Qarshi davlat universiteti kimyo kafedrasi noorganik kimyo fanidan

Xund (Gund) qoidasi. Yadro zaryadi ortishi bilan elektronlarning kvant yacheykalarni to‘ldirish spin kvant soni yig‘indisi qiymati maksimal bo‘lish tartibida amalga oshiriladi.

Shu qoida 2p holatda elektronlarning joylanishida o‘z aksini topgan.

Uglerodga ma’lum energiya berilsa u qo‘zg‘algan holatga o‘tib uning valentligi 4 ga teng bo‘ladi. Uning elekkron formulasi 1s²2s¹2p³.

Azotning elektron formulasiga ko‘ra 1s²2s¹2p³.

Tashqi qavatdagi elektronlar uchun n=2,2,2; l=1,1,1; m=0, -1, +1 uchta qiymatga ega. Xund qoidasiga ko‘ra uchala elektron uchun ham S= +1/2. Chunki elektron bulutlarning fazoviy holatlari uchta.

Azotdagi toq elektronlar soni 3 ta. Agar 2s va 2p –pog‘onachalar hisobga olinsa eng ko‘p valentlik imkoniyati 4 ga teng bo‘ladi. Shuning uchun azotning valentligi 5 bo‘lishi mumkin emas.

Kislorod quyidagicha elektron formulaga ega bo‘lib 1s²2s²2p⁴. Kisloroddagi to‘rtinchi elektron faqat spin kvant soni bilan farq qiladi. Kislorodda toq elektronlar soni ikkita, shuning uchun uning valentligi doimiy bo‘lib ikkiga teng. 2-p holatdagi elektronlar uchun n= 2,2;2,2; l=1,1;11; m=0,0;+1,-1; s=+1/2,-1/2; +1/2;+1/2. Maksimal kovalentlik to‘rtgacha boradi.

Atomning elektron pog‘onasida joylashgan elektronlar soni quyidagicha topilishi mumkin: