 
III  sh. kimidir                 Tushum kelishigi: kimnidir 
I sh. kimimizdir               Jo'nalish kelishigi: kimgadir 
II sh. kimingizdir             O'rin-payt kelishigi: kimdadir 
III sh. kimlaridir              Chiqish kelishigi: kimdandir 
Olmoshlar tuzilishiga ko‘ra uch turli bo‘ladi: 1. Sodda olmoshlar. 2. Murakkab olmoshlar. 3. 
Juft olmoshlar. 
Sodda  olmoshlar  birgina    o‘zakdan  tashkil  topgan  bo‘ladi:  men,  sen,  u,  kim?nima?shu,  o‘sha 
kabi. 
Murakkab  olmoshlar  ikki  va  undan  ortiq  tarkibli  bo‘ladi:  har  kim,  hech  nima,  har  qaysi,  ana 
o‘sha, mana bu, bir kimsa kabi. 

---

Juft olmoshlar ikki olmoshning o‘zaro teng aloqaga kirishuvidan hosil bo‘ladi:  siz-biz, sen-men, 
u-bu kabi. 
Olmoshlar gapda ot, sifat va son so‘z turkumlariga xos sintaktik vazifalarni bajaradi. 
Ega: Men bu yilgi barcha sinov va imtihonlarni faqat «a’lo» baholarga topshirdim. 
Kesim:  Bu  ishlarning  bajarilishi  uchun  javobgar  shaxs  —  sen.  Aniqlovchi:  Sening 
qilmishlaring  uchun  yaqinlaring  uyalmasliklari  lozim.  To‘ldiruvchi:  Hammadan  gumonsiraydigan 
odamning o‘ziga ishonib bo‘Imaydi.