Qarorlarni qabul qilish

Adaptiv tizim

Adaptiv tizim - bu boshqariladigan obyektning, boshqaruv maqsadlarining yoki atrof-muhitning xususiyatlarida kutilmagan o‘zgarishlar yuz berganda, ishlaydigan algoritmni, xatti-harakatlar dasturini o‘zgartirish yoki optimal, ba’zi hollarda oddiygina samarali yechimlar va holatlarni qidirish orqali o‘z faoliyatini davom ettiradigan tizim. An’anaga ko‘ra, adaptiv usuliga ko‘ra, o‘z-o‘zini sozlash, o‘z-o‘zini o‘rganish va o‘z-o‘zini tashkil qilish tizimlari ajralib turadi.
Adaptiv axborot tizimi - bu muammoli soha modelining o‘zgarishiga muvofiq uning tuzilishi va qaror qabul qilish modellarini o‘zgartiradigan axborot tizimi. Bunda:

• 
  adaptiv axborot tizimi istalgan vaqtda biznes-jarayonlarni (boshqaruv qarorlarini qabul qilish jarayonlarini) tashkil etishni yetarli darajada qo‘llab-quvvatlashi kerak;
  
• 
  adaptiv axborot tizimi biznes jarayonlarini qayta tashkil etish zarurati tug‘ilganda moslashishi kerak;
  
• 
  axborot tizimini rekonstruksiya qilish tez va minimal xarajatlar bilan amalga oshirilishi kerak.
  

Adaptiv axborot tizimining o‘zagini maxsus bilimlar bazasi - omborda saqlanadigan muammoli hududning (korxonaning) doimiy rivojlanib boruvchi modeli tashkil etadi. Yadro asosida dasturiy ta’minot ishlab chiqariladi yoki sozlanadi. Shunday qilib, ITni loyihalash va moslashtirish, birinchi navbatda, muammoli hududning modelini yaratish va uni o‘z vaqtida sozlash uchun qisqartiriladi.
Hozirgi vaqtda oltita asosiy tez rivojlanayotgan va eng istiqbolli sun’iy intellekt texnologiyalari mavjud:

1. 
   Neyron tarmoqlar.
   
2. 
   Yumshoq hisoblashlar (Soft Computing), neyron tarmoqlardan tashqari (jumladan, genetik algoritmlar va evolyutsion dasturlash).
   
3. 
   Intellektual robotlar.
   
4. 
   Intellektual agentlar va ko‘p agentli tizimlar.
   
5. 
   Ma’lumotlarni qidirish.
   
6. 
   Tabiiy tilni qayta ishlash (jumladan, nutqni aniqlash va sintez qilish).
   

Jadvalda ushbu texnologiyalarni ishlab chiqishda ishtirok etadigan asosiy ilmiy maktablar haqida ma’lumotlar keltirilgan. Bozorda mavjud bo‘lgan sun’iy intellekt usullaridan foydalanadigan yoki sun’iy intellekt uchun ishlab chiqilgan dasturiy mahsulotlar tahlili asosida rasmda ko‘rsatilgan sun’iy intellekt yordamida hal qilinishi mumkin bo‘lgan yoki hal qilinishi mumkin bo‘lgan amaliy vazifalar tasnifi taklif etildi.