Qaraqa-2014-128-bet

§ 18. So’z-gà’pler tuwràli’ tu’sinik
82-shi’ni’g’i’w
. Berilgen gà’plerdegi qàrà hà’rip penen jàzi’lg’àn so’zlerge
di’qqat yetin’. Wolàr bàs hà’m yekinshi dà’rejeli àg’zàlàrg’à àji’ràti’là mà
yàmàsà tek so’z-gà’p wàzi’ypàsi’n àtqàrà mà, usi’ ta’replerin àni’qlan’.
1. Bàlàm. Qoybàg’àr! Tàlàbi’n’ won’ bolsi’n, bàxi’tli’ boli’n’-
làr. 2. Koncertke bàràsi’zlàr mà? —
A’lbette!
(«Y.Q.»)
3. Yàqshi’,
qàlàdà tàni’s u’yin’ bàr mà? —
Joq.
(S.X.)
4. 
Yà qudày!
Seyilbek
quwàng’àni’nàn bàqi’ri’p jiberdi. 
(X.S.)
5. 
Jolàwshi’làr!
Tuwi’sqànbi’z bilsen’iz,
Biz tàni’spi’z,
Awi’li’ bir yelàtti’n’. 
(M.L.)
6. —
Hàrmàn’làr? Iske sà’t!
...
—
Bàr boli’n’i’z
. Xosh keldin’iz, sàpà keldin’iz — desti biren’-
sàràn’. —
Bà’rekellà!
Tàp wàqti’ndà kelipsiz, — dep ko’pshiliktin’
kewilleri jày boldi’. 
(W.X.)
So’z-gà’pler du’zilisi jàg’i’nàn, ko’binese bir so’zden,
geyde gà’p àg’zàlàri’nà bo’linbeytug’i’n so’zlerdin’ dizbegi-
nen bolàdi’. Wolàr intonàciyàli’q jàqtàn gà’plik belgige iye
boli’p keledi.
Bir so’z yàki gà’p àg’zàlàri’nà bo’linbeytug’i’n so’zler-
din’ dizbeginen bolg’àn gà’plerge
so’z-gà’pler 
delinedi.
So’z-gà’pler morfologiyàli’q bildiriliwi jàg’i’nàn màqullàw
hà’m biykàrlàwshi’ (àwà, joq, yàq, jàq) so’zlerden, modàl
so’zlerden, tàn’làqlàrdàn, modàlli’q mà’nige ko’shken gey-
pàrà àtàwi’sh hà’m feyillerden, fràzeologiyàli’q dizbeklerden
bolàdi’.

---

57
So’z-gà’pler mà’nisine qàrày màqullàw yà biykàrlàw,
soràw-juwàp, modàl, tàn’làq, buyri’q, u’rp-à’det hà’m
qàri’m-qàtnàs, qàràtpà mà’nilerinde birneshe tu’rlerge
bo’linedi.
So’z-gà’plerden keyin àyti’li’w màqsetine qàrày noqàt,
soràw yàmàsà u’ndew belgisi qoyi’làdi’.