Q usmonov, U. Jo‘rayev, N. Norqulov o zbekiston tarixi

Mujrim-Obid 
edi 
(1748—1818). Shoiming asarlarida jamiyatdagi nomukammallik, 
ijtimoiy tengsizlik, adolatsizlik, odamlar fe’lidagi illatlar tanqid 
ostiga olinadi. Ularda shoiming axloqiy qarashlari, pand-nasihatlari 
aks etgan.
Buxoroda Shavqiy, Joniy, Hiromiy, Vola va Junaydulloh 
Hoziq kabi o‘nlab iste’dodli shoirlar ham ijod qilganlar.
Volaning (1770—1842) ko‘zi tug‘ma ojiz bo‘lsa-da, tabiat 
unga kuchli iroda, aql, xotira va qobiliyat hamda yoqimli ovoz 
in’om etgan edi. Shoir o‘z she’rlaridan 2 ta devon tartib bergan. 
Bizgacha 3 ming misra she’rlari yetib kelgan. 0 ‘z she’rlarida xalq 
boshiga tushgan kulfat va mashaqqatlami kuylagan.
„ . 
Buxoroda xattotlik va miniatura san’ati
Con Яf”
yaxshi rivojlangan edi. Rassomlar asosan 
qolyozmalarni naqshli bezash bilan shug‘ullanib, ko‘proq diniy 
mazmundagi kitoblami bezata boshladilar. Bu sohaning qator 
yetuk bilimdonlari zamonasiga yarasha yodgorlik qoldirdilar. 
Chunonchi, Amir Haydar davrida ijod qilgan Mir M a’sum 
Olamiyon „Axloqi Muhsiniy“ kitobini hamda Sa’diyning she’riy 
asarlarini rasm bilan bezaydi.
Mirzo Sodiq Jondoriy 
Nasrulloxon amirligi davrida qo‘l- 
yozma kitoblarga lavhalar, Sa’diy va Hofiz asarlariga turmush 
manzaralari tasvirlangan rasmlar ishlagan. Qolyozmalarni badiiy 
muqovalagan.
Yirik olim, faylasuf, shoir 
Ahmad Donish 
(1827—1897) 20 yil 
mobaynida Buxoro saroy kutubxonasida xattot va rassom bo‘lib 
ishlagan.

---

Alimad Donish astronomiya, tibbiyot, riyozat, m e’mor- 
chilik va musiqadan tashqari xattotlikni, rassomlik hamda rang 
berish san’atini ham o‘rgangan edi.
Alimad Donish ko‘chirgan, bezagan yoki rasm ishlagan 
qo‘lyozmalar icliida „Sholii darvesh“ (1849), „Ajoyib at-tabaqot“ 
(1847) va boshqa asarlar buning dalilidir.
. 
Buxoro yuksak ustozona musiqa san’ati-
Musiqa
ning markazlaridan biri bo‘lgan.
Chunonchi, XVIII asr oxirlarida Buxoroda vujudga kelgan 
,,Shashmaqom“ 
buning yorqin dalilidir.
Buxoro Shashmaqomi Buzruk, Rost, Navo, Dugoh, Segoh 
va Iraq maqomlaridan iborat bo‘lib, 250 dan ortiq har xil 
shakldagi kuy va ashula namunalaridan taslikil topgan.
M aqom ashulalarining she’riy m atni Rudakiy, Jomiy, 
Navoiy, Fuzuliy, Bedil, Bobur, Nodira va Mashrab singari 
turkiy va forsiy tilli mumtoz shoirlarning lirikasidan tuzilgan. 
Shashmaqom og‘zaki tarzda ustoz-shogird an’anasi shaklida 
avloddan avlodga о‘tib kelmoqda.
d >
Maqom 
— musiqada bir qismli yoki turkumli cholg‘u va 
ashula yo‘llari; musiqiy uslub.
1. Tarix ilmi sohasida qanday asarlar yaratildi?
• 2. Nishotiy va Mujrim-Obid ijodining o'xshash va o‘ziga xos jihatlarini 
qayd eting.