Punktuatsiya

 
 
3-topshiriq.
Berilgan variantlardan bog`langan qo`shma gaplarni aniqlang va qo’shma gap 
qismlari orasida shakllangan mazmuniy munosabatlarni belgilang.
 
1 – variant 
 
1. Jalilga bularni gapirish befoyda ekanini bilib, indamay qo’ya qoluvdi. (T.M.)
2. Mahmudxon bir lahza o’yga toldi, so’ng o’g’liga yon bo’lib, muloyim tovushda gapirdi. (T.M.)
3. Arz qilishga og’iz juftlagan edi hamki, kulimsirab turgan Burgut polvonga ko’zi tushdi. (S.A.) 
4. Kun qaytgan va bahor kunlarining uchdan ikki qismi o’tgan edi. (S.A.) 5. Qushlar tinimsiz 
chug’urlashar va charx urishar edi. (O’.X.) 6. Asadbekka bir narsa bo`lgan-u, Chuvrindi esa otni 
qamchilab qolgan edi. (T. M.) 
 
2 – variant 
 
1. Chirildoqlarning o’yin musiqasi hamma yoqni to’ldirgan, go’yo kechaning o’zi kuylaydi. 
(O’.H.) 2. Anjir kulchaday yirik va xolvoytarday yumshoq edi. (Q.G’.) 3. Gulnora qachon kelsa 
Jahongir hoziru nozir. (Sh.R.) 4. Xolmurod Gulsunning o’qituvchisini ko’rsam deb, deraza 
orqasidan sekin qaradi. (Sh.Z.) 5. Xonimchaning boshqa gapirmay jim ketishi bir jihatdan yaxshi 
bo’lsa-da, radiodan aytiluvchi shunga o`xshash gaplar qulog`iga kirib turardi. (P.Q.) 6. Ulug`bek 
yig`ilganlarga bir-bir nazar tashladi, lekin hamma yer chizib o`tirardi. (S.A.) 
 
3 – variant 
 
1. Abdullatif yana bir necha bor Abulqosim Bobur huzuriga odam yuborib, uni Ulug`bekka 
qarshi urushga tirtmoqchi bo`ldi. (P.Q) 2. Insonning aziz-u mukarram qilib yaratilgani ayon 
haqiqat va uning murakkab, tushunarsiz mavjudot ekanligi ham sir emas. (“Durdonalar hazinasi”.) 
3. Shu sababli bani bashar o`z hayotida ko`p qoqiladi, aksar yaxshilig-u yomonliklar ichida 
surinadi. (“Durdonalar hazinasi”.)
4 – variant 
1. Menimcha, go`zallikning o`z qonunlari va qoliplari bor. (“Go’zallik talqinlari”.) 2. Shahlo 
ko`zlar, tiniq chehray-u la`li lablar mutanosibligimi yoki chiroyli kiyimbosh o’zida go’zallikni aks 
ettirolmaydi-ku. (“Go’zallik talqinlari”.) 3. Binobarin, inson Olloh tomonidan yaratailgan jamiki 
surat-u siyratlarning mukammali ekan, u shunga monand bo`lishi kerak. 4. Mahmudxon bir lahza 
o`yga toldi, so`ng o`g`liga yon bosdi. (T.M.)