Qadr-qimmatim, tayanchim va iftixorimsan, mustaqil O`zbekiston!

10-mavzu: Zamon bilan hamnafas (Rus tili fani oyligi doirasida)
Kun shiori: “Rivojlanib borayotgan yurtimizda, ma’rifatli har bir shaxs
zamon bilan hamnafas yashaydi ”.
Maqsad: O`quvchilarda vatanparvarlikni singdirish, har bir tilni hurmat qilishni,
zamon bilan hamnafaslikda qadam tashlashlikni uqtirish
Doskada: “Bani odam bir tananing a’zolaridur, ular azalda bir gavhardan
paydo bo`lganlar” Shayx Sa’diy Sheroziy
O`qituvchi:
N.G. Chernishevskiy Beruniy nomini faqat bir joyda tilga oladi. Ammo shu
kichik faktning o`zi ulug` rus demokratining O`rta osiyolik buyuk mutafakkir
ijodiga katta hurmat bilan qarab, uning asarlarini eng mo`tabar manba deb
bilganidan dalolat beradi. Bu fakt yana shu fikrni ham aytishga asos bo`ladiki,
Chernishevskiy Beruniy asarlaridan yaxshigina xabardor bo`lgan, uning arab
madaniyati olamidagi mavqeini his qilgan.
N.G. Chernishevskiy Beruniy vatani- ko`hna Sharqning ajralmas bo`lagi O`rta
Osiyo tarixi, bu yerda yashaydigan xalqlarning hayoti bilan ham qiziqadi.
Ma’limki, N.G. Chernishevskiy ijodi O`rta Osiyoning chor Rossiyasi tomonidan
bosib olinishi davriga to`g`ri keladi. Chor hukumatining mustamlaka qilingan
aholiga munosabati, bu o`lkaning o`rganilishi, adib e’tiboridan chetda qolmagan.
Uning asarlarida O`rta Osiyoning iqtisodiy – ijtimoiy ahvoli, tarixi va madaniyati
to`g`risidagi materiallar va bu asosdagi fikrlarni anchagina uchratish mumkin.
O`rta Osiyoni u qadimiy madaniyat markazlaridan biri deb hisoblab, Misr,
hindiston, Suriya bilan yonma-yon qo`yadi; Boxtar, Sug`d, Xorazm haqida arab va
mo`g`ul istilosi oqibatlari, Temur va temuriylar, Hindistonda hukmronlik qilgan
boburiylar sulolasining ishlari xususida mulohazalar yuritadi.
V.V.Vilyaminov – Zernov rus sharqshunoslari orasida birinchilardan bo`lib
Markaziy Osiyo tarixini o`rgangan kishidir. V.V.Vilyaminov – Zernovning katta
xizmatlaridan biri Alisher Navoiy asarlari asosida XVI asrda tuzilgan “Abushka”
lug`atini nashr ettirganidir. Bundan tashqari, u bir qancha qo`lyozmalarni to`plab
tasnif etgan, Navoiy, Mashrab asarlari haqida ma’lumot bergan turkshunos olim
edi.
Demak, umumbashariy taraqqiyot tarixi Sharqu G`arb o`rtasidagi har xil davriy,
siyosiy devorlarni surib tashladi. Zero, Shayx Sa’diy Sheroziy aytganidek: “Bani
odam bir tananing a’zolaridur, ular azalda bir gavhardan paydo bo`lganlar”. Sharq
bilan G`arb ana shu muazzam organizmning o`zaro ajralmas a’zolari sifatida,
tobora yaqinlashib, madaniy – adabiy aloqalarda birlashib bormoqda. Insoniyat
taraqqiyotining talabi ham ana shunday.
(Najmiddin Komilov. Tafakkur karvonlari 313-314-315 betlar)