Q davranov, B. Aliqulov nanobiotexnologiya

Vazifalar
1-vazifa. 
Nanomeditsina tezkorlik bilan rivojlanib bormoqda. Bu 
haqda, nanotexnologik preparatlami ishlab chiqaruvchi va yaratuvchi 
kompaniyalami ulushi oshib borayotganligi, meditsinada ishlatishga 
ruxsat etilgan hamda yaratilishni har xil bosqichida turgan preparatlami 
nomlari kundan-kunga ortib borayotganligidan dalolat beradi.
Diagrammada nanomeditsina sohasida ishlayotgan kompaniyalami 
yo‘nalishlari bo‘yichabo‘linishi ko‘rsatilgan:
1 - yetkazib berish sistemasi - 54%;
2 - implantatlar - 19%;
3 - in vitro diagnostika uchun vositalar - 17%;
4 - in vivo diagnostika uchun vositalar - 7%;
5 - davolash usullari va mahsulotlari - 3%.
Adabiyot va internet ma’lumotlaridan foydalanib, ko‘rsatilgan 
yo'nalishlaming zamonaviy bo‘linishini baholang. Bu munosabat 
qanday o'zgargan? Nanomeditsinaning qaysi yangi yo'nalishlarini (shu 
jumladan borlari ham) alohida ajratish mumkin?
2-vazifa. 
Odam anatomiyasi kursida o‘tilgan umumiy qon aylanish 
sxemasini eslang. Qaysi tomirlar arteriyalar, venalar va kapillarlar deb 
ataladi? Katta qon aylanish sistemasining kapillarlarida nimalar amalga 
oshadi? Nima uchun kapillarlar arteriya va venalarga nisbatan yupqaroq 
devorga ega?
Kapillarlarni ko‘ndalang kesimiga qarang. Periferik kapillar bilan 
bosh miya kapillarlari orasidagi farq nimada? Bu kapillarlarni qaysi 
biridan makromolekulalar oson o‘tadi? Organizmni qanday xossasi bosh 
miyani kapillarlarini tuzilishini ta’minlaydi? Nima uchun markaziy asab 
tizimi kasalliklarini davolash qiyin? Kapillarlar devorlaridan tashqari
254

---

qanday biologik to‘siqlarni bilasiz? Ulami qaysi prinsiplari asosida va 
qanday klassifikatsiya qiiish mumkin?
3-vazifa.
1929-yil to‘siqli funksiyalami asoschisi L.S.Shtem qon 
bilan to‘qima suyuqligi orasida himoya - boshqaruv moslashuvi borligini 
asoslab bergan. Ular orasida qon va markaziy asab sistemasi -
gematoensefalik orasidagi to‘siq alohida o‘rin egallaydi.
Gematoensefalik to‘siq sxemasini qarab chiqing? Uni yuqori 
tanlovini qaysi strukturalar ta’minlaydi? Markaziy asab sistemasining 
kapillarlari tuzilishining o‘ziga xosligini