Qadimgi yunon mutafakkiri (Arastu) Aristotel

kogerent to‘lqinlar
deyiladi. 
Δφ
=const 
Qo‘shilayotgan 
ikki to‘lqinning 
fazalar farqi: 
l
D
p
=
j
D
d
2
Interferensiyaning maksimumlik sharti: 
Fazoning biror nuqtasida qo‘shilayotgan ikki to‘lqinning yo‘llar 
farqi juft son marta to‘lqin uzunligining yarmiga teng bo‘lsa, bunda 
amplituda keskin ortadi. 
2
k
2
d
l
=
D
A
um
=A
1
+A
2
=2A 
k=1, 2, 3, … 
Interferensiyaning minimumlik sharti: 
Fazoning biror nuqtasida qo‘shilayotgan ikki to‘lqinning yo‘llar 
farqi toq son marta to‘lqin uzunligining yarmiga teng bo‘lsa, bunda 
amplituda keskin kamayadi. 
(
)
2
1
k
2
d
l
+
=
D
A
um
=|A
1
–A
2
|=0 
k=1, 2, 3, … 
Yorug’lik to’lqinlarining superpozitsiya prinsipi: 
Ikkita x
1
=A
1
cos(
ω
t+
φ
1
) va x
2
=A
2
cos(
ω
t+
φ
2
) kogerent yassi 
yorug’lik to’lqinlarining qo’shilishi natijasida fazoning ma’lum bir 
nuqtasida quyidagi amplitudali tebranish vujudga keladi: 
(
)
1
2
2
1
2
2
2
1
cos
A
A
2
A
A
A
j
-
j
+
+
=
To’lqin intensivligi amplituda kvadratiga proporsionalligini 
e’tiborga olsak, u holda: 
j
D
+
+
=
cos
I
I
2
I
I
I
2
1
2
1
bo’ladi. 
Ikki to’lqin intensivligi I
1
=I
2
=I 
uchrashganida optik yo’llar 
farqi juft yarim to’lqin 
uzunligiga teng bo’lsa natijaviy 
intensivlik 4 marta ortadi: I=4I
o
Ikki to’lqin intensivligi I
1
=I
2
=I 
uchrashganida optik yo’llar 
farqi toq yarim to’lqin 
uzunligiga teng bo’lsa natijaviy 
intensivlik 4 marta ortadi: I=0 
Yorug’lik interferensiyasini kuzatish usullari: 
1. Yung usuli 
2. Frenel ko’zgusi 
3. Yupqa pardalarda turli xil ranglarni tovlanishi 
4. Havo ponada interferensiya 
5. Nyuton xalqalari 
6. Frenel diprizmasi 

---