Qaraqalpaq ádebiyatí

SEKSEWIL
Únsiz kókke qolların sozıp ásten,
Kim bular el shetinde erbeńlesken? 
Hesh kim emes, bul mázi seksewiller,
Shet-shebirsiz dalanı qaplap ósken.
Boyında qızǵını bar tas kómirdey, 
Shań basıp quwań tartqan jas kórinbey.
Óz dalasın jawlardan qorǵap turǵan
Áyyemgi massagettiń láshkerindey.
Ayqasar otlı áptap, jábir menen, 
Jıǵılsa isi bolmas qabir menen. 
Jawmay ótken bultlarǵa óshegisip, 
Túyedey tóze biler sabır menen.
Boranlar kelip onı julqılaǵan, 
Qorıqpas ol biraq hesh bir ǵulǵuladan. 
Artezian izlegen barlawshıday, 
Uzın tamırı shól tósin burǵılaǵan.
Qaqshıyıp qıyınlıqqa tós keriwli, 
Bilmeydi qula dúzde seskeniwdi. 
Salmaǵı mısalı pil súyegindey, 
Súyemen shól perzenti seksewildi.
Tuqımı jer tańlamay ónip keter, 
Jasında kók shırshaday dónip keter. 
Jansa da tegin janbay, adamzatqa 
-Boydaǵı bar qızıwın berip keter.
                                             
   1963-jıl
ana Tilime
Jıraw seni báygi atınday baplaǵan, 
Sheshenler dawda shıńlap seni taplaǵan.
Alpamıslar uran etip urısta, 
Berdaq seni qural etip saplaǵan.

---

143
Bayterekseń ósken góne tamırdan, 
Dilwarlıǵıń qıl suwırǵan qamırdan.
Qaraqalpaqtıń kewil qusı sayrasa, 
Sóz qıysını ǵáziyneńnen tabılǵan.
Gúlparshınlar bawırı ottay qamınıp 
Qızlar sıńsıp muńın aytqan shaǵınıp, 
Sen arqalı xandı jumsap qatınlar, 
Ájiniyaz sayraǵan elin saǵınıp.
Naqıllarıń, shaǵıp kórsem, mańızdan.
Juwabıysań zeyin suwın aǵızǵan. 
Atam saǵan azamatlıq jan berip, 
Anam saǵan miyrim sútin tamızǵan.
Írasgóyseń durısın aytqan ańqıldap,
Sahrayısań qattı dawıs shańqıldaq. 
Jalǵan sóylep jaǵınıwdı bilmeyseń,
Sıbırlasań ǵazlar úrker ǵańqıldap.
Men teńeymen seni jegen nanıma
Uwız benen ruwxıń sińgen qanıma. 
Es bilgeli til jatırqap kórmedim, 
Biraq sen dım jaqınsań-aw janıma!
Sazǵa qossam, hawalaǵan alasar. 
Ilme sultan sulıwlıǵıń jarasar. 
Qanday jaqsı aǵayinniń kópligi! 
«Jaqınbız» dep saǵan kóp til talasar.
Ana tilim, sen — basqadan ayırmam, 
Sen turǵanda men de ádewir shayırman.
Sonsha qatal súrginlerde joǵalmay, 
Bul kúnlerge jetkenińe qayılman.
                                        
 20-sentyabr, 1970-j.

---

144