Qaraqalpaq tili hám ádebiyatı

Qaraqalpaq tili hám ádebiyatı

1. 
   Burınǵı jasaǵan úyimdi aylanshıqlap júrmen.
   

1. 
   Iyesi belgili gáp B) iyesiz gáp C) iyesi belgisiz gáp D) iyesi ulıwmalasqan gáp
   

2. 
   – Há ata, balańa at satıp almaysań ba? – dep baydıń aldına kelip jabırlasıp turdı.
   

• 
  Há atıńızdıń bahası ne turadı? – dedi bay.
  
• 
  Jeti pul, ata – dedi.
  

Úzindi qaysı shıǵarmadan alınǵan?

1. 
   “Tıyın” erteginen B) G.Esemuratova “Jiyren” povestinen C) “Sháryar” dástanınan D) “Máspatsha” dástanınan
   

3. 
   Juwaplardan erinlik dawıslı seslerdi tabıń.
   

1. 
   ó, u, ú B) u, ú, e C) o, ó, ı D) a, á, o
   

4. 
   Dánekersiz qospa gáptiń quramındaǵı jay gáplerdiń arasına qanday irkilis belgileri qoyılmaydı?
   

1. 
   útir; 2) sızıqsha; 3) qos noqat; 4) noqatlı útir; 5) kóp noqat; 6) qos tırnaq; 7) qawıs
   

1. 
   3, 4, 6 B) 5, 6, 7 C) 1, 2, 5 D) 2, 3, 4
   

5. 
   Kóplik qosımtalı sanaq sanlarǵa qaysı seplik qosımtanıń jalǵanıwınan shamalıq san jasaladı?
   

1. 
   Orın B) barıs C) tabıs D) shıǵıs
   

6. 
   Hayal jaqsı bolsa kewlińdi ashar,
   

Hayal jaman bolsa abıroyıń qashar
Úzindi kimniń shıǵarmasınan?

1. 
   Ájiniyaz “Bolmas” B) Berdaq “Kelin” C) Ájiniyaz “Bozataw” D) Qorqıt ata jırlarınan
   

7. 
   Sanaw muǵdardı, esaplawdı bildiretuǵın 1, 2, birew úshew, onlap, 3-4, úshten bir sıyaqlı sanlar ne dep ataladı?
   

1. 
   Jay sanlıq B) sanaq san C) qospa san D) esaplıq san
   

8. 
   Buyrıq mánili gápler qaysı qatarda berilgen?
   

1. 
   Azıraq tınıshlanshı, Batıray, shawqım salmay turshı.
   
2. 
   Usınday ápiwayı miynet erleri bizde qanshama kóp deysiz!
   
3. 
   Shayıq atańnıń zeynine tiyme, sadıq bol.
   
4. 
   Múmkin, olardıń kelgeni ótirik shıǵar.
   
5. 
   Bultlarǵa qarap tım-tırıs jata ber.
   

1. 
   1, 3, 5 B) 1, 2, 3 C) 1, 3, 4 D) 2, 4, 5
   

9. 
   Buyrıq mánidegi dórendi feyillerdi tabıń.
   

1. 
   ezbele, bardı, búkle B) julmala, jazdı, otırdı C) bilgensi, kórgensi, sezbegensi D) otırǵız, órmele, qaradı
   

10. 
    Kóp noqattıń ornına sáykes sinonimin qoyıń.
    

Burınları bul jerlerdiń qır boyında qıslawı, jaz boyında jazlawı bolıp ... (1. pada-pada, 2. úyir-úyir) mal, ... (3. pada-pada, 4. úyir-úyir) jılqılar kisnesip júretuǵın edi.

1. 
   1, 4 B) 4, 2 C) 1, 3 D) 2, 4
   

11. 
    Azanǵı jumsaq samal qaq mańlay aldınan eskenlikten, olar atlarına qamshı basqan gezda, júriwine kesent keltirgendey shinelleriniń shalǵayları artına qayrılıp bir taslandı. Olar awıldan shıqqanda jol menen júrse de Shortanbay toǵayına kelgennen keyin jolodan shıǵıp ketti.
    

Kún qıza kele olardıń júrisi shıyraqlandı.
Qaysı stilde jazılǵan?

1. 
   Ámeliy stil B) Ilimiy stil C) Kórkem ádebiyat stili D) Rásmiy hújjetler stili
   

12. 
    Túrkiy tilim – misli bir nárwan daraq,
    

Ketken jáhán boylap xalıqlarǵa tarap,
Qanday kórkem súwretlew quralı berilgen?

1. 
   metonimiya B) teńew C) metafora D) Sinekdoxa
   

13. 
    Túrkiy tillerine kiretuǵın qarayım, gagauz tillerinde sóylesetuǵın xalıqlar qaysı aymaqta jasaydı?
    

1. 
   Kavkazda B)Kaspiy boyında C) Litva, Moldovada D) Sibirde, Ukrainada
   

14. 
    Adamlar Rawshannıń kórsetiwi boyınsha taǵı da iske kiristi.
    

Gáptegi tirkewish qaysı sepliktegi sóz benen dizbeklesip kelgen hám qanday máni bildirip tur?

1. 
   Tabıs sepligi, sınlıq máni
   
2. 
   Ataw sepligi, zatlıq máni
   
3. 
   Ataw sepligi, sebeplik máni
   
4. 
   Barıs sepligi, sebeplik máni
   

15. 
    I.Yusupovtıń “Jaqsı adamlar” qosıǵındaǵı “Tolqında qayıǵıń suwǵa batpaydı”, degen qatardıń mánisi?
    

1. 
   Tolqında qayıǵıń suwǵa batpaytuǵının
   
2. 
   Qıyınshılıq mánisinde
   
3. 
   Isiń alǵa júredi, irkilmeyseń mánisinde
   
4. 
   Balıqshılar haqqında
   

16. 
    Táńiri ushın tuwrı sózden artıq sadaqanıń keregi joq.
    

1. 
   “Baxıtqa baslawshı bilim” shıǵarması
   
2. 
   Quran
   
3. 
   Qabusnama
   
4. 
   Hádis
   

17. 
    Sóz dizbeklerine usap biri ekinshisin anıqlap keletuǵın qospa atlıqlar qatarın tabıń.
    

1. 
   Jıyın-terim; 2) kiyim-kenshek; 3) gáp-sóz; 4) aq may; 5) temir qasıq; 6) taw-tas 7) mal-ferma; 8) qurt-qumırısqa
   

1. 
   4, 5, 7 B) 1, 2, 6 C) 2, 6, 7 D) 2 ,3 ,8
   

18. 
    –Keshe – dedi ol, - Aytennen xat alıp edim. Jaqında qaytatuǵını haqqında jazıptı.
    

• 
  Biziń tamnıń basına mingeni tuwralı jazıp pa?
  
• 
  Jazıptı.
  

1. 
   O.Ayjanov “Aral qushaǵında” romanı
   
2. 
   A.Bekimbetov “Ómir jolında” povesti
   
3. 
   G.Esemuratova “Jiyren” povesti
   
4. 
   K.Sultanov “Aqdárya” romanı
   

19. 
    Tolıqlawısh qatnastaǵı sóz dizbegi ... usılında baylanısqan atawısh hám feyil sóz dizbekleri arqalı bildiriledi.
    

1. 
   Kelisiw B) basqarıw C) jupkerlesiw D) úylesiw
   

20. 
    Álle oshaqta ot bar, álle shıra janıwlı.
    

Qospa gáptiń túrin anıqlań.

1. 
   Dánekerli gezekles dizbekli qospa gáp
   
2. 
   Dánekersiz mezgilles dizbekli qospa gáp
   
3. 
   Dánekerli awıspalı dizbekli qospa gáp
   
4. 
   Dánekerli mezgilles dizbekli qospa gáp
   

21. 
    Bıyıl salıdan kóp ónim alındı.
    

1. 
   Shamalıq san, anıqlaeısh
   
2. 
   Muǵdar-dáreje ráwishi, bayanlawısh
   
3. 
   Muǵdar-dáreje ráwishi, anıqlawısh
   
4. 
   Muǵdar-dáreje ráwishi, baslawısh
   

22. 
    “ǴÁrip ashıq” dástanında reptar sóziniń mánisi ne?
    

1. 
   qası B) kelbeti C) qáwmeti C) kózi
   

23. 
    Biyigin kórset tawlardıń,
    

Eńsesin kórset jawlardıń,
Abıray berseń urıstan,
Ájel berseń qılıshtan,
Ottan, suwdan asıra,
Tınıshlıq oshaq basına.
Úzindi qaysı shıǵarmadan alınǵan?

1. 
   Á.Shamuratovtıń “Qırıq qız” dramasınan
   
2. 
   “Qoblan” dástanınan
   
3. 
   Múyten jıraw tolǵawlarınan
   
4. 
   I.Yusupov “Tumaris” poemasınan
   

24. 
    Dáslepki jay gápiniń bayanlawıshı seplik qosımtalı háreket atı feyilinen bolǵan qospa gápti tabıń.
    

1. 
   Mektepte oqıw tamam bolǵannan keyin, Abdulla aǵasına járdem berdi.
   
2. 
   Ol jańa birde qoy qorasın kórip kelgende, burshaq túwe lám de joq edi.
   
3. 
   Ol kelgen waqıtta, bizler jolǵa shıǵıp tur edik.
   
4. 
   Áliy ketiwden, Begis penen Mırjıq Aydosqa alma-gezek alıp topıldı.
   

25. 
    Birew eger, birewler jular,
    

Kimdur buzar, kimdur dúzeter,
Bul ómirde kimdur qolı suq,
Onı kimdur qorǵap gúzeter.
Áke ruwxı keshirgey bizdi,
Túse almadım múlkine ara,
Sonnan meniń kewlim daǵlı,
Jurtımnıń da júregi jara.
Qosıqtıń dóretiwshisin tabıń.

1. 
   N.Tóreshova
   
2. 
   X.Dáwletnazarov
   
3. 
   S.Esenin
   
4. 
   J.Izbasqanov
   

26. 
    Ezoptıń tımsallarınıń qay birinde “Insannıń ámelge aspay qalǵan tuwma talantınan góre kóbinese onıń miynet súygishligi jeńiske eristiredi” degen juwmaq shıǵadı?
    

1. 
   Tasbaqa hám qoyan B) Eki qoraz hám búrkit C) Qurbaqalar hám qoyanlar D) Eshek hám qurbaqalar
   

27. 
    Ol qapinin’ aldinda sal eglenip turdi da, iskkerige kirip ketti.
    

Ga’pte….qolanilg’an

1. 
   biriktiriwshi da’neker B) ayiriw janapay C)ku’shiytiwshi janapay D) modalliq janapay
   

28. 
    Áyyemgi greklerde tarlı muzıka ásbabınıń atınan kelip shıqqan termindi tabıń.
    

1. 
   Drama B) lirika C) ballada D) oda
   

29. 
    Feyildiń bolımsız túri berilgen qatardı anıqlań.
    

1. 
   Dawıs esitildi. Muǵallim kelmedi.
   
2. 
   Egisti basladı. Aytıw kerek edi.
   
3. 
   Barǵan joq. Durısın aytpadı.
   
4. 
   Naǵız oqıwshı bolaman deseń, haq sózli bol, - dedi Gúlimbet aǵa.
   

30. 
    Aniqlawish qatnastaǵı so’z dizbegin tabin’?
    

1. 
   qalag’a bariw, u’sh ay oqiw B) jalt qaraw, silpilep jaqiw C) bilg’ari etik, tu’ngi suwiq D) paxta teriw, suwg’a shomildi
   

31. 
    Jınıslıq máni beriwshi affiksti anıqlań.
    

1. 
   –sha B) –ma C) – ip D) – iw
   

32. 
    Feyillerden atliq jasawshi qosimtalar berilgen qatardi aniqlan’.
    

1. 
   -shi/-shi, -in,/in,-man B)-ma/-me, -iq/-ik, -is/is C)-xor, -dar, -qish/ -kish D)-in/-in, -im/-im, -shaq/-shek
   

33. 
    Sapaliq kelbetlikler berilgen qatardi tabin’.
    

1. 
   qizil gu’l, ala siyir B) mazali awqat, tu’ngi samal C)suwli alma, shidamli adam D)azang’I awqat, gu’rrin’shi adam
   

34. 
    F.SHiller qaysi qosiqlarin Kant filosofiyasinin’ ta’siri sezilip turadi?
    

1.Vilgelm Tell 2.Tragediyaliq iskusstvo haqqinda; 3.Adamdi estetikaliq jaqtan ta’rbiyalaw haqqinda xatlar; 4.Zulimliq ha’m muxabbat; 5.Don Karlos
A) 1, 2 B) 1, 4 C) 4, 5 D) 2, 3

35. 
    Orfograpiya qaysi tilden aling’an ha’m onin’ ma’nisi?
    

1. 
   grek tilinen, ,,duris jazaman”
   

B) frantsuz tilinen, ,,ta’rtip penen jaylasiw”
C) arab tilinen, ,,qa’tesin tekseremen”
D) anglishan tilinen, ,,oqiyman”

36. 
    Bala saǵınıshlı názer menen ustazlarına qaradı, sonlıqtan da olar onı onshelli qıynamaydı.
    

Qospa gáptiń qaysı túri?

1. 
   Sebep baǵınıńqılı qospa gáp
   
2. 
   Salıstırmalı baǵınıńqılı qospa gáp
   
3. 
   Waqıt baǵınıńqılı qospa gáp
   
4. 
   Sın baǵınıńqılı qospa gáp