Qarshi davlat universiteti kimyo kafedrasi noorganik kimyo fanidan

Galvanik element reaksiyani o‘z-o‘zidan ketishini belgilab beradi (∆G<0). Yacheykada boradigan reaksiyalarda ajralib chiqadigan energiya miqdori energiyasi yuqoriroq bo‘lgan reagentning energiyasi kam bo‘lgan reagentdan farqi orqali topiladi, va shu energiya miqdori ma’lum bir vazifani bajarish uchun sarflanadi (masalan: fonar, MR₃ player, motor va hkz), shu boisdan bu turdagi reaksiya kundalik hayotda muhim ahamiyatga egadir. Bundan tashqari shuni ta’kidlab o‘tish joizki, barcha batareyalar galvanik elementlar sirasiga kiradi.

Misni mis sulfat eritmasini, ruxni esa rux sulfat eritmasiga tushirib tuz ko‘prigi orqali hamda mis va rux elektrodlarini galvonometr orqali ulab berk zanjir hosil qilsak, Daniyel-Yakobi elementi hosil bo‘ladi. Shunday elementlarning asosiy xususiyati elektr yurituvchi kuchi musbat (oksidlovchi) va manfiy (qaytaruvchi) sistemalarning potensiallar farqi bilan ifodalanadi. Agar shu potensiallar farqi standart sharoitda aniqlansa, zanjirning elektr yurituvchi kuchi deyiladi va u quyidagicha aniqlanadi:

EYuK  Е₁ - Е₂

Bunday jarayonning yurituvchi kuchi sifatida izobar-izotermik potensial (Gibbs energiyasi) ning kamayishi xizmat qiladi. Bu qiymatning kamayishi kimyoviy reaksiyaning maksimal ishini aks ettiradi. Galvanik elementning bajargan ishi