Psixologiya va gumanitar fanlar

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

---

87 
2. Rozenstveyn testi 
Rokich metodikasi 
Yuriknoma: Kuyida odamlar uz xayotida kuzlaydigan asosiy maksadlar 
ruyxati berilgan. Ularning xar biri shaxsan siz uchun kanchalik muxim? Muximlik 
darajasini 5 balli tizimda baxolang.
Bunda «1» - eng past ball, «5» - eng yukri ball buladi. 
T.r
. 
Xayotiy maksadlar (kadriyatlar) mazmuni 
ball 1 dan 5 
gacha 
1. Fikrlash va xulosa chikarishdagi mustakillik 
2. Uz-uziga ishonch (ichki shubxa va gumonlardan 
xoli
bulish). 
3. 
Moddiy ta’minlanganlik (xayotda moddiy 
kiyinchiliklarning yukligi). 
4. Soglik (jismonan va ruxiy). 
5. Xuzur-xalovat (vaktichoglik, aysh-ishrat). 
6. Kizikarli ish. 
7. 
Muxabbat (sevgan kishi bilan ma’naviy va 
jismoniy yakinlik). 
8. Xarakat va faoliyatdagi erkinlik. 
9. Guzallik (tabiat va san’atdagi guzallikni xis etish). 
10. Sodik va vafoli dustlar. 
11. Bilish (bilim olish, aklni charxlash 
imkoniyati). 
12. Baxtli oilaviy xayot. 
13. Ijod (ijodiy faoliyat imkoniyati). 
14. Kupchilik tomonidan tan olinish (xurmat 
kozonish). 
15. Faol kizgin xayot . 
16. Tenglik (barcha uchun imkoniyatlar tengligi). 
Yuriknoma: Kuyidagi shaxsga xos asosiy xususiyatlar ruyxati berilgan. 
Ularning xar biri siz uchun kanchalik muxim? Muximlik darajasini 5 balli tizimda 
baxolang. 
Bunda «1» - eng past ball, «5» eng yukori ball buladi. 
t.r. SHaxs xususiyatlari (kadriyatlar sifatida)ning mazmuni 
5 dan 1 gacha 
ball 
1. 
Uziga katta talablar kuyish 
2. 
E’tiborlilik (gamxurlik) 
3. 
Tarbiyalanganlilik (xushxulklik, odoblilik) 
4. 
Ishda samarkadorlikka erishuvchanlik (mexnatsevar lik, 
ishdagi maxsuldorlik, ishda muvaffakiyatga erishuvchanlik) 
5. 
SHaxsiy fikrlarni ximoya kilishda jasurlik 

---

88 
6. 
Aytilgan ishlarni bekamu kust bajarish (intizomlilik) 
7. 
SHaxsiy kamchiliklarni, boshkalarning kamchiliklari-ni 
kechirmaslik 
8. 
Masalaga xar tomonlama karay olish (boshkalarning nuktai 
nazarini tushuna olish, uzgacha did, odatlarni xurmat kilish) 
9. 
Xalollik (rostguylik, samimiylik) 
10. Ma’lumotlilik (keng bilimlarda yuksak madaniy daraja). 
11. Uz-uzini boshkara olish (bosiklik, tartiblilik) 
12. Bagrikenglik (boshka odamlarning xato va kamchiliklarini 
kechira olish) 
13. Mustaxkam iroda (kiyinchiliklar oldida chekinmaslik) 
14. Ratsionalizm (okil va mantikiy fikrlash, yaxshilab uylab 
karor kabul kilish) 
15. Ma’suliyat (burch xissi, va’daning ustidan chikish) 
16. Xayotdan zavklanish (yumor xissi) 
Natijalarni kayta ishlash va ularni talkin etish. 
Eng avvalo KO psixologik mexanizmining shakllanganlik darajasi,
ya’ni ukuvchilarning kadriyatlarni tanlay olishga kodirligini aniklash kerak.
Ukuvchilarning bunday kobiliyati ularning kadriyatlarga kuygan baxolari 
xilma-xilligida namoyon buladi. Agar sinaluvchilar kadriyatlarni baxolashda 
5 balli tizimdagi barcha ballardan foydalansalar, demak ularda 
differensiatsiyalashning psixologik mexanizmi shakllangan buladi. Bordi-yu, ular 
kadriyatlarni baxolashda asosan 2 ta ballni (masalan 4 va 5ni) kullasalar, bu
differensiatsiyalan mexanizmi xali shakllanishning ilk boskichida
ekanligini anglatadi. Agar sinaluvchilar baxolashda umuman fakat bita balldan 
foydalansalar, ularda KO ning psixologik mexanizm sifatida differensiatsiya 
kobiliyati shakllanmagan buladi. SHu tarika psixologik mexanizmning
shakllanganligiga kura sinaluvchilar uch guruxga ajratilishi mumkin: 
1) KOning differensiatsiyalashgan tarkibi shakllangan
ukuvchilar; 
2) KO ning differensiatsiyalashgan tarkibi endi shakllana
boshlagan ukuvchilar; 
3) KO ning differensiatsiyalashgan tarkibi
shakllanmagan ukuvchilar.