Qarshi davlat universiteti kimyo kafedrasi noorganik kimyo fanidan

Bog‘ tartibi. Bog‘ hosil qilish uchun taqsimlangan elektron juflari soni bog‘ning tartibini belgilab beradi.

Bog‘ energiyasi. Kovalent bog‘ tabiati, yadro va taqsimlangan elektronlarning o‘zaro magnetik tortishish kuchi bilan belgilanadi.

Bog‘ uzunligi. Kovalent bog‘lanishli birikmalarning bog‘ uzunligi, ikki atomlar yadrolari orasidagi masofalar bilan belgilanadi.

Kovalent bog‘li birikmalarni o‘rganishda IQ spektrining ahamiyati.Kimyogarlar ko‘pincha kovalent bog‘ turini o‘rganishda IQ spektridan foydalanishadi. Barcha molekulalar: gaz, suyuqlik, yoki qattiq holatida bo‘lishidan qattiy nazar, davomiy tebranish hosil qilib turadilar. Keling xohlagan kovalent bog‘li birikmani tahlil qilib ko‘raylik, masalan: etan molekulasidagi C – C bog‘lar, ular hosil qilgan bog‘lar davomiy ravishda aylanish, bukilish va kengayish xossalarini o‘zida namoyon qiladi. Har bir harakat ma’lum bir vaqt oralig‘ida sodir bo‘lib turadi. Bu takrorlanish bog‘ energiyasi, atomlarning molekulyar massalari va bog‘ tartibi bilan belgilanadi. Bunda tebranma harakatning chastotasi fotonlarning to‘lqin uzunligi bilan aks ettirilgan piklar IQ ning elektromagnetik spektr sohasida aniqlanadi. Atom ma’lum miqdordagi foton ko‘rinishidagi energiyani o‘ziga yutadi va boshqa energetik qobig‘ga ko‘chadi, shu kabi molekula ham IQ fotonlarini yutib, boshqa turdagi energetik qobig‘ga siljiydi.