Q. Shodiyeva nutq 0 ‘stirish uslubiyoti

„Ajoyib xaltacha" o'yini.
Bu keng t a r q a l g a n o kyin bolalar 
l u g ‘at in i f a o l l a sh t i r i s h u c h u n (ayni qs a, k i c h i k g u r u h bolalari 
y o k i y o m o n g a p i r a d i g a n b o l a l a r u c h u n ) a j o y i b u s l u b i y o t
hi sobl anadi . Bu o ‘y i n n i n g a y r i m turida bol a o ‘y i n c h o q n i xal t acha 
i c h i d a n ol adi , uni b o l a l a r g a k o ‘rsatadi va b ol a l a r n in g h a m m a s i

---

birgalikda u n i n g n o m i n i aytadilar. Bu 
0
‘y i n d a xa lta c h a o 'y i n a t r i -
buti ( b u y u m i) b o 'l i b xizm at qiladi.
„A joyib x a l t a c h a “ o 'y i n i n i n g a s o s i y q o id a si: x a l t a c h a n i n g
ic h id a q o 'l b i l a n p a y p a s la b u s h l a n g a n b u y u m , n a r s a n o m i
a y tilm a g u n c h a , x a lta c h a n in g b o g 'i o c h i l m a y d i . Bu o 'y i n u c h u n
m a 'l u m b ir g u r u h d a g i (to ifa d a g i) b u y u m l a r ta n la n is h i k e r a k . 
M a s a la n . x a l t a c h a ichiga s a b z a v o t l a r d a n b i r n c c h ta s in i s o lish
m u m k in ; k ich ik g u r u h l a r d a shakli v a m a t e r i a l i b o ‘y ich a q a r a m a -
qarshi b o l g a n b u y u m l a r (b u n d a y b u y u m l a r n i q o ‘l bilan p a y p a s la b
to pish o s o n ) ; k a t t a g u r u h b olalari u c h u n m aish iy b u y u m l a r n i n g
haqiqiysidan b ir n echtasi (ip kalavasi, g ‘a lt a k ip, tish c h o 't k a s i ,
q alam va l io k a z o la r )d a n foydalanish m u m k i n . Bu o 'y in d a , a s o s a n , 
b u y u m l a r n i n g n o m la rin i aytish fa o lla sh tirila d i („Ayt, q o 'l i n g d a
n im an i ush lab t u r ib s a n ? “ ). Kichik g u r u h b o lalarining lug‘ati b u
o ‘yin ja r a y o n i d a a n c h a faollashtirilishi m u m k i n . (S en q o l i n g d a
q a n d a y sh a r c h a n i ushlab tu rib san , k a t t a m i yoki k ich k in am i?)
K a tta g u r u h b o lalari bu o ‘y in d a b u y u m l a r n i n g n o m l a r i n i g i n a
aytish bilan c h e g a r a l a n m a s d a n , balki b u y u m n i x a lta c h a i c h i d a n
olib k o ‘rs a tis h d a n avval, u n i n g b e lg ila rin i ( d u m a l o q , b o ‘r t i b r o q
c h i q q a n ) ; q a n d a y m a te r ia ld a n q ilin g a n lig in i ( r e z i n a d a n , y o g ‘o c h -
d a n , m e t a l l d a n , lo y d a n , m a t o d a n v a b o s h q a l a r ) ; u n in g u s t k i
q i s m i n i n g s if a t i n i (silliq, g ‘a d i r - b u d i r , s o v u q , s i r p a n c h i q v a
h o k a z o ) aytishi kerak. X a ltac h a ichiga s o lin a d ig a n b u y u m la r o ‘y i n
b o s h la n is h id a n a w a l , b o la la r t o m o n i d a n yax sh ilab k o 'r ib c h i -
qilad i, n o m l a r i ay tiladi. K a tt a g u r u h b o la l a r i o fcz j a v o b l a r ig a
b u y u m n i n g tasvirini, to p is h m o q v a s h e ’r l a r n i kiritishlari m u m k i n .