Qadimgi sharq adabiyoti



Download 1,44 Mb.
bet106/142
Sana16.03.2022
Hajmi1,44 Mb.
#499505
1   ...   102   103   104   105   106   107   108   109   ...   142
Bog'liq
JAHON ADABIYOTI TARIXI

Ekspressionizm (fr. expression – ifodalash, ma'nodor qilib aniq ifodalash) Birinchi jahon urushidan sal avval yevropa mamlakatlarida kuzatilgan inqiroz natijasida kelib chiqqan oqim bo‘lib, ular san'atkorning vazifasi tashqi dunyo haqidagi sub'ektiv-indualistik kayfiyatlarni aniq, ta'sirli ifodalashdan iborat deb hisoblaganlar.
Ekspressionist ijodkorlarning asarlarida ijtimoiy-tanqidiy jo‘shqinlik yetakchilik qilgan, ular millionlab oilalarning boshiga azob-uqubatlar keltirgan jahon urushi, ijtimoiy adolatsizlik, shaxs erkinligini bo‘g‘ilishini tanqid qildilar.
Futurizm (lot.futurum - kelajak) – yetakchi avangard oqimlardan biri bo‘lib, Italiya va Rossiyada rivojlandi.Uning tamoyillarini italiyalik yozuvchi F.Marinetti (1876-1944) shaxsiyatparastlik isyon ruhi bilan sug‘orilgan “Futurizm manifesti” (1909)da asosladi. Uning tezislari orasida quyidagilar ham bor edi: “Kurashsiz go‘zallik yo‘q. Tajovuzkorliksiz durdona yo‘q”; “Biz muzeylar, kutubxonalarni vayron qilmoqchi, nasihatguylik, feminizm(ayollarning teng huquqli bo‘lishi uchun kurashish), va boshqa tubanliklarga qarshi kurashmoqchimiz”.
Marinetti texnika yangiliklari, mashinalar, motorlar kabi urbanistik sivilizatsiyaning ajralmas qismlarini kuylovchi “kelajakning dinamik adabiyoti” kelganini e'lon qildi. U o‘zining bir qator manifestlarida (1909-1915) futuristik stilistikaga oid asosiy talabni ishlab chiqdi, bu: an'anaviy sintaksisni tubdan o‘zgartirish va deyarli to‘liq otlardan iborat bo‘lgan, fe'l va sifatlardan esa juda kam foydalanuvchi o‘ziga xos “telegraf tilidan” foydalanish.
“Qisqacha aytilsa, futurizm namoyandalari jamiyatdagi taraqqiyot tendensiyalaridan kelib chiqqan holda, uning ertasini, ertangi inson va insoniy munosabatlarni o‘zlaricha tasavvur qiladilar va shunga mos adabiyotni yaratish da'vosi bilan maydonga chiqadilar. Ya'ni futurizm asrlar davomida shakllangan an'anaviy madaniyatga ilmiy-texnik taraqqiyot va urbanizatsiyalashuv davri madaniyatini qarshi qo‘yadi. Kelajak haqidagi tasavvur esa mazkur jarayonlar bilan bog‘liq holda kishilar dunyoqarashi, ahloqi, turmush tarzi va sh.k.larda yuz berayotgan o‘zgarishlarni mutlaqlashtirish asosida amalga oshiradi.”25
Rossiyada futurizm deyarli mustaqil shakllandi va V.Xlebnikov, D.Burlyuk, V.Kamenskiy, A.Kruchenix va V.Mayakovskiy ijodida namoyon bo‘ldi.

Download 1,44 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   102   103   104   105   106   107   108   109   ...   142




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish