"psixologiya"



Download 1,78 Mb.
Pdf ko'rish
bet107/253
Sana28.04.2020
Hajmi1,78 Mb.
#47964
1   ...   103   104   105   106   107   108   109   110   ...   253
Bog'liq
psixologiya

Tayanch so’z va iboralar: 
Rahbar, shaxs tipologiyasi, an’anaviy, korporativ, erkin tipdagi menejerlar, 
tashkilotchilik,  tadbirkorlik,  psixologik  xizmat,  mexnat  psixologiyasi,  mexnat 
faoliyati,  psixotexnika
 
mexnat protsessi, fiziologiya, mexnat gigienasi, mexnat  
xukuki,    mexnat    muxofazasi,    etika,      sotsiologiya,  mexnat  tarbiyasining  
nazariyasi,    inson    mexnat  faoliyati,  arxeologiya,  mexnat  psixologiyasi,  tashqi 
muxit, mexnat jarayonlari.
 
 
                                                     Asosiy savollar : 
1. Mexnat psixologiyasi tarixi. 
2. Mexnat psixologiyasining fan sifatidagi predmeti. 
3. Mexnat psixologiyasining boshka fanlar bilan alokadorligi 
4. Mexnat psixologiyasining asosiy va yordamchi metodlari 
 
1. Mexnat psixologiyasi tarixi. 
Mexnat  psixologiyasini urganishda 1  chi bulib inson  ya’ni  uning  mexnat 
faoliyati    etadi.    Insonning    mexnat  faoliyatini  urganishda  yana  boshka  fanlar 
xam  ishtirok  etadi.    Bular  sotsial    va    biologik  fanlardir:  mexnat  protsessida 
fiziologiya mexnat gigienasi,  ekonomika, mexnat  xukuki,  mexnat  muxofazasi,  
etika,      sotsiologiya,mexnat  tarbiyasining    nazariyasi,    inson    mexnat 
faoliyatining paydo bulishida va rivojlanishida arxeologiya va  madaniyat  tarixi 
fanlari  asosiy  rol  uynaydi.  Bu  tugrida  B.G.Ananev  shunday  fikr  bildirgan  edi:  
"Gapimiz  xaet  va  amaliet  xakida  borar  ekan,  biz  albatta  mexnat    faoliyatining 
butun  borligicha  urganish  uchun  fakat  sotsial,psixologik  ,  fiziologik  fanlarning 
uzigina kifoya emas".  
Mexnat  psixologiyasi  I.M.Sechinov  nomi  bilan  uzviy  boglikdir.Tabiat 
psixologik  protsesslari bilan kizikuvchi I.M.Sechenov,ularni urganishda asosan 
mexnat faoliyatida ularning  roliga  karatdi va birinchi bulib, ularni urganishda 
ya’ni  tabiatida  regulyatsiya  xarakterli  ekanligini  kursatib  berdi.    I.M.Sechenov 
yangi  tushunchani  oldinga  surdi,    u  yaxshi  xordik  chikarmok  mexnat 
faoliyatining saklanib kolishi va uning  usishiga  katta  omil  ekanligini kursatib 
berdi. Mexnat faoliyatining keyingi etapi uning chet elda paydo  bu- 
lishi,usishi  bilan    keyinchalik    esa  bizning  mamlakatimizda  psixotexnika 
degan nom (ostida) olishi bilan boglikdir.  Psixodiagnostika 20  asrning  1  chi  
yillarda    paydo  buldi.  Uning  usishida  psixologiya  va  fiziologiyadagi  faktlar,  
ya’ni  ilmiy  faktlarga  ,    anikrok    kilib    aytganda  ishlab  chikarishning  xar  xil 
soxalarida,  meditsinada,  pedagogikada  yigilgan  faktlarga  asoslanadi.  Mexnat 


 
88 
faoliyatining keyingi etapi chet  elda  kapitalizmning eng yukori  pagonasi  ya’ni 
imperializm  boskichiga  utishi  bilan  xarakterlidir.  Chunki  bu  jaraenda 
rakobatning  kuchayishi    natijasida  kapitalistlar  ishchilar  mexnat  faoliyatining 
usishi, foyda mikdorining kupayishi uchun bor kuchlarini ya’ni imkoni yatlarini 
ishga soldilar.  
Psixotexnikaning  eng  axamiyatli  joyi  shundaki,  u  kasb  urganish  va 
mutaxassis  tanlashdir.    Bu  bulimlarni  urganishda  ajoyib  psixologik  Gugo 
Myunsterbergning  ishlarini  aytib  utish  joizdir.  U  mutaxassis  tanlashda  ya’ni 
telefonchi,  vagon etaklovchi,  dengiz shturmanlari mutaxassisligi uchun maxsus 
testlar  ishlab  chikdi.  Uning  bir  ishi  xammaning  kizikishini  uygotadi.  U 
tramvaychilar  uchun  ya’ni  ularni  tanlash  uchun  xarakat  tezligini  baxolash  
ikkinchi  tomomndan  esa  extietkorlik  ekanligini  ta’kidladi.  Usha  paytda  ilmiy 
laboratoriyalar  bilan  cheklanib  kolmay,  balki  amaliet    bilan  boglanish  shu 
davrning  ijobiy  tomonlaridan  biri  edi.Bu  tugrida  xar  xil  maxsus  jurnallarning 
nashr kilinishi,  xar xil psixotexnik  kongresslarning  tashkil etilishi buning anik 
va yakkol misoli edi. Bizning mamlakatimizda psixotexnika laboratoriyalari 20-
yillarda  rivojlandi.Chunki  bu  davrga    kelib    psixotexnika    xakidagi  bilimlar 
ancha  oshdi.  Moskvada,  Sankt-Peterburgga  ,  Kozonda,  Xarkovda  1-chi 
laboratoriyalar  paydo  buldi.  1927  yilli    Butun    Rossiya  psixotexniklar  jamoasi 
tuzildi va "Mexnat psixofizikasi va psixotexnika" jurnali nashr etildi. Bora-bora 
yillar utgan sari psixotexnika rivojlanib, bu borada bilimlarimiz ancha oshdi. 

Download 1,78 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   103   104   105   106   107   108   109   110   ...   253




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish