Qarshi davlat universiteti ijtimoiy fanlar kafedrasi

Absolyut aynanlik – metafizik filosofiyada ishlatiladigan termin bo`lib, bu ta`limotga ko`ra predmet hamma vaqt o`z-o`ziga tengdir. Bu printsip antologik nuqtai nazardan voqelikka ziddir. CHunki narsa va hodisalar har doim rivojlanib turadi. Demak, narsalar o`z-o`ziga teng bo`lmay qoladi.
Abstrakt tushuncha – buyumlarning ayrim belgilari munosabatlarini fikran ajratib,tushunchada aks ettirilishi. Masalan, «botirlik», «tozalik» kabi.
Abstraktsiyalash (lot. Abstractio – uzoqlashuv, mavhumlik) – tushuncha hosil
Absurd – (lot. bema`ni, behuda) – biror tezisni isbotlashda uchraydigan
Adolat – u yoki bu qadriyatlarning o‘zaro umumiy munosabatini va ularning individlar o‘rtasida aniq taqsimlanishini ifodalovchi tushuncha.
Adolat (arab. – odillik, to‘g‘rilik) – u yoki bu qadriyatlarning o‘zaro umumiy munosabatini va ularning individlar o‘rtasida konkret taqsimlanishini ifodalovchi tushuncha; insonning mohiyati va uning ajralmas huquqlarini haqidagi tasavvurlarga mos bo‘lgan jamoa tartibi.
Affirmativ hukm (lot. Affermo - tasdiqlayman) – tasdiqlovchi hukmlar
Aforizm (grek. Aphroismos – qisqa hikmatli so`z) – u yoki bu fikrni qisqa, aniq va ishonarli, tugallangan shaklda bayon etishdir. Bunday fikrlar murakkab narsalarning mohiyatini ochib berishga xizmat qiladi. Biroq, aforizm formal logik nuqtai nazardan tushuncha ta`rifi bo`la olmaydi.
Agnostitsizm (grek. a – yo`q, gnosis – bilish, bilib bo`lmaydigan) dunyoni bilib
Ahloqiy madaniyat - tarkibiga axloqiy ong, axloqiy manosabat va axloqiy faoliyat kiradi.
ajralgan, predmetsiz, havoyi, ma`nosiz fikrlashdir. O`rta asrlarda diniy –falsafiy ta`limotni sxolastika deb atashgan.
Ajratib ko`rsatuvchi hukm– ma`lum belgi faqat o`sha predmetga tegishli
Aksioma (grek. axioma – qabul qilingan holda) – ma`lum nazariyani isbotlash uchun keltiriladigan isbotsiz qabul qilingan tushunchalardir. Mantiqda aksioma isbotsiz qabul qilingan haqiqat ma`nosida ishlatiladi. Hozirgi zamon ilmiy tekshirish shlarida aksiomatik metod juda katta ahamiyatga ega. U ilmiy nazariyalarning deduktiv xulosalar chiqarish yordamida tashkil topish sullaridan biri. SHuning uchun «deduktiv metod» va aksiomatik metod ko`pincha aynan tushunchalar sifatida ishlatiladi.