76
Darsning texnologik xaritasi
Ish
bosqich-
lari
O‘qituvchi faoliyatining mazmuni
Izoh
Tinglovchi
faoliyatining
mazmuni
1-
bosqich.
O‘zgarm
aslar va
ularning
tasnifi.
(20 min)
1.1.
O‘zgarmaslarning
tuzilishi,
to‘g‘risida ma`lumotga ega bo‘lishadi.
Mavzu bo‘yicha joriy, oraliq va yakuniy
nazorat shakllari va reyting ballari
bilan tanishtiradi
ilova
Tinglaydilar
1.2. Mazkur kurs bo‘yicha o‘rgani-
ladigan mavzular bo‘yicha nazariy va
amaliy mashg‘ulotlar, ularning uzviyligi
haqida qisqacha ma`lumot beradi. Asosiy
adabiyotlarning
ro‘yxati
bilan
tanishtiradi. O‘quv dasturi va tarqatma
materialni tinglovchilarga tarqatadi.
Yozadilar,
tinglaydilar
1.3. Birinchi o‘quv mashg‘uloti mavzusi,
maqsadi va o‘quv faoliyati natijalarini
aytadi.
Mavzu nomini
yozib oladilar
1.4. Blits-so‘rov usulida mavzu bo‘yicha
ma`lum bo‘lgan tushunchalarni sanab
berishni so‘raydi
ilova
Tushunchalarga
javob beradilar
2 -
bosqich.
Asosiy
bo‘lim
(50 min)
2.1.
Mavzu
rejasi
va
tayanch
tushunchalar bilan tanishtiradi.
Tinglaydilar
2.2.
Ma’ruza rejasining 1-3 punktlari
bo‘yicha tushuntiradi, har bir punkt
nihoyasida
umumlashtirib
boradi.
Jarayon
kompyuter
slaydlarini
namoyish qilish bilan olib boriladi.
ilova
Tinglaydilar.
Tarqatma
materiallar
to‘plamida
keltirilmagan
qirralarini
konspekt qilib
boradilar.
2.3.
Tayanch iboralarga qaytiladi.
Tinglovchilar ishtirokida ular yana bir
bor
takrorlanadi
(“Aqliy
hujum”
usulida).
Mavzuga
oid
bo‘lmagan
iboralar
olib
tashlanib,
kerakli
tushuncha va iboralar qo‘shiladi.
ilova
Har bir tayanch
tushuncha va
iboralarni muhoka-
ma qiladilar.
Barcha ma`lumotni
tizimlashtiradilar.
Konspekt qiladilar.
3-
bosqich.
3.1.
Mavzu
bo‘yicha
yakunlovchi
xulosalar
qiladi.
Mavzu
bo‘yicha
olingan bilimlarni qayerda ishlatish
mumkinligi ma`lum qiladi.
Savollar beradilar
77
Yakun-
lovchi
(10 min)
3.2.
Mavzu maqsadiga erishishdagi
tinglovchilar faoliyati tahlil qilinadi va
baholanadi.
3.3.
Mavzu
bo‘yicha
mustaqil
o‘rganish uchun topshiriqlar beradi.
ilova
Topshiriqni yozib
oladilar
3.4.
Mavzu bo‘yicha bilimlarni chu-
qurlashtirish uchun adabiyotlar ro‘yxatini
beradi.
Yozadilar
3.5.
Keyingi
mazvu
bo‘yicha
tayyorlanib kelish uchun savollar beradi.
ilova
Yozadilar
C++ dasturlash tilida o‘zgarmaslar, o‘zgaruvchilar va standart funksiyalar
C++ algoritmik tilining alifbosi quyidagilardan iborat:
• katta va kichik lotin harflari;
• 0 dan 9 gacha raqamlari;
• maxsus belgilar (+,-,*,/,=,>,<,{,},[,],') ni o‘z ichiga oladi.
C++ tilida so‘z deb bir nechta belgilar ketma – ketligi tushuniladi. Xizmatchi
so‘z deb C++ tilidagi standart nom tushuniladi. Bu nom maxsus ma'noni anglatadi
va uni ma'lumotlarga berib bo‘lmaydi. Masalan: int, float, for, while va hokazo.
C++ tilida ma'lumotlarning elementlari bo‘lib o‘zgaruvchilar, o‘zgarmaslar,
izohlar xizmat qiladi.
O‘zgaruvchi. Xotiraning nomlangan qismi bolib, o‘zida ma'lum bir
toifadagi qiymatlarni saqlaydi. O‘zgaruvchining nomi va qiymati bo‘ladi.
O‘zgaruvchining nomi orqali qiymat saqlanayotgan xotira qismiga murojaat
qilinadi. Programma ishlashi jarayonida o‘zgaruvchining qiymatini o‘zgartirish
mumkin. Har qanday o‘zgaruvchini ishlatishdan oldin, uni e'lon qilish lozim.
Quyida butun sonlardan foydalanish uchun b, haqiqiy sonlardan foydalanish
uchun h.k. o‘zgaruvchisi e'lon qilingan:
int b;
float h;
O‘zgarmaslar (const)
Hisoblash jarayonida qiymatini o‘zgartirmaydigan kattaliklarga aytiladi.
78
float const pi = 3.14;
Izohlar. Programmaning ma'lum qismini tavsiflash uchun ishlatiladi va bu
qatorda hech qanday amal bajarilmaydi, ya'ni programmaning biror qismini
yaxshiroq tushuntirish uchun xizmat qiladi. Izoh "/*" va "*/" simvollari orasida
beriladi.
/* Bu yerga izoh yoziladi. */
Bundan tashqari bir satrli izohlardan ham foydalanish mumkin. Buning
uchun izoh boshiga "//" belgisi qo‘yiladi.
Operator. Tilning yakunlangan jumlasi hisoblanadi va ma'lumolar
taxlilining tugallangan bosqichini ifodalaydi. Operatorlar nuqtali vergul “;” bilan
ajratiladi. Ya'ni “;” operatorning tugallanganligini bildiradi. C++ da operatorlar
progammada keltirilgan ketma - ketlikda bajariladi.
Identifikator. Programmist tomonidan programma elementlari (funksiya,
o‘zgaruvchilar, o‘zgarmaslar …) uchun ixtiyoriy tanlangan nom.
Identifikator tanlaganda quyidagilarga ahamiyat berish kerak:
Identifikator lotin harflaridan boshlanishi shart;
Ikkinchi simvoldan boshlab raqamlardan foydalanish mumkin;
C++ da katta kichik harflar farq qiladi. Ya'ni quyidagilarning har biri alohida
identifikator hisoblanadi: KATTA, katta, KaTTa, kAttA, Katta, KattA, ...
Probel C++ da so‘zlarni ajratish uchun ishlatiladi. Shuning uchun
identifikatorda probeldan foydalanib bo‘lmaydi;
Xizmatchi (int, float, for, while kabi) so‘zlardan identifikator sifatida
foydalanib bo‘lmaydi.
Do'stlaringiz bilan baham: 
