"psixologiya"


- guruh uchun tarqatma material



Download 1,78 Mb.
Pdf ko'rish
bet229/253
Sana28.04.2020
Hajmi1,78 Mb.
#47964
1   ...   225   226   227   228   229   230   231   232   ...   253
Bog'liq
psixologiya

2- guruh uchun tarqatma material 
Hayol va uning turlari.   
Xayol deb biz ilgari Idrok kilmagan,  tajribamizda uchratmagan narsa va 
xodisalarning  obrazlarini  mavjud  xotira  tasavvurlari  asosida  miyamizda 
yaratishda  ifodalanadigan  faoliyatga  aytiladi.    Turmushning  muayyan  bir 
sharoiti,  odamning bilish,  amaliy,  axlokiy,  estetik va boshqa ehtiyojlari xayol 
jarayoniga  sabab  bo’ladi.      biz  ilgari  Idrok  qilmagan  predmet  va  hodisalarni 
yaratishdan iborat bo’lgan psixik jarayondir.  
     Xayol  yaratgan  obrazlarining  mazmuni  jixatdan  tasavvur  xayol  va  ijodiy 
xayolga bo’linadi.   


 
214 
 
Tasavvur  xayol  deb  hozir  yoki  utmishda  bo’lgan  bo’lsada,    lekin  xali 
bizning  tajribamizda  uchramagan  va  biz  Idrok  kilmagan  narsa  va  xodisalar 
tugrisida tasavvur va obrazlar yaratishdan iborat bo’lgan xayol turiga aytiladi.   
 
Ukuvchilar  bilimilarni  uzlashtirishda  tasavvur  xayol  obrazlaridan  keng 
foydalanadilar.  Chunki ukituvchining tarix,  geografiya,  adabiyot materiallarini 
gapirib,    tasvirlab  berishi  asosida  ukuvchilar  u  narsalarning  obrazlarini  kuz 
oldilariga keltiradilar va uzlashtiradilar.   
 
Ijodiy  xayol  deb  bizning  tajribamizda  bo’lmagan  va  vokelikning  uzida 
ham  uchramagan  narsa  va  xodisalar  hakida  tasavvur  va  obrazlar  yaratishdan 
iborat  bo’lgan  xayol  turiga  aytiladi.    Ijodiy  xayol  tufayli  san’at,    adabiyot,  
texnika  sohalarida  yangiliklar  yaratiladi.    Chunki  ijodiy  xayol  obrazlari 
tamoman yangi,  original obrazlar bo’ladi.   
 
Ijodiy  xayolning  o’ziga  xos  xususiyati  shundaki,    avvalo  yaratilayotgan 
obraz haqiqatda yuk,  biron yangi obraz bo’ladi.  Sungra jamiyatning yoki shu 
kishining  ehtiyojlari  shu  obrazning  yaratilishiga  kishini  ragbatlantiradi.    Ijodiy 
xayol  suzlarda  va  moddiy  narsalarda  gavdalantiriladi.    Orzu  va  shirin  xayol 
surishlar ijodiy xayolning Alohida turlaridir.   
 
Orzu ijodiy xayolning kelajakka qaratilgan faoliyatidir.  Demak,  u orkali 
istikbol obrazlari yaratiladi.  
 
Xayol uzining paydo bo’lishiga kura ixtiyorsiz va ixtiyoriy bo’ladi.   
 
Ixtiyorsiz  xayolda  oldindan  belgilangan  maksad  bo’lmaydi,    unda  iroda 
faol ishtirok etmaydi,  obrazlar o’z-o’zidan paydo bo’ladi.   
 
Ixtiyorsiz  xayol  avvalo  shu  paytda  kondirilmagan  ehtiyoj  tufayli  xosil 
bo’ladi.  Masalan,  kishi chulu-biyobonda ketayotib kattik chankasa,  uning kuz 
oldiga vodaprovod,  bo’lok,  arik suvlarining obrazi kelaveradi.  
 
Shirin xayol surish va orzu ham ixtiyorsiz vujudga keladi.  Kechasi uxlab 
yotgandagi tush ko’rish tufayli xilma-xil obrazlarning kuz oldimizga kelishi ham 
ixtiyorsiz xayol materiallaridir.   
 
Ixtiyoriy xayol surishda kishi oldiga kuygan maksadi asosida xayol surib,  
ataylab obrazlar yaratadi.  Masalan,  yozuvchining yangi asar yaratishida surgan 
xayollari  ixtiyoriy  xayoldir.    Umuman  olganda,    san’at  asarlarining  barchasi 
ixtiyoriy xayol natijasidir.   
 
Ixtiyoriy xayol birovlarning turtkisi,  topshirigi bilan ham vujudga kelishi 
mumkin.  
 

Download 1,78 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   225   226   227   228   229   230   231   232   ...   253




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish