Qaraqalpaq tili hám ádebiyatı

Qaraqalpaq tili hám ádebiyatı.

1. 
   Qaraqalpaq tilinde ,,ol’’ almasig’i birde betlew , birde siltew almasig’ı boladi. Eger ol baslawishliq xizmetin atqarsa….. almasig’ı, al aniqlawish xizmetin atqarsa, onda….almasiǵı boladi.
   

A)betlik, siltew B) siltew o’zlik, C) o’zlik, siltew D) betlik, o’zlik

2. 
   Tariyxıy kórkem shıǵarmalarda hám xalıqtıń turmıs mádeniyatın kórsetetuǵın tariyxıy materiallarda qollanılatuǵın sózler …
   

A)Neologizmler B) Dialektlik sózler C) Kásiplik sózler D) Gónergen sózler

3. 
   Ataw gápler kóbinese qay jerde qollanıladı?
   

1. 
   Feletonlarda, ocherklerde
   
2. 
   Ilimiy ádebiyatlarda, ocherklerde
   
3. 
   Kórkem shıǵarmalarda, is-qaǵazlarda
   
4. 
   Kórkem shıǵarmalarda, gazeta-jurnal, ocherklerde
   

4. 
   Jumsalıw izbe-izligi boyınsha aldınǵı setiń sońǵı seske yamasa sońǵı sestina aldınǵı seske tásir etip óz ara únlesip keliwine baylanıslı túbir hám qosımta, qosımta menen qosımtalar shegarasındaǵı qońsılas sesler únlesligi eki túrli boladı: …
   

A)ilgerili tásir hám keyinli tásir
B) tańlay únlesligi hám buwın únlesligi
C) ses hám buwın únlesligi
D) erin únlesligi hám tańlay únlesligi

5. 
   Jınıslıq máni beriwshi affiksti anıqlań.
   

A)–sha B) –ma C) – ip D) – iw

6. 
   “Ótti dúnyadan” qosıǵınan alınǵan tómendegi qosıq qatarları qaysı klassik shayırlarımızǵa arnalǵan?
   
   1. 
      Neshe sózler ayttı qorıqpay zalımnan,
      

Shayırlıqta ótpes Maqtumqulı onnan.

2. 
   Úlgi aldı Jiyen jıraw sózinen,
   

Neshe baqsı úlgi aldı ózinen.

3. 
   Ózi talip-ilim alǵan er jigit,
   

Qızıl shıray júzli nur jigit edi.

4. 
   Sózge kelse joq jerinen tawdırıp,
   

Kópti ózine alar edi awdarıp.

1. 
   Jiyen jıraw; b) Berdaq; c) Ájiniyaz; d) Kúnxoja
   

A) 1-a, 2-d, 3-d, 4-c B) 1-d, 2-d, 3-c, 4-b1-d, 2-d, 3-c, 4-b C) 1-b, 2-b, 3-c, 4-a D) 1-a, 2-a, 3-c, 4-b

7. 
   Keyinli tásirge ushıraǵan sózler qaysı juwapta durıs berilgen?
   

A)Azatqa, terekke, mektepke
B)Jattı, ketti, ótti
C)Shabaǵı, kitabı, tebiw
D)Fermaǵa, atızdıń, suwda

8. 
   Feyildiń bolımsız túri berilgen qatardı anıqlań.
   

1. 
   Dawıs esitildi. Muǵallim kelmedi.
   
2. 
   Egisti basladı. Aytıw kerek edi.
   
3. 
   Barǵan joq. Durısın aytpadı.
   
4. 
   Naǵız oqıwshı bolaman deseń, haq sózli bol, - dedi Gúlimbet aǵa.
   

1. 
   Tómendegi qatarlardan grek mifologiyasın jaqsı úyrengen danıshpandı tabıń.
   

1. 
   Abılqasım Ferdawsiy
   
2. 
   Zamaxshariy
   
3. 
   Abu Rayxan Beruniy
   
4. 
   Saadiy Sheraziy
   

1. 
   Qaysı jıraw Toqtamıs xannıń aqılgóyi bolıp, ómiri Sarayshıq, Astraxan, Jańakent, Úrgenish átirapında ótedi?
   

1. 
   Jiyen jıraw
   
2. 
   Qorqıt ata
   
3. 
   Asan qayǵı
   
4. 
   Soppaslı Sıpıra jıraw
   

11. 
    Sorlılardı ǵamgun etpe hár dayım,
    

Jalǵız súyenishim, xalqım, panayım.
Bul qaysı qosıq qatarları?

1. 
   “Jaqsıraq”
   
2. 
   “Salıq”
   
3. 
   “Xalıq ushın”
   
4. 
   “Balam”
   

1. 
   Jerdiń ústinde háreket toqtap qalǵanday, bir kese shay ishim tınıshlıq shókti.
   

1. 
   sın baǵınıńqılı qospa gáp
   
2. 
   orın baǵınıńqılı qospa gáp
   
3. 
   waqıt baǵınıńqılı qospa gáp
   
4. 
   salıstırma baǵınıńqılı qospa gáp
   

1. 
   Atawısh sózlerden atlıq jasawshı qosımtalardı anıqalań.
   

1. 
   –shi/-shı, -lıq/-lik, -ım/-im
   
2. 
   –kesh, -xor, -dar, -she
   
3. 
   –man, -ger, -aq/-ek, -dar
   
4. 
   –shaq/-shek, -ısh/-ish, -k
   

14. 
    Balıqshılar balıq awlawǵa shıqtı.
    

Dáryada túrli balıq bar.
Astı sızılǵan atlıqlar gápte qanday mánilerde qollanılǵan?

1. 
   San mánisinde qollanılmaǵan
   
2. 
   Birlik sanlarda
   
3. 
   Bir kóplik, bir dara sóz mánisinde
   
4. 
   Kóplik qosımtalı, qosımtasız kóplik mánide qollanılǵan
   

15. 
    Qaysı shayır awdarma tarawında da qálem terbetken.
    

Awdarmashı sıpatında birneshe mártebe Italiyaǵa barıwǵa hám ózi kórgen eldiń tábiyatı, mádeniyatı, kórkemlik dúnyası menen jaqınnan tanısıwǵa miyasar boladı?

1. 
   Sh.Aytmatov
   
2. 
   A.Aripov
   
3. 
   M.Seytniyazov
   
4. 
   U.Pirjanov
   

1. 
   Tuwra gáptiń ortasında avtor gápiniń kelgenin mısallardan durıs tabıń.
   
   1. 
      Balalar, - dedi Ǵabılla, - birewimiz juwırǵısh, ekinshimiz mergen, úshinshimiz palwan bolıp kettik ǵoy.
      
   2. 
      Jaq, qádirli joldas, - dedi professor, - studentlerdiń mápleri anaǵurlım joqarı.
      
   3. 
      Aǵam onnan: “Háy netken balasań, biziń júktiń arasında ne qılıp júrseń? – dep soradı?
      
   4. 
      Biraq, soǵan qaramastan ol: “Meyli, baraman jibere beriń!” – dedi.
      
   5. 
      Házir, - dedi ol oqıtıwshıǵa qarap, - mámleketimiz oqıwshılardıń bilimdi tıyanaqlı iyelewine áhmiyet berip atır.
      

1. 
   1, 2, 4 B) 2, 3 C) 3, 4 D) 1, 2, 5
   

1. 
   Dáslepki jay gápiniń bayanlawıshı seplik qosımtalı háreket atı feyilinen bolǵan qospa gápti tabıń.
   

1. 
   Mektepte oqıw tamam bolǵannan keyin, Abdulla aǵasına járdem berdi.
   
2. 
   Áliy ketiwden, Begis penen Mırjıq Aydosqa alma-gezek alıp topıldı.
   
3. 
   Ol kelgen waqıtta, bizler jolǵa shıǵıp tur edik.
   
4. 
   Ol jańa birde qoy qorasın kórip kelgende, burshaq túwe lám de joq edi.
   

1. 
   – Onıń atı – Gúlsarı. Yadıńda bolsın.
   

• 
  Gúlsarı?
  

Soraw belgisi ne ushın qoyılǵan?

1. 
   Soraw mánili kómekshi sóz bolǵanı ushın
   
2. 
   Soraw almasıǵı qollanılǵanı ushın
   
3. 
   Soraw intonaciyası menen aytılǵanı ushın
   
4. 
   Gápte soraw janapayı bolǵanı ushın
   

19. 
    Adamlar Rawshannıń kórsetiwi boyınsha taǵı da iske kiristi.
    

Gáptegi tirkewish qaysı sepliktegi sóz benen dizbeklesip kelgen hám qanday máni bildirip tur?

1. 
   Barıs sepligi, sebeplik máni
   
2. 
   Ataw sepligi, sebeplik máni
   
3. 
   Tabıs sepligi, sınlıq máni
   
4. 
   Ataw sepligi, zatlıq máni
   

20. 
    Biyigin kórset tawlardıń,
    

Eńsesin kórset jawlardıń,
Abıray berseń urıstan,
Ájel berseń qılıshtan,
Ottan, suwdan asıra,
Tınıshlıq oshaq basına.
Úzindi qaysı shıǵarmadan alınǵan?

1. 
   I.Yusupov “Tumaris” poemasınan
   
2. 
   Múyten jıraw tolǵawlarınan
   
3. 
   “Qoblan” dástanınan
   
4. 
   Á.Shamuratovtıń “Qırıq qız” dramasınan
   

21. 
    Sadullanin’ burinǵı ha’m ha’zirgi zamandag’i turmisi salistirmali su’wretlengen, ha’m onin’ Su’wenli kanalinin’ qaziwindaǵı pida’kerlik miyneti su’wretlengen shig’arma.
    

A)M.Da’ribaev ,,Min’lardin’ biri” B) N.Dawqaraev ,,Baqitli miynet “ C)M.Da’ribaev ,,Arman” D)J.Aymurzaev ,,Batir”
22. Radio hám televidenie esittiriwine tayarlanǵan reportajlar qaysı stilge tán?
A) ilimiy B) is qaǵazlar C) kórkem ádebiyat D) publicistikalıq
23. Sparangiz qaysı shıǵarmada ushırasadı?
A) “Avesto” B) “Gúldirsin” C) “Tumaris” D) “Shıraq”
24. Kúnshıǵıs poeziyasında ǵázzeller ne dep atalatuǵın súyiwshilik lirikaǵa jaqın?
A) romans B) flora C) sonet D) muxammes
25. Nálshelerdi tez-tez suwǵarıp turıw kerek.
A) iyesi belgili gáp B) iyesi belgisiz gáp C) Iyesi ulıwmalasqan gáp D) iyesiz gáp
26. Bıyıl salıdan kóp ónim alındı.

1. 
   Shamalıq san, anıqlaeısh
   
2. 
   Muǵdar-dáreje ráwishi, bayanlawısh
   
3. 
   Muǵdar-dáreje ráwishi, anıqlawısh
   
4. 
   Muǵdar-dáreje ráwishi, baslawısh
   

27. Piste murin, badam qabaq, ken’qushaqli, aq tamaq, hinji tisli, peri tu’sli, dan’qi tu’sken ja’ha’nge.(,,Qiriq qiz”)
Berilgen ga’plte atliq+atliq tu’rinde dizbeklesken qospa kelbetlik neshew?
A)3 B)2 C)6 D)1
28. Folklorlıq shıǵarmalardı atqarıwshılar tiykarınan baqsı hám jırawlar bolǵan. Qaysı baqsı qaraqalpaqtıń 62 namasın, qaysı jıraw 40qa shamalas qobız namasın shertken?
1) Japaq baqsı; 2) Qurbanbay jıraw; 3) Shaniyaz baqsı; 4) Xojambergen jıraw; 5) Muwsa baqsı; 6) Qıyas jıraw
A) 3, 6 B) 2, 3 C) 4, 5 D) 1, 4
29. Qayaqqa ha’m ne ushin sapar,
Qashan, qayda barip qonadi.
Qosiq qatarlarindag’I almasiqlar qaysi so’z shaqabinin’ ornina qollanilg’an?
A)kelbetlik B) ra’wish C) pisiqlawish D)atliq
30. Paxtashılıqqa baylanıslı sózlerdi tabıń.
1) túyeklew 2) kultivaciya 3) azıqlandırıw 4) nayman 5) kombayn 6) mexanizator 7) jergilikli tógin
A) 1, 2, 3 ,5 B) 1, 3, 4, 5 C) 3, 4, 5, 2 D) 2, 3, 6, 7
31. Birde tirkewish, birde dáneker bolatuǵın kómekshi sózlerdi tabıń.
A) birde, ǵana B) tek, arqalı C) hám, da, de D) menen, penen
32. Men alǵa qaray tórt-bes qádem júrdim. Astı sızılǵan sóz qaysı gáp aǵzası?
A) tákirar sanlıq B) jup sanlıq C) muǵdar-dáreje pısıqlawısh D) waqıt pısıqlawısh
33. Qaysı qosımtalar túbir hám dórendi feyillerge jalǵanıp, ózgelik dáreje feyilin jasaydı?
A) –dır/-dir, -tır/-tir B) –qız/kiz, -gız/-giz C) –dır/-dir, -qız/-kiz D) –ıt, -it, -t
34. “Hár bir qosıǵımda urıs sarsıǵı” dep atalǵan qosıqlar dúrkimin dóretken kim?
A) J.Aymurzaev B) N.Japaqov C) A.Dabılov D) Sh.Seytov
35. T.Qayipbergenovqa “Qaraqalpaq dástanı” romanı ushın qanday sıylıq berilgen?
A) Xamza atındaǵı Ózbekstan Mámleketlik sıylıǵı
B) burınǵı Awqam Mámleketlik sıylıǵı
C) Berdaq atındaǵı Mámleketlik sıylıǵı
D) Mahmud Qashǵariy atındaǵı Xalıq aralıq sıylıǵı
36. Ma'nili so'z shaqaplarınan qaysı biri baǵınıńqılı qospa gáptiń jay gáplerin óz ara baylanıstıradı?
A) almasıq B) kelbetlik C) atlıq D) sanlıq

1. 
   “Aydos biydiń ármanı” janrlıq jaqtan qanday dóretpe?
   

1. 
   Ańız B) Poema C) Dástan D) Qosıq
   

2. 
   Ózlestirilgen sózlerdiń esabınan payda bolǵan sinonimler qatarı qaysı juwapta berilgen?
   

1. 
   Biyik-bálent 2) seksewil-sazaq 3) sulıw-shıraylı 4) mańlay-peshana 5) qonaq-miyman 6) ayaǵı-aqırı
   

1. 
   2, 3, 6 B) 4, 5, 6 C) 1, 4, 5 D) 1, 2, 3
   

3. 
   Dara ha’m jup so’z bolip kelgen qaysi sanliqlarg’a shig’is sepliginin’ qosimtasi qosiliw arqali toplaw san jasaladi?
   

A) sanaq, shamaliq B)sanaq, qatarliq C) jiynaqlaw, qatarliq
D) sanaq, jiynaqlaw
4. Gazeta, jurnallarǵa jiberilgen úzindilerdiń keyni bar bolsa, dawamı bar, dawamı kelesi sanda t.b. sózler ... alınadı.
A) útirge B) qawısqa C) tırnaqshaǵa D) sızıqshaǵa
5. Shaqqan sózine sinonim bola almaytuǵın qatardı anıqlań.
1) tez 2) sılbır 3) jıldam 4) dárriw 5) jaybasar 6) shalt 7) zamat 8) uyań 9) bosań
A) 2, 5, 8, 9 B) 2, 4, 7, 9 C) 1, 3, 4, 6 D) 2, 5, 3, 8
6. Azanǵı jumsaq samal qaq mańlay aldınan eskenlikten, olar atlarına qamshı basqan gezda, júriwine kesent keltirgendey shinelleriniń shalǵayları artına qayrılıp bir taslandı. Olar awıldan shıqqanda jol menen júrse de Shortanbay toǵayına kelgennen keyin jolodan shıǵıp ketti.
Kún qıza kele olardıń júrisi shıyraqlandı.
Qaysı stilde jazılǵan?

1. 
   Ilimiy stil B) Kórkem ádebiyat stil C) Ámeliy stili D) Rásmiy hújjetler stili
   

7. “Báhár keldi jáne aylanıp”, “Isenbeymen basqa jánnet bar dese” qosıqlarınıń avtorın tabıń.
A) T.Jumamuratov B) I.Yusupov C) T.Mátmuratov D) A.Dabılov
8. Tómendegi juwaplardan tolıq mánili hám kómekshi feyil mánilerinde qollanılatuǵın túrlerin tabıń. 1) otır 2) edi 3) de 4) tur 5) eken 6) jatır
A) 3, 4, 5 B) 2, 4, 6 C) 1, 4, 6 D) 1, 2, 3
9. Kelbetlik sózler gáptiń keyninde kelip, qanday?, qaysı? Sorawlarına juwap berip bayanlawısh xızmetinde qollanıladı, ... qanday ekenligin bildiredi.
A) baslawıshtıń B) tolıqlawıshtıń C) anıqlawıshtıń D) pısıqlawıshtıń
10. ...Kóp shóllepseń, suw ishinde,
Batır-shúmip tursań da,
Qaltıraysań jel pesinde,
Sonsha tamır ursań da...
Qosıqtıń avtorı kim?

1. 
   Omar B) Ótesh C) Kúnxoja D) Annaqul
   

11. ... kúnshıǵıs xalıqlarınıń poeziyasında úlken kólemdegi epikalıq shıǵarma
A) dástan B) roman C) povest D) poema
12. “Janım balam, men endi qartaydım, óler aldımda seni kórgim keledi. Kelip meniń menen xoshlas, óz qolıń menen jayǵastır, onnan soń xızmetińe qaytıp keterseń.”
Qaysı shıǵarmadan alınǵan?

1. 
   “Balalıqtaǵı umıtılmas waqıya”
   
2. 
   “Kavkaz tutqını”
   
3. 
   “Balalıq”
   
4. 
   “Sum bala”
   

13. ... ráwishi is-hárekettiń waqtın bildiredi, kóp noqattıń ornın toltırıń hám gápte qaysı aǵza bolatuǵının aytıń.
A) orın ráwishi, tolıqlawısh B) sın ráwishi, baslawısh C) waqıt ráwishi, pısıqlawısh D) maqset ráwishi, bayanlawısh
14. Berdaq shayırdıń qaysı shıǵarmasında mifologiyalıq súwretlewler ushırasadı?
A) “Ernazar biy” poeması B) “Shejire” dástanı C) “Rawshan” poeması D) “Aqmaq patsha” dástanı
15. “Kodeks kumanikus”tı latın tiline awdarǵan kim?
A) Tomsen B) Geza Kun C) Petrarka D) Radlov
16. Dos basıńa, dushpan ayaǵıńa qaraydı.
Naqıl sózlerdegi antonim sózde ashıq dawıslı seske berilgen sıpatlama qaysı juwapta durıs berilgen?

1. 
   Erinlik, ashıq, juwan
   
2. 
   Erinlik, ashıq, jińishke
   
3. 
   Eziwlik, qısıq, juwan
   
4. 
   Eziwlik, ashıq, jińishke
   

17. Ol o’z elin, tuwg’an jerin shin jurekten su’ygen batir. Ol o’zi joqta jaw shawip ketken elin izlep ketedi.Kelse pu’tkil xalqin basqinshilar bende qilip aydap ketkenin ko’redi.
Batpag’ina bir awnap,
Ju’rgen…..men edim,
Jel qayiq minip astima,
Tutqin alip qolima,
An’ awlap shiqsam ustin’e,
Aldirmawshi edi u’yregin’,-dep o’z tuwg’an jerine bolg’an su’yishpenshiligin su’wretleydi.
Qaysi da’stan qaharmani haqqinda aytilg’an?

A) ,,Go’rug’li” da’stanindag’I Go’rug’li

B) ,,Qobilan” da’stanindag’I Qobilan
C) ,,Ma’spatsha” da’stanindag’I Maspatsha
D) ,,Qiriq qiz” da’stanindag’I Gu’layim
18. Waqıt, orın mánili atlıqlarǵa barıs, shıǵıs, orın sepliginiń qosımtaları jalǵanıwı arqalı qanday sóz shaqabı jasaladı?

1. 
   Tańlaq B) feyil C) eliklewish D) ráwish
   

19. Táńiri ushın tuwrı sózden artıq sadaqanıń keregi joq.

1. 
   Hádis
   
2. 
   “Baxıtqa baslawshı bilim” shıǵarması
   
3. 
   Qabusnama
   
4. 
   Quran
   

20. “Zer qádirin zerger biler”, ashıqtıń qádirin ashıq biledi. Men de ózińdey yarınan ayırılǵan biynawaman. Dástanda kimniń sózi berilgen?
A) Babaxan shatırdıń B) Ayjamaldıń C) Tańsıqtıń D) Aqshanıń
21. Atawısh sózlerden atlıq jasawshı qosımtalardı anıqalań.

1. 
   –shi/-shı, -lıq/-lik, -ım/-im
   
2. 
   –kesh, -xor, -dar, -she
   
3. 
   –man, -ger, -aq/-ek, -dar
   
4. 
   –shaq/-shek, -ısh/-ish, -k
   

1. 
   Apa, házir men quwanıshtan qus bolıp ushqım keledi, tek qanatım joq-da. Qanday gáp?
   

1. 
   Dánekerli qarsılas dizbekli qospa gáp
   
2. 
   Dánekerli mezgilles dizbekli qospa gáp
   
3. 
   Dánekerli awıspalı dizbekli qospa gáp
   
4. 
   Dánekerli gezekles dizbekli qospa gáp
   

1. 
   Birde tirkewish birde dáneker bolatuǵın kómekshi sózlerdi tabıń.
   

1. 
   Menen, penen
   
2. 
   Birde, ǵana
   
3. 
   Tek, arqalı
   
4. 
   Hám, de, da
   

24. Maqset baǵınıńqılı qospa gáptiń bayanlawıshı atawısh feyillerge qanday tirkewish sózdiń dizbeklesip keliwinen boladı?
A) sol ushın B) keyin C) sebepli D) ushın
25. Qoyshınıń qızı qoy kelgende jún tútedi. Berilgen gápti izbe-iz gáp aǵzalarına tallań.

1. 
   anıqlawısh, baslawısh, pısıqlawısh, tolıqlawısh, bayanlawısh
   
2. 
   anılawısh, baslawısh, pısıqlawısh, tolıqlawısh
   
3. 
   anılawısh, pısıqlawısh, tolıqlawısh, bayanlawısh
   
4. 
   baslawısh, tolıqlawısh, pısıqlawısh, bayanlawısh
   

26. Óziń ádalatlı óziń haq bolsań,
Bárshe xalıqqa ádil qaramaq bolsań,
Qaraqalpaq xalqın qırmayjaq bolsań,
Qaytarıq ber, aqırı, ...
Kóp noqattıń ornına tiyislisin tabıń.

1. 
   Ana tilimdi
   
2. 
   Ana jerimdi
   
3. 
   Ámiwdárymdı
   
4. 
   Qaratawımdı
   

27. Qaysı juwapta gáptiń ayırımlanǵan aǵzası birikken qospa atlıqtan bolǵan?

1. 
   Baydıń úyir-úyir jılqıları, pada-pada qoyları uzaqta, Bórshi tawınıń eteginde jazǵı jaylawda edi.
   
2. 
   Kózimdi ashsam juldızlar! Jeti qaraqshı jımıńlasıp arqa tárepti kórsetip tur.
   
3. 
   Kún awa mal jayılatuǵın jerge, Qosbulaqqa keldik.
   
4. 
   Aydos keyingi betke – shıǵıs jaqqa názer tasladı.
   

28. Ǵazday qatarlasqan balıqshılardıń qosı. Qanday gáp?

1. 
   Ataw gáp
   
2. 
   Iyesiz gáp
   
3. 
   Feyil bir bas aǵzalı gáp
   
4. 
   Eki bas aǵzalı gáp
   

29. Qayaqqa hám ne ushın sapar,
Qashan, qayda barıp qonadı.
Qosıq qatarındaǵı almasıqlar qaysı sóz shaqabınıń ornına qollanılǵan?

1. 
   Ráwish B) atlıq C) kelbetlik D) pısıqlawısh
   

30. – mınaw ne? - dedi aǵam jay paraxat túrde.
- Bul dize, - dep juwap berdim men.
A) Aybek “Balalıq”

2. 
   Á.Shamuratov “Eski mektepte”
   
3. 
   Ǵ.Ǵulam “Sum bala”
   
4. 
   R.Gamzatov “Balalıqtaǵı umıtılmas waqıya”
   

31. Nálshelerdi tez-tez suwǵarıp turıw kerek.

1. 
   iyesi belgili gáp
   
2. 
   iyesi belgisiz gáp
   
3. 
   iyesi ulıwmalasqan gáp
   
4. 
   iyesiz gáp
   

32. Edi, eken sózleri shárt meyilden keyin dizbeklesip kelse, feyildiń qanday meyili jasaladı?
A) anıqlıq B) tilek C) shárt D) buyrıq
33. Balıqshılar balıq awlawǵa shıqtı.
Dáryada túrli balıq bar.
Astı sızılǵan atlıqlar gápte qanday mánilerde qollanılǵan?

1. 
   Kóplik qosımtalı, qosımtasız kóplik mánide qollanılǵan
   
2. 
   Bir kóplik, bir dara sóz mánisinde
   
3. 
   San mánisinde qollanılmaǵan
   
4. 
   Birlik sanlarda
   

34. Nurlı kórkem qarasań,
Mektebim kóz tartadı. (X.S.)
Gápte neshe eziwlik dawıslı ses bar?

1. 
   9 B) 10 C) 11 D) 12
   

35. Shárt baǵınıńqılı qospa gáptiń bas gápi keńeytilmegen gáp formasında kelgenin juwaplardan anıqlań.
1) Kemesi balıqqa tolmaǵansha, awqat ta ishpeydi. 2) Sın dúzelmey, min dúzelmeydi. 3) Keshirek úyge kelsem, ǵarrılar kelip qalıptı. 4) Esengeldi izinen qansha baqırsa da, ol qaramadı. 5) Men suwdan basımdı qıltıytıp shıǵarǵanımda, ol juwınıp otır eken.
A) 4, 5 B) 2 C) 3 D) 1, 3
36. Berilgen mısallardan feyil tirkewishi bar gápti tabıń.
1) Qarap tursam kelbetińe, Sın-sımbat jáne qálpińe ... 2) Qarsı aldınan aymalaǵan samal epkini aq quba júzine soǵalaǵan terdi keyin qaray jumalatadı. 3) Ol dógeregine urlanıp qaray berdi. 4) Asfalt jońdı jaǵalap qatara tigilgen aq terekler uzaqtan kórinip awılǵa sán berip tur. 5) Kózim taldı búgin seniń, jollarıńa qaray-qaray. 6) Aspanda qara bultlar biriniń izinen ekinshisi batısqa qarap kóshiwde.
A) 1, 4, 6 B) 2, 4, 6 C) 1, 2, 3 D) 2, 3, 5
1. Tómendegi juwaplardan iyelik sepligi menen dizbeklesipkelgen atawısh tirkewishtiń sınlıq máni berip kelgen túrin anıqlań.
A) Dalańlıqtıń ústine kún arqan boyı kóterildi.
B) Kóz ushında qalıń japıraqlı qos terektiń arasında aq jay jaynap kórindi.
C) Mátjan jumıstan yarım aqshamda, geyde tańnıń aldında keledi.
D) Jas shopan qoylardıń sırtınan baqlap júrdi.
2. Adam mánisindegi atlıq jasawshı qosımtalardı anıqlań.
A) –ma, -ısh, -stan B) –shı/-shi, -paz, -la C)-kesh, -ker, -ger D)-gish, -lıq, -man
3. Sinonim feyillerdi tabıń.
A) mazalı-ashshı B) mazalı-shiyrin C) kerek-lazım D) gúrrińlesti-áńgimelesti
4. Soppaslı Sıpıra jıraw neshinshi ásirde jasaǵan?
A) XIV B) XV C)XVII D)XVI
5. –nıki/-niki qosımtaları qosılǵan betlik almasıqlar qanday máni ańlatadı?
A) tiykarǵı máni B) awıspalı máni C) menshiklik máni D) tuwra máni
6. Nálshelerdi tez-tez suwǵarıp turıw kerek.
A) iyesi belgili gáp B) iyesi belgisiz gáp C) iyesi ulıwmalasqan gáp D) iyesiz gáp
7. Sabaqlıqlardı islew boyınsha jańadan-jańa pikir usınıslar kelip túspekte. Gápte ... berilgen.
A)birikpegen qospa kelbetlikler B)tákirar kelbetlikler C)jup kelbetlik D)dórendi kelbetlik
8. Ataw gápler, kóbinese qay jerde qollanıladı?
A)feletonlarda, ocherklerde B)ilimiy ádebiyatlarda, ocherklerde C)kórkem shıǵarmalarda, gazeta-jurnal, ocherklerde D)kórkem shıǵarmalarda, is-qaǵazlarda
9. Jurnalistler, xabarshılar kóbinese qaysı stildi qollanadı?
A)ilimiy B)kórkem ádebiyat C)publicistikalıq D)is-qaǵazlar
10. Atlıqlardaǵı kóplik máni sintaksislik usıl arqalı bildirilgen qatarı qaysı juwapta berilgen?
1)Jarısqa segiz júz toǵız oqıwshı qatnastı. 2)Mektep sarayına kóp adam jıynaldı. 3)Uyadan qızıl shaqa palapanlardıń bası kórindi. 4) Xalıq aytsa qalıp aytpaydı. 5)Balalar mektep maydanshasına shıqtı. 6)Úy qaptalına bıyıl qawın ektik.
A) 3, 5 B) 1, 2 C) 3, 4 D) 4, 6
11. Qoyshınıń qızı qoy kelgende jún tútedi. Berilgen gápti izbe-iz gáp aǵzalarına tallań.

1. 
   anıqlawısh, baslawısh, pısıqlawısh, tolıqlawısh, bayanlawısh
   
2. 
   anılawısh, baslawısh, pısıqlawısh, tolıqlawısh
   
3. 
   anılawısh, pısıqlawısh, tolıqlawısh, bayanlawısh
   
4. 
   baslawısh, tolıqlawısh, pısıqlawısh, bayanlawısh
   

12. Jigirmada márttey bolıp,
Júk kótergen narday bolıp,
Arıslan kibi erdey bolıp,
Kúshime tolǵan kúnlerim.
A)epitet B)giperbola C)metafora D)teńew
13. “Rubayı” sózi qaysıtilden alınǵan hám mánisin anıqlań.
A)parsı, beslik B)arab, tórtlik C)parsı, tórtlik D)túrk, beslik
14. Gazeta-jurnallarǵa jiberilgen úzindilerdiń keyni bar bolsa, dawamı bar, dawamı kelesi sanda t.b. sózler ... alınadı.
A)sızıqshaǵa B)útirge C)tırnaqshaǵa D)qawısqa
15. Munnan barsań mennen duwayı sálem,
Ózińniń teń joldas, jora dostıńa-
Kimniń sózi?

1. 
   Alpamıstıń sózi B) Ayparshanıń sózi C) Gúlparshınnıń sózi D) Máspatshanıń sózi
   

16. Barıs seplik qosımtalı kelbetlik feyil yamasa háreket atı feyiline qaramastan kómekshi feyiliniń dizbeklesip keliwinen bolıp, bas gáp penen baylanısatuǵın qospa gáptiń túri qaysı?

1. 
   salıstırmalı baǵınıńqılı qospa gáp
   
2. 
   shárt baǵınıńqılı qospa gáp
   
3. 
   qarsılas baǵınıńqılı qospa gáp
   
4. 
   maqset baǵınıńqılı qospa gáp
   

17. Berdaqtıń qaysı poemasında tariyxta jasaǵan Qudaybergen ulı Asannıń atı ataladı?
A) “Aqmaq patsha” B) “Ernazar biy” C) “Aydos biy” D) “Amangeldi”
18. Sóz jasawshı qosımtalı sózlerdi tabıń.
A)ańshı, xatker B)bilgish, qızalaq C)botalaq, aǵajan D)tóbeshik, terekke
19. Qaysı juwapta baǵınıńqılı gáptiń bayanlawıshı shárt meyilden bolǵan sebep baǵınıńqılı qospa gáp berilgen?

1. 
   Qolı perde sımlarına jaqınlasa boldı, duwtardıń ózi shertilip atırǵanday boladı.
   
2. 
   Qara bult oynap shıǵıp jılıssa álem jarq ete qaldı
   
3. 
   Artıma jalt burılıp qarasam ol avtobustan házir ǵana túsip kiyatırǵan eken.
   
4. 
   Avgust ayınıń bas gezi bolsa da, kún ele ıssı.
   

20. Kóp noqattıń ornına sáykes sinonimin qoyıń.
Burınları bul jerlerdiń qır boyında qıslawı, jaz boyında jazlawı bolıp ... (1. Pada-pada, 2. Úyir-úyir) mal, ... (3. Pada-pada, 4. Úyir-úyir) jılqılar kisnesip júretuǵın edi.

1. 
   1, 4
   
2. 
   4, 2
   
3. 
   2, 4
   
4. 
   1, 3
   

21. Mısallardaǵı qaratpalardıń qaysıları sóylewshiniń hár túrli sezimlerin bildiriw ushın qollanılǵan?
1) Kel, sen, qus qálpesi! 2) Meniń ushın eń jaqın dostımday bolıp qalǵan ediń, Ana kiygim! 3) – O, taw suwı, nege bárhama, shala ókpe bolısıp shabasań? 4) Jániwarım, sen de ana sútine toymay qalǵan jetimseń! 5) Keldiń be, janım, quslarım, ele báhár kelmegen baǵqa!
A) 3, 4, 5 B) 1, 2, 4 C) 2, 4, 5 D) 1, 2, 3, 4, 5
22. Xalıq awızeki dóretpeleri qalay taraladı?

1. 
   Jazıp qaldırıladı, avtorı belgili boladı
   
2. 
   Avtorı belgili boladı
   
3. 
   Awızsha dóretiledi, hám taraladı, kóp variantlılıqqa iye boladı
   
4. 
   Avtorı belgisiz boladı, biraq jazıp qaldırıladı
   

23. Ájiniyaz shayırdıń “Ellerim bardı” qosıǵı qanday usılda jazılǵan?
A) tımsal B) tolǵaw C) tariyp D) terme
24. Iyesi belgisiz gápten ózlik dáreje feyilin tabıń.

1. 
   Atızdaǵı ósip turǵan alma, anarların kórip súysindi.
   
2. 
   Adamlar Qoshqarbaydıń dárwazasınıń aldına jıyıldı.
   
3. 
   Jazǵı dem alısta Tashkentke jollama beriwin direktorǵa kirip sorandı.
   
4. 
   Oǵan barlıq nárse súykimli kórindi.
   
5. 
   Bıyılǵı jılı oqıwǵa kiriw ushın test sınaqlarına tayarlandı.
   

1. 
   1, 3, 5 B) 2, 4 C)2, 3, 4 D) 3, 4
   

25. Qaysı ózbek shayırı I.Yusupovtı “Qaraqalpaq hawazı” dep ataǵan?
A) Ǵ.Ǵulam B) Aybek C) Zulfiya D) Mirtemir
26. I.Yusupovtıń ózbek tiinde qaysı toplamları jarıq kórdi?
A) “Buloqlar qaynaydi”, “Bulbul uyasi”, “Davr shamollari”
B) “Tuzli shamollar”, “Yosh, Qara tal”
C) “Shól turǵoyi”, “Tala qıyaldarı”, “Sahro orzulari”
D) “Sahro orzulari”, “Raxmat senga zamonim”, “Oltin qirǵoq”
27. Sózlerdiń aytılıwı boyınsha tolıq durıs berilgen qatarın tabıń.
A) kóre almay, orın, Ústúrt
B) Orımbay, bilimlendirúw, bashshı
C) qudıq, erkillik, kúlúw
D) orıshsha, kúliw, torat
28. G.Esemuratovanıń “Dúwdendegi dápter” shıǵarmasında tawıqtan qorqatuǵın qız kim edi?
A) Biybixan B) Orazgúl C) Záriypa D) Tazxan
29. “Kodeks kumanikus”tı latın tiline awdarǵan kim?
A) Radlov B) Petrarka C) Tomsen D) Geza kun
30. Juwaplardan baǵındırıwshı dánekerlerdi tabıń.
A) jáne, sonlıqtan B) sebebi, ya, menen C) de, biraq, hám D) eger, óytkeni, nege deseń
31. Tek qamaw buwınnan ibarat bolıp kelgen kelbetlik sózler berilgenqatardı anıqlań.
1) jaqsı 2) arsız 3) uzaq 4) quwraq 5) semiz 6) hújdan 7) qorqaq 8) dańq 9) gúl 10) qımbat 11) nan 12) kók
A) 4, 7, 10, 12 B) 3, 8, 9, 11 C) 1, 2, 9, 11 D) 5, 6, 8, 9
32. T.Mátmuratovtıń Gúlziyba obrazı arqalı qaraqalpaq hayal-qızlarına tán opadarlıq hám shıdamlılıqtı qaysı shıǵarmasında súwretleydi?
A) “Jaqsı adamnıń júregi” B) “Sadıqlıq” C) “Meniń juldızım” D) “Urıs dártleri”
33. Qaysı qatarda jámlew almasıǵı berilgen?
A) gúllan, jámi, usı B) bárshe, bar, men C) barlıǵı, ózi, bul D) barı, pútkil, hámme
34. Orfografiya qaysı tilden alınǵan hám onıń mánisi?
A) grek, durıs jazaman B) anglishan, oqıyman C) francuz, tártip penen jaylasıw D) arab, qátesin tekseremen
35. –da/-de, hám, jáne, al dizbekli qospa gáptiń qaysı túrin dúzedi?
A) mezgilles B) qarsılas C) awıspalı D) gezekles
36. “Apreldiń sońǵı aqshamı” povestiniń avtorı kim?
A) U.Pirjanov B) Sh.Seytov C) K.Raxmanov D) T.Qayıpbergenov

1. 
   ... pútkil dúnyanı kóz aldıńa alıp kelip kórsete alatuǵın bir tárezi bar. Bul – hújdan. Kimniń dóretpesinen?
   

1. 
   T.Qayıpbergenov
   
2. 
   K.Mambetov
   
3. 
   Ó.Xojaniyazov
   
4. 
   G.Matyakupova
   

2. 
   Atawısh sózlerden atlıq jasawshı qosımtalardı anıqlań.
   

1. 
   –shi/-shı, -lıq/-lik, -ım/-im
   
2. 
   –kesh, -xor, -dar, -she
   
3. 
   –man, -ger, -aq/-ek, -dar
   
4. 
   –shaq/-shek, -ısh/-ish, -k
   

3. 
   Berilgen mısallardan feyil tirkewishi bar gápti tabıń.
   

1) Qarap tursam kelbetińe, Sın-sımbat jáne qálpińe ... 2) Qarsı aldınan aymalaǵan samal epkini aq quba júzine soǵalaǵan terdi keyin qaray jumalatadı. 3) Ol dógeregine urlanıp qaray berdi. 4) Asfalt jońdı jaǵalap qatara tigilgen aq terekler uzaqtan kórinip awılǵa sán berip tur. 5) Kózim taldı búgin seniń, jollarıńa qaray-qaray. 6) Aspanda qara bultlar biriniń izinen ekinshisi batısqa qarap kóshiwde.
A) 2, 4, 6 B) 2, 3, 5 C) 1, 4, 6 D) 1, 2, 3

4. 
   Ayırımlanǵan ayqınlawıshlı iyesi belgisiz gápti tabıń
   

1. 
   Tıń hám partaw jerlerdi ózlestirip xalqımızdıń kúndelikli turmısına kerekli ónimlerdi jetilistirip berdi.
   
2. 
   Basın keshe ya búgin qırǵızıptı, máyektey jıltır.
   
3. 
   Shigitleri músindey tap-taza, ishinde semińkiregeni ya bir de pushı joq.
   
4. 
   Qublanıń samalı jumsaq, jaǵımlı.
   

1. 
   1, 2 B) 2 C) 1, 3 D) 2, 4
   

5. 
   Sóz dizbeklerine usap biri ekinshisin anıqlap keletuǵın qospa atlıqlar qatarın tabıń.
   

1. 
   Jıyın-terim 2) kiyim-kenshek 3) gáp-sóz 4) aq may 5) temir qasıq 6) taw-tas 7) mal ferma 8) qurt-qumırısqa
   

1. 
   2, 3, 8 B) 1, 2, 6 C) 4, 5, 7 D) 2, 6, 7
   

6. 
   Tez, jıldam dárriw, dárhál sózlerindegi tirek sózdegi dawıslı seske fonetikalıq jaqtan tallaw jasań.
   

1. 
   Juwan hám jinishke dawıslı ses
   
2. 
   Juwan, til artı dawıslı ses
   
3. 
   Jińishke, ashıq dawıslı ses
   
4. 
   Jińishke, til aldı, qısıq dawıslı ses
   

7. 
   Keshki saat segizlerde úyge bes-altı adam kirip keldi. Gápte qanday sanlıq bar?
   

1. 
   Shamalıq, sanaq
   
2. 
   Shamalıq, qatarlıq
   
3. 
   Sanaq, toplaw
   
4. 
   Shamalıq, shamalıq
   

8. 
   Qospa gáptiń quramında kelgen antonim kelbetliklerdi tabıń.
   

1. 
   Jaqsı-jaman sóz aytqan bolsam mennen ótti, keshire gór balam.
   
2. 
   Mashina oylı-bálentli jerlerden zırlap qustay ushıp kiyatır.
   
3. 
   Kóz – qorqaq, qol – batır.
   
4. 
   Jaqsı adam sóz mánisin ańlaydı, jaman adam shiyrin jandı qıynaydı.
   
5. 
   Dos sırtıńnan maqtaydı, dushpan kózińshe maqtaydı.
   

1. 
   2, 6 B) 3, 4 C) 1, 2 D) 3, 5
   

9. 
   Arpa egip qoy aydap,
   

Júrdik bárhá masayrap,
Balıǵı júzgen búlkildep,
Biydayı ósken jelkildep,
Diyqanları más bolǵan
Bul mısal qaysı jırawǵa tiyisli hám qaysı jerdiń tábiyatı súwretlengen?

1. 
   Múyten
   
2. 
   Jiyen
   
3. 
   Dospanbet
   
4. 
   Tariyxıy tolǵaw
   

1. 
   Sıǵnaq
   
2. 
   Miyankól
   
3. 
   Jiydeli baysın
   
4. 
   Xorezm
   

1. 
   1-b B) 2-d C) 3-c D) 4-a
   

10. 
    Ol qapınıń aldında sál kem eglenip turdı da ishkerige kirip ketti. Gápte ... qollanılǵan.
    

1. 
   Modallıq janapay
   
2. 
   Biriktiriwshi dáneker
   
3. 
   Kúsheytiw janapayı
   
4. 
   Ayırıw janapayı
   

11. 
    Jay gápleri baǵındırıwshı dánekerler arqalı baylanısqan gápler qanday gáp dep esaplanadı.
    

1. 
   Baǵınıńqılı qospa gáp
   
2. 
   Dánekerli dizbekli qospa gáp
   
3. 
   Kóp baǵınıńqılı qospa gáp
   
4. 
   Dánekersiz dizbekli qopsa gáp
   

12. 
    Kóplik jalǵawı qaysı gápte kóplik máni ańlatpay tur?
    

1. 
   Balam qırıqlarǵa keldi.
   
2. 
   Bizler oqıwǵa keshiktik
   
3. 
   Qoylar qozılap atır
   
4. 
   Saat on ekilerde úyde boldıq
   

1. 
   4 B) 1, 4 C) 1 , 2 D) 3
   

13. 
    Sózlerdiń aytılıwı boyınsha tolıq durıs berilgen qatarın tabıń.
    

1. 
   Kóre almay, orın, Ústúrt
   
2. 
   Qudıq, erkillik, kúlúw
   
3. 
   Orıshsha, kúliw, torat
   
4. 
   Orımbay, bilimlendirúw, bashshı
   

14. 
    Orıs tilinen hám orıs tili arqalı ózlesken sózler kóbinese orıs tilinde qalay aytılsa hám qalay jazılsa ...
    

1. 
   Qaraqalpaq tilinde sol túrinde aytılsa da, jazılmaydı
   
2. 
   Qaraqalpaq tilinde sol túrinde aytıladı hám jazıladı
   
3. 
   Qaraqalpaq tilinde ózgeshe aytıladı
   
4. 
   Qaraqalpaq tilinde ózgeshe aytılıp, ózgeshe jazıladı
   

15. 
    T.Qayıpbergenovtıń “Muǵallimge raxmet” shıǵarmasında Elmurat ǵarrınıń atızına qawın urlıqqa bir ózi barıp, denesine shanıshqı kirip jaraqatlanǵan balanıń ismi kim edi?
    

1. 
   Sayıp B) sársenbay C) Dúysen molla D) Qunnazar
   

16. 
    Kún jıllı edi, sonlıqtan ol jeńil kiyindi.
    

1. 
   Sebep-nátiyje dizbekli qospa gáp
   
2. 
   Dánekerli awıspalı dizbekli qospa gáp
   
3. 
   Sebep baǵınıńqılı qospa ggáp
   
4. 
   Túsindirmeli dizbekli qospa gáp
   

17. 
    Oyla, bar feyillerin shárt meyilge aylandırıń.
    

1. 
   Oylayın, barsam B) oylaydı, baradı C) oylasa, barsaq D) oylasa, baratır
   

18. 
    Arqa dialektke tán sózler qáte berilgen juwaptı tabıń.
    

1. 
   Kúkirt, qulaqshın B) palawǵadi, silo C) shırpı, gúze D) soqpa, ań
   

19. 
    Hal feyil sózlerdi tabıń.
    

1. 
   Júrgen, aytqan
   
2. 
   Júre, ayta
   
3. 
   Júrer, aytar
   
4. 
   Júrgenshe, aytpaq
   

20. 
    Jerden ushqan bul taslardan atılıp,
    

Juldız qorqıp, buqtı basın jasırıp,
Meyli taslar málim emes esabı,
Aspan kózin talay jerden tesedi.
Kórkem súwretlew quralın tabıń.

1. 
   Giperbola B) metafora C) antiteza D) teńew
   

21. 
    Tuwra gápti avtor gápinen ajıratıw ushın qanday irkilis belgisi qoyıladı?
    

1. 
   Sızıqsha B) tırnaqsha C) noqat D) noqatlı útir
   

22. 
    Jarımshılar jerdi tórtten birine, úshten birine aladı. Mısaldaǵı astı sızılǵan sózde qanday qosımtalar bar?
    

1. 
   túbir+sóz jasawshı+sóz túrlewshi
   
2. 
   túbir+forma jasawshı+sóz túrlewshi
   
3. 
   túbir+sóz túrlewshi
   
4. 
   túbir+sóz jasawshı+forma jasawshı
   

23. 
    Óz ara qatnas, is júrgiziw quralı bolǵan jazba hújjetler qanday stilde jazıladı?
    

1. 
   Ilimiy stil
   
2. 
   Rásmiy is qaǵazları stili
   
3. 
   Kórkem ádebiyat
   
4. 
   publicistikalıq
   

24. 
    Tómendegi mısallardan qaysıları dizbekli baylanısqan?
    

1. 
   Ol geyde qıńır, geyde ózimshil
   
2. 
   Aziyanıń tábiyatı oǵada gózzal hám hár qıylı
   
3. 
   Báhár keliwden, sheleklep nóser quyadı
   
4. 
   Shelpekliniń dalasında qara gúzge shekem qaq suwı saqlanadı
   
5. 
   Burınǵıday súriw-súriw mal, úyir-úyir jılqı ya bolmasa shańlaqta gúysep jatatuǵın túyeler kórinbeydi.
   

1. 
   3, 4, 5
   
2. 
   2, 3, 4
   
3. 
   1, 3, 5
   
4. 
   1, 2, 5
   

25. 
    Jiyrenshe sheshenniń ańızları “Qaraqalpaqstan” baspasında “Qaraqalpaq xalıq legendaları hám anekdotları” degen toplam neshinshi jılı basılıp shıqtı
    

1. 
   1968-jılı
   
2. 
   1962-jılı
   
3. 
   1955-jılı
   
4. 
   1945-jılı
   

26. 
    Qaraqalpaqstan Jazıwshılar Awqamı qashan dúzildi
    

1. 
   1928-jılı
   
2. 
   1930-jılı
   
3. 
   1932-jılı
   
4. 
   1946-jılı
   

27. 
    T.Qayıpbergenovqa “Qaraqalpaqstan xalıq jazıwhsısı”, “Ózbekstan xalıq jazıwshısı” hám “Ózbekstan Qaharmanı” ataqları berilgen xronologiya qaysı juwapta durıs berilgen.
    

1. 
   1974,1986,2004
   
2. 
   1967,1994,2004
   
3. 
   1974,1994,2004
   
4. 
   1974,1994,2003
   

28. 
    Xan degende qırıq jigittiń aqılı boladı deytuǵın edi, taqsır, sizde bir kisiniń de aqılı joq eken. Sonshama muzdı sındırıp júrgen basta turınnan ne qalsın – depti. Úzindi qaysı shıǵarmadan?
    

1. 
   “Qırıq awız ótirik Atiyxan shopan” erteginen
   
2. 
   “Sheshen bala” erteginen
   
3. 
   “Sháryar”
   
4. 
   “Ǵárip ashıq”
   

29. 
    V.Radlov jazıwlardı oqıp shıǵıp túrkiy tilindegi estelik ekenligin anıqlaǵan. Gáp qaysı estelik haqqında?
    

1. 
   “Avesto”
   
2. 
   “Oǵuznama”
   
3. 
   “Orxon-Enisey”
   
4. 
   “Qorqıt ata”
   

30. 
    Samaldıń órimdegi qara bult siyrekledi, onıń ornına aq bult kórindi.
    

1. 
   Dánekersiz mezgilles dizbekli qospa gáp
   
2. 
   Dánekersiz sebep-nátiyje dizbekli qospa gáp
   
3. 
   Dánekersiz túsindirmeli dizbekli qospa gáp
   
4. 
   Dánekersiz qarsılas dizbekli qospa gáp
   

31. 
    “Tariyxshı bolǵan waqıyanı jazadı. Al, jazıwshı bolsa bolıwı múmkin waqıyanı jazadı.” Citata kimge tiyisli?
    

1. 
   N.A.Baskakov
   
2. 
   N.Dawqaraev
   
3. 
   V.L.Belinskiy
   
4. 
   S.Axmetov
   

32. 
    Antonim ráwishlerdi tabıń
    

1. 
   Jaman-jaqsı
   
2. 
   Azanda-keshte
   
3. 
   Bar-jo
   
4. 
   Kempir-ǵarrı
   

33. 
    Berdaq shayırdıń qaysı shıǵarmasında mifologiyalıq súwretlewler ushırasadı?
    

1. 
   “Aqmaq patsha”
   
2. 
   “Ernazar biy”
   
3. 
   “Rawshan”
   
4. 
   “Shejire”
   

34. 
    Jaqsılar janında júrgil sen óziń
    

Mánisi dúr bolsın sóylegen sóziń...

1. 
   A.Nawayı
   
2. 
   Maqtumqulı
   
3. 
   Ájiniyaz
   
4. 
   Berdaq
   

35. 
    Sariev aralaspaǵansha, bul kelispewshilik lawlaǵan ottay basılmaytuǵın boldı. Qospa gááptiń túrin anıqlań.
    

1. 
   Sın baǵınıńqılı qospa gáp
   
2. 
   qarsılas baǵınıńqılı qospa gáp
   
3. 
   shárt baǵınıńqılı qospa gáp
   
4. 
   waqıt baǵınıńqılı qospa gáp
   

36. 
    Tuwr gáptiń ortasında avtor gáptiń kelgenin mısallardan durıs tabıń
    

1. 
   Balalarr, - dedi Ǵabılla, - birewimiz juwıǵısh, ekinshimiz mergen, úshinshimiz palwan bolıp kettik ǵoy
   
2. 
   Jaq qádirli jodas, - dedi professor, - studentlerdiń mápleri anaǵurlım joqarı
   
3. 
   Aǵam onnan : “háy netken balasań, biziń júktiń arasında ne qılıp júrseń?” - dep soradı.
   
4. 
   Biraq, soǵan qaramastan ol: “Meyli, baraman jibere beriń!” – dedi.
   
5. 
   Házir, - dedi ol oqıtıwshıǵa qarap, - mámleketimiz oqıwshılardıń bilimdi tıyanaqlı iyelewine áhmiyet berip atır.
   

1. 
   1, 2, 5
   
2. 
   1, 2, 4
   
3. 
   2, 3
   
4. 
   3, 4
   

1. 
   Azamat eldiń qulaǵı edi, aqıllı edi. Berilgen gápte ataw sepligindegi atlıq sóz neshew?
   

1. 
   2, 3
   
2. 
   2
   
3. 
   1
   
4. 
   3
   

2. 
   Tómendegi berilgen qospa sózlerdiń qaysıları qosılıp jazıladı?
   

1. 
   Badam qabaq
   
2. 
   Taxta kópir
   
3. 
   Qızıl qum
   
4. 
   Boz ataw
   
5. 
   Qara torı
   
6. 
   Tas baqa
   

1. 
   2, 3, 4, 6 B) 1, 4, 5, 6 C) 2, 3, 4, 5 D) 1, 2, 3, 4, 5
   

3. 
   Azańǵı jumsaq samal qaq mańlay aldınan eskenlikten olar atlarınan qamshı basqan gezde júriwine kesent keltirgendey shenelleriniń shalǵayları artına qayrılıp bir taslandı. Olar awıldan shıqqanda jol menen júrse de Shortanbay toǵayına kelgennen keyin joldan shıǵıp ketti. Kún qıza kele olardıń júrisi shıyraqlandı. Qaysı stilde jazılǵan.
   

1. 
   Kórkem ádebiyat
   
2. 
   Ilimiy stil
   
3. 
   Ámeliy stil
   
4. 
   Rásmiy hújjetler
   

4. 
   Anıq juwap talap etpeytuǵın soraw mánili gáp qaysı qatrda berilgen?
   

1. 
   Bul saparı da aqlıǵıńdı ertip kelmediń be, Tolǵanay?
   
2. 
   Al, endi basqalarǵa, bul dúnyada jasap atırǵan adamlarǵa ne desem eken?
   
3. 
   Burın bul jerde oqıǵanbısań?
   
4. 
   Men hámme adamlardıń kewlinen shıǵa alaman ba?
   
5. 
   Sen onıń qızısań ǵoy?
   

1. 
   2, 4 B) 3, 5 C) 1, 2, 4 D) 1, 2, 3, 4, 5
   

5. 
   G.Esemuratovanıń “Júziw jarısı” shıǵarmasında Ásenbay suwǵa ketken waqıtta onı kim qutqarıp qaladı?
   

1. 
   Atamurat
   
2. 
   Ómirbek
   
3. 
   Jumamurat
   
4. 
   Abat
   

6. 
   Tez, jıldam dárriw, dárhál sózlerindegi tirek sózdegi dawıslı seske fonetikalıq jaqtan tallaw jasań.
   

1. 
   Juwan hám jinishke dawıslı ses
   
2. 
   Jińishke, til aldı, qısıq dawıslı ses
   
3. 
   Juwan, til artı dawıslı ses
   
4. 
   Jińishke, ashıq dawıslı ses
   

7. 
   Ol sabaǵına jaqsı tayarlandı. Men ol balanı ańlamappan. Ol jıllardıń nesin aytasań! Almasıq sózlerdiń mánisin anıqlań.
   

1. 
   Betlik, betlik, betlik
   
2. 
   Siltew, betlik, siltew
   
3. 
   Betlik, siltew, betlik
   
4. 
   Betlik, siltew, siltew
   

8. 
   Qayǵıratuǵın nársege qayǵırdaǵı, sol qayǵıdan qutılatuǵın orınlı háreket islew, sonıń jolın tabıw kerek. Hár bir orınlı hárekettiń ózi de uwayım-qayǵını azaytadı, orınsız kúlki menen azaytpa, orınlı háreket penen azayt!
   

1. 
   “Abaydıń qara sózleri”nen
   
2. 
   “Qabusnama”dan
   
3. 
   “Hádis”ten
   
4. 
   “Qaraqalpaqnama”dan
   

9. 
   Orfografiya qaysı tilden alınǵan hám onıń mánisi?
   

1. 
   grek, durıs jazaman B) anglishan, oqıyman C) francuz, tártip penen jaylasıw D) arab, qátesin tekseremen
   

10. 
    Tómendegi berilgen turaqlı sóz dizbeginiń ishinen óz ara sinonim bola alatuǵın qatardı tabıń.
    

1. 
   Júzikke qas qondırǵanday
   
2. 
   Kesek gúllegende
   
3. 
   Demine nan pisiw
   
4. 
   Túyeniń quyrıǵı jerge jetkende
   
5. 
   Eshegi jorǵalaw
   
6. 
   Túyeden postın taslaǵanday
   

1. 
   3, 5 B) 2, 4 C) 1, 6, 5 D) 2, 3, 4
   

11. 
    Qaysı gáptegi kóp mánili sóz tuwra mánisin ańlatıp tur?
    

1. 
   Mıltıqtıń qulaǵın basıp jibergende “pańq” etken ses jańlap ketti.
   
2. 
   Seniń qulaǵıń rastan da esitpey me?
   
3. 
   Suwshı saǵanıń qulaǵın muqıyatlap bekkemledi.
   
4. 
   Quwraǵan quw qobızdıń qulaqların burayman.
   

1. 
   1, 3 B) 2 C) 4 D) 2, 4
   

12. 
    “Kimde kim jamanlıqqa qarsı aqıl-parasat penen durıs júrgizse onda ol Axuramazda (Eń joqarǵı táńri) jolın tutqan boladı”, - delinedi. Qaysı shıǵarmadan?
    

1. 
   “Shejire”
   
2. 
   “Avesto”
   
3. 
   “Qorqıt ata” kitabı
   
4. 
   “Oǵuznama”
   

13. 
    Maqset baǵınıńqılı qospa gáptiń bayanlawıshı atawısh feyiline qayday tirkewish sózdiń dizbeklesip keliwinen boladı?
    

1. 
   Ushın
   
2. 
   Keyin
   
3. 
   Sebepli
   
4. 
   Sol ushın
   

14. 
    Birde tirkewish birde dáneker bolatuǵın kómekshi sózlerdi tabıń.
    

5. 
   Tek, arqalı
   
6. 
   Menen, penen
   
7. 
   Hám, de, da
   
8. 
   Birde, ǵana
   

15. 
    Ómir bar inamın baǵıshlar pútkil,
    

Pisigin shiykisin bárin de juttıń
Saparǵa shıqsań da qayda barsań da
Óz jurtıńnıń atın aazda tuttıń
Qosıq qatarlarınıń dóretiwshisin tabıń.

1. 
   S.Niyetullaev
   
2. 
   T.Seytjanov
   
3. 
   M.Seytniyazov
   
4. 
   A.Aripov
   

16. 
    Ilajsız, ilajsızdan, biykar, bosqa sózleri ráwishtiń mánisine qaray qaysı túri?
    

1. 
   Sebep ráwishi
   
2. 
   Maqset ráwishi
   
3. 
   Orın ráwishi
   
4. 
   Sın ráwishi
   

17. 
    Qaysı kórkem sóz sheberi A.Dabılovtı “XX ásirdiń Berdaǵı” dep atadı?
    

1. 
   Ǵ.Ǵulam
   
2. 
   S.Nurımbetov
   
3. 
   Aybek
   
4. 
   I.Yusupov
   

18. 
    Imam Buxariy tárepinen jıynalıp, baspaǵa tayarlanǵan hádislerdiń neshinshi tomı Muxammed payǵambarımızdıń óz úmmetlerine aytqan úsh násiyatınan baslanǵan?
    

1. 
   II tom B) IV tom C) III tom D) V tom
   

19. 
    Atawısh bayanlawısh baslawısh penen ... baylanıssa júdá qısqa pauza islenip, irkilis jasaladı, biraq bas aǵzalardıń arasına irkilis belgisi qoyılmaydı
    

1. 
   Tek III bette B) orın tártip arqalı C) intonaciya D) kelisiw
   

20. 
    Bolmas iske polat bol, polattan da qattı bol.
    

1. 
   Iyesi belgili gáp
   
2. 
   Iyesiz gáp
   
3. 
   Iyesi ulıwmalasqan gáp
   
4. 
   Iyesi belgisiz gáp
   

21. 
    Máwlen qándekli sóyleńiz maǵan aytqanlarıńızdı óz qulaǵı menen esitsin. Izbe-iz irkilis belgilerin qoyıń.
    

1. 
   Útir, útir, soraw, noqat
   
2. 
   Sızıqsha útir útir noqat
   
3. 
   Sızıqsha útir úndew noqat
   
4. 
   Útir útir úndew noqat
   

22. 
    Sabaqlıqlardı islew boyınsha jańadan-jańa pikir usınıslar kelip túspekte. Gápte ... berilgen.
    

A)birikpegen qospa kelbetlikler B)tákirar kelbetlikler C)jup kelbetlik D)dórendi kelbetlik

23. 
    Edi, eken sózleri shárt meyilden keyin dizbeklesip kelse feyildiń qanday meyili jasaladı?
    

1. 
   Anıqlıq
   
2. 
   Tilek
   
3. 
   Shárt
   
4. 
   buyrıq
   

24. 
    túrkiy ádebiyatında shıǵıs ádebiy jazba stildi baslawshı kim?
    

1. 
   Qashǵariyı
   
2. 
   Buxariy
   
3. 
   Nawayı
   
4. 
   yassawiy
   

25. 
    atawısh tirkewishlerdi tabıń.
    

1. 
   Qasında, soń
   
2. 
   Ishinde, benen
   
3. 
   Qaray, ózge
   
4. 
   Burın, ushın
   

26. 
    Tómendegi mısallardan qaysıları dizbekli baylanısqan?
    

1. 
   Ol geyde qıńır, geyde ózimshil
   
2. 
   Aziyanıń tábiyatı oǵada gózzal hám hár qıylı
   
3. 
   Báhár keliwden, sheleklep nóser quyadı
   
4. 
   Shelpekliniń dalasında qara gúzge shekem qaq suwı saqlanadı
   
5. 
   Burınǵıday súriw-súriw mal, úyir-úyir jılqı ya bolmasa shańlaqta gúysep jatatuǵın túyeler kórinbeydi.
   

1. 
   3, 4, 5
   
2. 
   2, 3, 4
   
3. 
   1, 2, 5
   
4. 
   1, 3, 5
   

27. 
    Qaysı juwapta baǵınıńqılı gápiniń bayanlawıshı shárt meyilden bolǵan sebep baǵınıńqılı qospa gáp berilgen?
    

1. 
   Qolı perde sımlarına jaqınlasa boldı, duwtardıń ózi shertilip atırǵanday boladı.
   
2. 
   Qara bult oynap shıǵıp jılıssa álem jarq ete qaldı
   
3. 
   Artıma jalt burılıp qarasam ol avtobustan házir ǵana túsip kiyatırǵan eken.
   
4. 
   Avgust ayınıń bas gezi bolsa da, kún ele ıssı.
   

28. 
    Túrkiy tilim – misli bir nárwaan daraq
    

Ketken jáhán boylap xalıqlarǵa tarap
Qanday kórkem súwretlew quralı berilgen?

1. 
   Metonimiya
   
2. 
   Sinekdoxa
   
3. 
   Teńew
   
4. 
   Metafora
   

29. 
    Folklorlıq shıǵarmalardı atqarıwshı tiykarınan baqsı hám jırawlar bolǵan. Qaysı baqsı qaraqalpaqtıń 62 namasın, qaysı jıraw 40 qa shamalas qobız namasın shertken?
    

1. 
   Japaq
   
2. 
   Qurbanbay
   
3. 
   Shaniyaz
   
4. 
   Xojambergen
   
5. 
   Muwsa
   
6. 
   Qıyas
   

1. 
   4, 5
   
2. 
   2, 3
   
3. 
   3, 6
   
4. 
   1, 4
   

30. 
    “Zuxra Tayır” dástanı neshinshi ásirde kimler tárepinen qayta islandi?
    

1. 
   XVIII Sheydamiy
   
2. 
   XIX Maǵrupiy hám Sayqali
   
3. 
   XVI – XVIII Saadiy soń Molla Nepes
   
4. 
   XVI – XVIII Molla Nepes
   

31. 
    Jazıwshınıń fontaziyası sheklengen janr?
    

1. 
   Gúrriń
   
2. 
   Povest
   
3. 
   Ocherk
   
4. 
   Poema
   

32. 
    Men orınsız sawal bergenimdi sezip, gáptiń baǵdarın basqa jaqqa burmaqshı boldım. Gápten feyildiń meyil formasın tabıń.
    

1. 
   Maqset meyil
   
2. 
   Shárt meyil
   
3. 
   Anıqlıq meyilı
   
4. 
   Buyrıq meyil
   

33. 
    Onıń jası bıyıl on segizde. Mısaldaǵı sanlıq quramı boyınsha qanday sanlıq hám qaysı aǵza xızmetinde?
    

1. 
   Jay sanlıq
   
2. 
   Qospa sanlıq
   

1. 
   Baslawısh
   
2. 
   Bayanlawısh
   
3. 
   Tolıqlawısh
   
4. 
   anıqlawısh
   

1. 
   3-c B) 4-d C) 2-b D) 1-a
   

34. 
    Nizamiy, Shevchenko, I.Yusupovtıń shıǵarmaların ózbek tiline awdarǵan qaysı shayır?
    

1. 
   Aybek
   
2. 
   M.Shayxzada
   
3. 
   E.Vahidov
   
4. 
   A.Aripov
   

35. 
    Jer ızǵar bolǵan soń, tamnıń tırnaǵı tozıptı. Jer ızǵar bolǵanlıqtan, tamnıń tırnaǵı tozıptı. Bul sinonimlik qatarda berilgen gáp baǵınıńqılı qospa gáptiń qaysı túrine kiredi.
    

1. 
   Sın B) waqıt C) sebep D) maqset
   

36. 
    Feyillerden atlıq jasawshı qosımtalar berilgen qatardı anıqlań.
    

1. 
   –shi/-shı, -ın/-in, -man
   
2. 
   –ma/-me, -ıq/-ik, -is/ıs
   
3. 
   –xor, -dar, -qısh/kish
   
4. 
   –ın/in, -ım/-im, -shaq/-shek
   

22. qaray, qarap tirkewishleri barıs sepligindegi sózler menen kelgende ... mánilerdi bildiredi.

1. 
   orın, waqıt, sınlıq
   
2. 
   waqıtlıq, sebeplik, orın
   
3. 
   waqıtlıq, sınlıq, ayırımlawshı
   
4. 
   orın, sebeplik, sınlıq
   

23. berilgen sózlerden óz ara únlesip keletuǵın juwaptı durıs tabıń.
1) sezse 2) qolda 3) qısta 4) ashsa 5) jazsa 6) kitabı 7) atqa 8) qosshı
A) 3, 5, 6, 7 B) 2, 3, 4, 8 C) 1, 4, 5, 8 D) 1, 2, 3, 6
24. Qaysı gáptegi kóp mánili sóz tuwra mánisin ańlatıp tur?

1. 
   Mıltıqtıń qulaǵın basıp jibergende “pańq” etken ses jańlap ketti.
   
2. 
   Seniń qulaǵıń rastan da esitpey me?
   
3. 
   Suwshı saǵanıń qulaǵın muqıyatlap bekkemledi.
   
4. 
   Quwraǵan quw qobızdıń qulaqların burayman.
   

A)4 B) 2, 4 C) 2 D) 1, 3
25. Waqıt, orın mánili atlıqlarǵa barıs, shıǵıs, orın sepliginiń qosımtaları jalǵanıwı arqalı qanday sóz shaqabı jasaladı?
A) tańlaq B) eliklewish C) feyil D) ráwish
26. –da/-de, hám, jáne, al dizbekli qospa gáptiń qaysı túrin dúzedi?
A) mezgilles B) qarsılas C) awıspalı D) gezekles
27. “Edige” dástanında Edige Sátemirdiń jurtına neshe kúnde jetedi?
A) 6 ayda B) 2 ay 10 kúnde C) 3 ay 10 kúnde D) 3 ayda
28. Ol bir jıǵılǵanda qolı menen jer tayanıp turıp ketti, taǵı birewinde bir qırınlap jıǵılıp barıp qaytıp jáne qáddin tikledi.
Gápte dánekerlerdiń qaysı túri berilgenin anıqlań.

1. 
   Awıspalı
   
2. 
   Biriktiriwshi
   
3. 
   Gezekles
   
4. 
   Baǵındırıwshı
   

29. Úlgi aldı Jiyen jıraw sózinen,
Neshe baqsı úlgi aldı ózinen
Bilgirdiń oylanıp júrip izinen
Árman menen ... ótti dúnyadan
Shayır qosıq qatarları arqalı kimdi aytqan?

1. 
   Ájiniyazdı
   
2. 
   I.Yusupovtı
   
3. 
   Berdaqtı
   
4. 
   Kúnxojanı
   

30. Aldımızda eki-ekiden dizilisip kiyatırǵan qara kórindi. Gápte sanlıqtıń qaysı túri berilgen?
A) toplaw B) bólshek C) sanaq D) shamalıq
31. Ótegendi izlesem, ol da bir kemeni miniwge qolaylasıp atır eken. Mısaldaǵı almasıqtıń mánisi qaysı sóz shaqabı arqalı anıqlanǵan?
1) atlıq 2) kelbetlik 3) sanlıq 4) ráwish
A) 1 B) 4 C) 1, 2 D) 3, 4
32. Tómendegi juwaplardan iyelik sepliginde kelgen atlıq penen shıǵıs sepliginde kómekshi atawıshlı sózdiń dizbeginen bolǵan pısıqlawıshtı tabıń.

1. 
   Erteńine kún awa Palman awılınıń tusınan túsip qaldı.
   
2. 
   Qalanıń kósheleri bos edi.
   
3. 
   Oqıwshılar klasstıń ishin tazaladı.
   
4. 
   Awılı dáryanıń jaǵasında.
   

33. Sergey Eseninniń qaysı qosıǵında basıp ótken ómirin óz xalqınıń táǵdiri hám tuwǵan awılı turmısınan hasla bólek alıp qaramaǵan lirik qaharmannıń kewil kúyi ashıq jırlanadı.
A) “Atama xat” B) “Meniń jolım” C) “Mına kóshe tanıs maǵan” D) “Megzemeydi báhár shadlıqqa”
34. Tilde mazmunlıq hám grammatikalıq jaqtan baylanısqan, til birlikleriniń qatań izbe-izliginiń pútinligi ... dep ataladı.
A) citata B) gáp C) abzac D) tekst
35. Qaray qoysa endi qanday móldir jawın bul Irkilis belgisin izbe-iz qoyıń.

1. 
   noqat, sızıqsha, soraw
   
2. 
   útir, sızıqsha, úndew
   
3. 
   útir, útir, noqat
   
4. 
   noqat, útir, úndew
   

36.Oyla, bar feyillerin shárt meyilge aylandırıń.

1. 
   Oylayın, barsam B) oylaydı, baradı C) oylasa, barsaq D) oylasa, baratır