Q usmonov, U. Jo‘rayev, N. Norquloy о ‘zbekiston tarixi

4.
  Aholi  qanday  soliqlar to ‘lagan va majburiyatlami  o‘tagan?
25-  §.  Xiva  xonligida  shaharlar  hayoti
Shaharlar hayotining 
umumiy  manzarasi
XVIII  asr  oxiriga  kelib  shaharlar  hayo­
tida uzoq davom etgan tushkunlik holati 
barham topdi.
XVIII  asming  ikkinchi  yarmi  —  XIX  asr  boshlarida  katta 
koMamdagi  sug‘orish  inshootlarining  tiklanishi  hamda  yangilari- 
ning  bunyod  etilishi  ishlab  chiqaruvchi  kuchlarning  o‘sishiga 
asos  bo‘ldi.  Bu  hodisa,  o‘z  navbatida,  shaharlarda  hunarmand- 
chilik,  ichki va tashqi savdoning o‘sishiga sabab bo‘ldi.
Biroq  bu  o‘sishni  Yevropa  davlatlari  iqtisodiyoti  taraqqiyoti 
bilan  aslo  tenglashtirib bo‘lmas  edi.  Bu  davr  —  G ‘arbiy Yevropa 
davlatlari  hayotida  tub  sifat  o‘zgarishlar  davom  etayotgan  davr 
edi.  Chunonchi,  Buyuk Britaniyada boshlangan sanoat to‘ntarishi 
boshqa  ilg‘or  davlatlarga  ham  yoyilgan,  XIX  asr  o‘rtalariga  kel- 
ganda  esa  u  nihoyasiga  yetayotgan  edi.  Binobarin,  Yevropa  dav- 
latlarida kapitalistik munosabatlar gurkirab  rivojlanayotgan edi.
Markaziy  Osiyo xonliklarida, jumladan,  Xiva xonligi jamiyati 
hayotida hamon o‘rta  asr yer egaligi munosabatlari hukmron  edi.
XVIII  asr  oxirida  Muhammad  Amin 
hukmronligi  davridan  boshlab  birmun- 
cha siyosiy barqarorlik o‘matildi.  Bu omil Xiva shahrining holatiga 
ijobiy ta’sir ko‘rsatdi.  Chunonchi,  1782-yilga  kelib Xiva  shahrida 
qayta tiklash ishlari tugallandi.
Qayta  tiklash  ishlaridan  tashqari  yangi  me’moriy  obidalar 
ham  qurildi.  Masalan,  1765-yilda  Sherg‘ozixon  va  Muhammad 
Amin  madrasalari bunyod  etildi.
XIX  asr boshlarida Xiva xonligi poytaxti  yirik  qurilish may-
95