Pul, kredit va banklar

14.2. Mikrokredit tashkilotlari 
 
Mikrokredit tashkiloti  ustav fondining eng  kam  miqdori  litsenziya  olish 
uchun  murojaat  qilingan  kunga  qadar  faqat  pul  mablag‘laridan 
shakllantirilgan bo‘lishi kerak. 
Mikrokredit  tashkilotining  firma  nomi  va  muhri.  Mikrokredit 
tashkilotining  firma  nomida  "mikrokredit  tashkiloti"  so‘z  birikmasi 
ifodalanishi  va  mazkur  nom  boshqa  mikrokredit  tashkilotlarining  firma 
nomiga  o‘xshash  bo‘lmasligi  kerak.  Ushbu  Qonun  talablariga  javob 
bermaydigan  yuridik  shaxs  o‘z  nomida  "mikrokredit  tashkiloti"  so‘z 
birikmasidan foydalanishga haqli emas. 

---

Mikrokredit  tashkiloti  o‘zining  firma  nomi  davlat  tilida  to‘liq  yozilgan 
hamda  joylashgan  eri  ko‘rsatilgan  muhriga  ega  bo‘lishi  kerak.  Muhrda  ayni 
vaqtning  o‘zida  firma  nomi  boshqa  tilda  ham  ko‘rsatilishi  mumkin. 
Mikrokredit  tashkiloti  o‘z  nomi  yozilgan  shtamplarga,  blankalarga  va  o‘z 
emblemasiga ega bo‘lishga haqlidir. 
Mikrokredit  tashkilotlarini  davlat  ro‘yxatidan  o‘tkazish.  Mikrokredit 
tashkilotlari qonun hujjatlariga muvofik davlat ro‘yxatidan o‘tkazilishi kerak. 
Mikrokredit  tashkiloti  faoliyatini  litsenziyalash.Qonun  hujjatlarida 
nazarda  tutilgan  hollarda  mikrokredit  tashkiloti  mikromoliyaviy  xizmatlar 
ko‘rsatish faoliyatini litsenziya olganidan keyin amalga oshiradi. 
Mikrokredit  tashkilotiga  litsenziya  berish  to‘g‘risidagi  yoki  litsenziya 
berishni  asoslantirilgan  holda  rad  etish  to‘g‘risidagi  qaror  litsenziya  berish 
haqidagi ariza bilan murojaat qilingan va litsenziya olish uchun zarur bo‘lgan 
hujjatlar  taqdim  etilgan  kundan  e’tiboran  o‘ttiz  kalendar  kun  ichida  qabul 
qilinadi. Litsenziya olish uchun taqdim etiladigan hujjatlar 
Mikrokredit  tashkiloti  litsenziya  olish  uchun  O‘zbekiston  Respublikasi 
Markaziy  bankiga  yoki  uning  hududiy  boshqarmalariga  quyidagi  hujjatlarni 
taqdim etishi kerak: 
1.
 
litsenziya berish xaqidagi ariza; 
2.
 
mikrokredit tashkilotining ta’sis hujjatlari; 
3.
 
mikrokredit 
tashkiloti 
davlat 
ro‘yxatidan 
o‘tkazilganligi 
to‘g‘risidagi  guvohnomaning  notarial  tartibda  tasdiqlangan 
nusxasi; 
4.
 
mikrokredit tashkiloti boshqaruv organlarining tarkibi to‘g‘risidagi 
ma’lumotlar; 
5.
 
mikrokredit 
tashkilotining 
ustav 
fondi 
shakllanganligini 
tasdiqlovchi bank hujjati. 
Litsenziya berishni rad etish. Taqdim etilgan hujjatlar qonun hujjatlarida 
belgilangan  talablarga  nomuvofiq  bo‘lgan  va  taqdim  etilgan  hujjatlarda 
ishonchsiz  yoki  buzib  ko‘rsatilgan  ma’lumotlar  mavjud  bo‘lgan  hollarda, 
O‘zbekiston Respublikasi Markaziy banki mikrokredit tashkilotiga litsenziya 
berishni rad etishi mumkin. 
Litsenziya berishni rad etish to‘g‘risidagi qaror buyurtma beruvchiga rad 
etish  sabablari  hamda  buyurtma  beruvchi  mazkur  sabablarni  bartaraf  etib, 
hujjatlarni  qaytadan  ko‘rib  chiqish  uchun  taqdim  etishi  mumkin  bo‘lgan 
muddat ko‘rsatilgan holda yozma shaklda yuboriladi. 

---

Litsenziya  berishni  rad  etish  to‘g‘risidagi  qaror  ustidan  qonun 
hujjatlarida belgilangan tartibda sudga shikoyat qilinishi mumkin. 
Litsenziyaning  amal  qilishini  to‘xtatib  turish,  tugatish  va  uni  bekor 
qilish.  Litsenziyaning  amal  qilishini  to‘xtatib  turish  to‘g‘risidagi  qaror 
quyidagi hollarda qabul qilinadi: 

 
mikrokredit  tashkiloti  tomonidan  ushbu  Qonun  hamda  boshqa  qonun 
hujjatlari talablari, shu jumladan litsenziya talablari va shartlari buzilganda; 

 
mikrokredit  tashkilotining  faoliyatidaaniqlangan  qoida-buzarliklarni 
bartaraf  etish  majburiyatini  yuklovchi  qarorlar  mazkur  tashkilot  tomonidan 
bajarilmaganda. 
Litsenziyaning  amal  qilishini  tugatish  to‘g‘risidagi  qaror  quyidagi  hollarda 
qabul qilinadi: 
mikrokredit tashkiloti to‘lovga qobiliyatsiz bo‘lganda; 
hisobot ma’lumotlari muntazam ravishda buzib ko‘rsatilganda; 
mikrokreditlar berish bo‘yicha faoliyatni amalga oshirish litsenziya berilgan 
paytdan e’tiboran olti oydan ortiq muddatga kechikkanda. 
Litsenziyaning  amal  qilishini  tugatish  to‘g‘risidagi  qaror  qonunda  nazarda 
tutilgan boshqa hollarda ham qabul qilinishi mumkin. 
Litsenziyaning  soxta  hujjatlardan  foydalanilgan  holda  olinganligi  fakti 
aniqlangan taqdirda, u bekor qilinadi. 
Mikrokredit tashkiloti tomonidan ko‘rsatiladigan xizmatlar 
Mikrokredit  tashkiloti  quyidagi  turlardagi  mikromoliyaviy  xizmatlar 
ko‘rsatishi mumkin: 
mikrokreditlar yoki mikroqarzlar berish; 
qarz majburiyatlarini sotib olish va sotish (faktoring); 
mikrokredit  tashkiloti  lizing  beruvchi  sifatida  ishtirok  etadigan  mikrolizing 
(moliya ijarasi); 
qonun  hujjatlariga  muvofiq  boshqa  turdagi  mikromoliyaviy  xizmatlar 
ko‘rsatish, shu jumladan iste’mol kreditlari berish. 
Mikrokredit  tashkiloti  mikrokreditlar,  mikroqarzlar,  mikrolizing  berish  va 
boshqa  mikromoliyaviy  xizmatlar  ko‘rsatish  bilan  bsg‘liq  maslahat  va 
axborot xizmatlari ko‘rsatishi mumkin. 
Mikrokredit  tashkiloti  qarz  majburiyatlarini  chiqarishga  hamda  yuridik  va 
jismoniy  shaxslardan  omonatlar  (depozitlar)  qabul  qilishga  haqli 
emas.Mikromoliyaviy xizmatlar ko‘rsatish uchun mablag‘larning manbalari 

---

Mikrokredit  tashkiloti  quyidagilar  hisobidan  mikromoliyaviy  xizmatlar 
ko‘rsatadi: 
1.
 
o‘z mablag‘lari, shu jumladan olgan daromadlari; 
2.
 
investorlar,  shu  jumladan  chet  ellik  investorlar  tomonidan  investitsiya 
shartnomalari asosida berilgan mablag‘lar; 
3.
 
banklarning kreditlari va davlat maqsadli jamg‘armalarining mablag‘lari; 
4.
 
xalqaro moliya institutlari, nodavlat notijorat tashkilotlarining, shu jumladan 
chet el nodavlat notijorat tashkilotlarining grantlari va qarz mablag‘lari; 
5.
 
qonun hujjatlarida taqiqlanmagan boshqa manbalar. 
O‘zbekiston  Respublikasi  Markaziy  bankining  mikrokredit  tashkilotlari 
faoliyatini  tartibga  solishga  doir  vakolatlari.  O‘zbekiston  Respublikasi 
Markaziy  banki  moliyaviy  tizimning  barqarorligini  saqlash,  qarz  oluvchilar 
va  kreditorlarning  manfaatlari  himoya  qilinishini  ta’minlash  maqsadida 
"O‘zbekiston  Respublikasining  Markaziy  banki  to‘g‘risida"gi  O‘zbekiston 
Respublikasi Qonuniga muvofiq mikrokredit tashkilotlari faoliyatini tartibga 
solishni amalga oshiradi. 
O‘zbekiston  Respublikasi  Markaziy  banki  qonun  hujjatlarida  nazarda 
tutilgan tartibda: 

 
mikrokredit  tashkilotlari  ustav  fondining  eng  kam  mikdorini  hamda 
moliyaviy  va  kassa  operatsiyalari  o‘tkazishning,  buxgalteriya  hisobi  va 
hisobotini  yuritishning  mazkur  tashkilotlar  uchun  majburiy  bo‘lgan 
qoidalarini belgilaydi; 

 
mikrokredit  tashkilotlarining  faoliyatini  tekshiradi  va  ularning 
faoliyatida  aniqlangan  qoidabuzarliklarni  bartaraf  etishga  oid  bajarilishi 
majburiy bo‘lgan ko‘rsatmalar beradi; 

 
mikrokredit  tashkiloti  ijro  etuvchi  organi  rahbarining  malakasiga  doir 
talablarni belgilaydi; 

 
mikrokredit  tashkiloti  tomonidan  ayrim  moliyaviy  operatsiyalar 
o‘tkazishni uch oygacha bo‘lgan muddatga cheklaydi; 

 
mikrokredit  tashkiloti  litsenziyasining  amal  qilishini  to‘xtatib  turadi, 
tugatadi yoki litsenziyani bekor qiladi. 
Mikrokredit  tashkilotining  filiallari.  Mikrokredit  tashkiloti  qonun 
hujjatlarida belgilangan tartibda filiallar tashkil etishga haqli. 
Mikrokredit  tashkilotining  filiali  o‘z  faoliyatini  mikrokredit  tashkiloti 
uchun  berilgan  litsenziya  asosida  amalga  oshiradi.  Mikrokredit  tashkilotini 

---

qayta tashkil etish va tugatish. Mikrokredit tashkilotini qayta tashkil etish va 
tugatish qonun hujjatlariga muvofiq amalga oshiriladi.