Psixologiya va gumanitar fanlar

Rasmni bosibroq chizish-
chiziqlarni orqa tomondan ham ko‘rish (chizga 
qo‘lda yuqori darajada titrash tonusi mavjud), keskin bezovtalanish (qanday 
detalga alohida urg‘u berib chizilganiga qarab). 
Hayvonning umumiy holati baho:
tajovuzkor, tajovuz qilishga tayyorlangan 
va beozor-bu har shaxsning o‘ziga munosabati, o‘z Meniga munosabati, uning 
olamga munosabati, o‘zini nimaga o‘xshatishi (quyon, fil, ya’ni chizilgan rasmga 
ko‘ra). Ushbu suratlada chizilgan narsa, chizuvchining o‘zi sanaladi. 
Aylana shakl,
hech narsa to‘ldirilmagan holda tundlik, ichki olami 
berkligidan dalolat beradi. 
Mexanik qismlarni ichiga joylashtirilganlik-
hayvonning jonli qismi sifatida 
ishlatilganligi- tank oyog‘ini qo‘llanilganligi, simlar, antena –shizoidlik, 
shizofreniyaga moyillik bor.
Nomlanishi-
agar nomlanish, mazmunli qism bilan ratsional bog‘langan 
bo‘lsa, ratsionallik, moslashishga qobiliyatlilikni; nomlanishga ilmiy tus berilgan 
bo‘lsa-intellektda nomoyishkoronalik, eruditsiya; har xil ma’noliovozli, tovushli 
tarzdagi –engiltaklik, xavfga bo‘lgan ogohlantirishlarni sezmaslik; taqdir 
taqazosiga ko‘ra berilgan nomlar-atrofga nisbatan iltifotli. Haddan ortiq uzun 
nomlash-himoyalanish, himoya tarzda fantaziyaga moyillik
. 
 
3. «Avtoportret» (R. Berns adaptatsiya). 
«AVTOPORTRET» testi 
Mualliflar: E.S. Romanova, S.F.Potemkina. proektiv metodikalardan biri. 
Katta maktab ukuvchilarining shaxsini diagnostika kilish uchun kullanishi 
mumkin. Avtoportret – insonning uzi chizgan kiyofasi. Bu metodikaning ikki xil 

---

62 
interpretatsiyasidan biri mualliflar, ikkinchisi R.Berns (AKSH) tomonidan taklif 
kilingan. 
Interpretatsiya № 1 
«Avtoportret» testi R.Berns (AKSH, Insonlararo munosabatlarni 
rivojlantirish instituti, Sietl) tomonidan kullanganda, u kishilarga uzining yakka 
xoldagi yoki oila a’zolari Bilan birga, xamkasblarning orasida tasvirlashni iltimos 
kilgan. R.Berns shunday yozadi: «Siz uyga kelib ukirib-ukirib yiglashingiz 
mumkin, ammo ishxonada bunday kilmaysiz. Bu xolatingiz siz chizgan portretda 
uz aksini topadi». Uning fikricha, avtoportretdagi belgilar kuyidagicha 
aniklanishi mumkin.
- Bosh.
Katta bosh rasmi odatda katta intelektual (akliy) da’vogarlikni yoki uz 
itelektidan norozilikni bildiradi. Kichik bosh rasmi odatda itellektual yoki ijtimoiy 
noadekvatik xissini aks ettiradi