Qadimgi xitoy kalendari 1. Xitoy, Misr, Bobil va Hindistonda astronomiya fani insonlarning
nimasidan kelib chiqib, bir davrda shakllangan?
a)turmush tarzidan b)sog’ligidan c)ehtiyojlaridan d)kelib chiqishidan
2. Xitoyda kohinlarning asosiy vazifalaridan biri?
a)fol ochish b)gulxan yoqish c)yulduzlarni tekshirish d)quyosh tutilishi aytsh
3. Xitoyda asosan qannay kalendardan foydalanishgan?
a)oy quyosh b)quyosh oy c)grigorian d)xitoy kalendaridan
4. Xitoyda Sin sulolasi (mil. av. 246-210) davrida nechchi mavsumga bo‘lingan qishloq ho‘jaligi kalendari ishlab chiqilgan?
A) 23 b)43 c)24 d)21
5. Miloddan avvalgi nechinchi yilda kalendar islohoti o‘tkaziladi?
a) 106 b)104 c)105 d)103
6. Lichun qaysi oy?
a) yanvar b) fevral c)bahorni boshlashinishi d)bahorni tugashi
7. Oltmish yillik davriylik kalendarda nechta yer tarmoqlari ham bo‘lgan?
a) 13 b) 12 c) 11 d) 14
8. Qayerlikar “fazoviy tarmoq”, “yer tarmoqlar”i belgilaridan tashkil bo‘lgan yilni o‘z ichiga olgan siklik jadval kalendarini tuzganlar?
a)xitoy b)osiyo c) sharqiy osiyo d)yunonlar
9. O’lchov birligi, hafta vaqt birligi – bu?
a) metr b) yil c) oy d) kun
10. Lisya qaysi oy?
a) fevral b)yozning boshlanishi c) dekabr d) yozning tugashi
11. Xitoyda original kalendarlardan biri oltmish yillik davriy kalendar hisoblanadi. Bu kalendar miloddan avvalgi Guyuy nechinchi ming yillikda qabul qilingan?
a) 2 B) 3 C) 4 D) 2-3
12. Miloddan avvalgi 104 yilda kalendar islohoti o‘tkaziladi va “Tay-chu-li” keyinchalik qannay nom olgan kalendar qabul qilinadi?
a) Chjuan-yuyli b) Shuszin c) santun d) fazoviy tarmoq
13. Quyosh o‘zining ko‘rinma harakati bo‘yicha bahorgi teng kunlik nuqtasidan o‘tishi uchun ketgan vaqtga aytiladi- bu
a) oy azalari b) tropik yil c) kalendar d) oy kalendarlari
14. Butun oltmish yil nechchi tarmoqqa bo’linadi tarmoqlarga bo‘linadi?
a) 3 b)2 c) 4 d)5
15. Xitoyda asosan Oy-Quyosh kalendaridan foydalanilgan. Oy–Quyosh asosida tuzilgan Xitoy yilida bir yil 29 va 30 kunlik 12 oy ya’ni, 354 kundan iborat bo‘lgan. Quyosh yili Oy yilidan 10 kun 21 soat uzun bo‘lgani uchun, o‘n to‘qqiz yilda .........marta qo‘shimcha o‘n uchinchi oy qo‘shilgan. Yetishmayotgan joyni to’ldiring.
a) 5 b) 6 c)7 d)9
16. Guyuy- tarjimasi nima?
a) yomgir yog’ishi b) bulut aylanishi c) boshoqlar uchun yomg’ir d)quyosh tutilishi
17. Miloddan avvalgi 104 yilda kalendar islohoti o‘tkaziladi va “Tay-chu-li” keyinchalik “Santun” nomini olgan kalendar qabul qilinadi. Kalendar mualliflari tropik yilning uzunligini, har bir qishloq ho‘jaligi mavsumining boshlanish vaqti va sinodik oyning uzunligini aniq hisoblab chiqadi. Ular bir oyni 29,4381, sutka deb hisoblaganlar. Bu esa zamonaviy hisobdan .........farq qilgan. Bo’sh katakni to’ldiring.
a)25 sekund b) 27 sekund c)42sekund d)26 sekund
18. mu-tarjimasi?
a)sigir b)daraxt c)quyosh d)oy
19. .........- qadimgi Skandinaviya xalqlarida shanba – “hammom kuni” degan
ma’noni bildirgan.
a)kalendar b)oy c) laugarsday d)quyosh
20. Xitoy kalendari nechta davrdan iborat bo’lgan?
a) 12 b) 1 c) 14 d) 15
21. Xitoy kalendarida 2 davrning davriy nomi nima?
a)mao b) choy c) in d) nou
22. Xitoy va Koreyada “fazoviy tarmoq”ni tashkil etgan unsurlar ikkilamchi ijobiy va salbiy xususiyatlarga ko‘ra ikkiga bo‘lingan holda, Yaponiyada ular yosh xususiyatlarga ko‘ra katta va kichik nom bilan, Mongoliyada esa besh unsur faqat ..... qo‘llanilgan. Bo’sh katakni to’ldiring.
a) yoshlar bilan b) ranglar bilan c) oylar bilan d) hayvonlar bilan
23. Xitoy kalendarida 4 davrning davriy nomi nima?
a)mao b) choy c) in d) nou
24. Yupiterning 12 yillik harakat yo‘li 300 dan qilib, 12 bo‘lakka bo‘lingan va har bir bo‘lagiga “fazoviy tarmoq” deb ataluvchi nechchi oyning belgilari qo‘yib chiqilgan?
a) 13 b) 14 c)15 d)16
25. Syaoshu- so’zining ma’nosi?
a)issiq b) sovuq c) qishning boshlanishi d)qishning tugashi