Qadimgi yunon mutafakkiri (Arastu) Aristotel

@FizikaTermiz Bahodir Davlatov 
@FizikaTermiz Bahodir Davlatov 
- 49 - 
- 49 - 
2
R
q
k
E
e
=
r
(
)
2
m
x
R
q
k
E
+
e
=
r
Elektron yoki proton elektr maydonga uchib kirsa, tezligi, kinetik 
energiyasi, impulsi o‘zgaradi. 
E vertikal yo‘nalishdagi elektr maydonida q zaryadning dinamik 
tenglamasi: 
ma=±Eq±mg 
± ishora E vektorining yo‘nalishi, zaryadning ishorasi va tezlanishi 
yo‘nalishiga bog‘liq. 
1. 2 ta zaryadning miqdori va ishorasi bir xil bo‘lsa, ularni 
tutashtiruvchi to‘g‘ri chiziqning o‘rtasida natijaviy maydon 
kuchlanganligi nolga teng bo‘ladi. 
E
n
=E
1
–E
2
2. 2 ta zaryadning ishorasi bir xil bo‘lib, miqdori farqlansa, ularni 
tutashtiruvchi to‘g‘ri chiziqning orasidagi kichik zaryadga yaqin 
nuqtada natijaviy maydon kuchlanganligi nolga teng bo‘ladi. 
R
q
q
q
x
;
R
q
q
q
x
2
1
2
2
2
1
1
1
+
=
+
=
3. 2 ta zaryadning miqdori va ishorasi har xil bo‘lsa, ularni 
tutashtiruvchi to‘g‘ri chiziqda kichik zaryaddan tashqaridagi 
nuqtada natijaviy maydon kuchlanganligi nolga teng bo‘ladi. 
R
q
q
q
y
;
R
q
q
q
y
2
1
2
2
2
1
1
1
-
=
-
=