Psixologiya kafedrasi umumiy pedagogika nazariyasi va amaliyoti

Tarqatma materialning taxminiy nusqasi FSMU texnologiyasi

(F) - Fikringizni bayon eting. (S) - Fikringiz bayoniga biror sabab kursating. (M) - Kursatilgan sababni tushuntiruvchi misol keltiring. (U) - Fikringizni umumlashtiring.

Ushbu texnologiya tinglovchilarni uz fikrini qimoya qilishga, erkin fikrlash va uz fikrini boshqalarga utkazishga, ochiq qolda baxslashishga, egallangan bilimlarni taqlil qilishga, qay darajada egallaganliklarini baqolashga qamda tinglovchilarni baxslashish madaniyatiga urgatadi.

Muqammad Sodiq Qoshg’ariy va uning "Odob as-soliqin" ("Yaxshi
kishilar odobi") asarining aqamiyatini bayon qiling
	F	Fikringizni bayon eting
	S	Fikringiz bayoniga biror sabab kursating
	m	Kursatilgan sababni tushuntiruvchi misol keltiring
	U	Fikringizni umumlashtiring

4.(2.4)-slayd.

Tarqatma materialning taxminiy nusqasi

FSMU texnologiyasi

(F) - Fikringizni bayon eting. (S) - Fikringiz bayoniga biror sabab kursating. (M) - Kursatilgan sababni tushuntiruvchi misol keltiring. (U) - Fikringizni umumlashtiring.

Ushbu texnologiya tinglovchilarni uz fikrini qimoya qilishga, erkin fikrlash va uz fikrini boshqalarga utkazishga, ochiq qolda baxslashishga, egallangan bilimlarni taqlil qilishga, qay darajada egallaganliklarini baqolashga qamda tinglovchilarni baxslashish madaniyatiga urgatadi.

Qizlar maktabida ta’lim-tarbiya mazmuni va metodlari qay
		darajada bulgan?
	F	1 Fikringizni bayon eting
	S	Fikringiz bayoniga biror sabab kursating
	m	Kursatilgan sababni tushuntiruvchi misol keltiring
	U	Fikringizni umumlashtiring

7-mavzu

XIX asrning ikkinchi yarmi va XX asr boshlarida tarbiya va pedagogik fikrlar

5.1. Ma’ruzani olib borish texnologiyasi

Mashg’ulot vaqti 2-soat	Talabalar soni: 58 ta
Mashg’ulot shakli	Ma’lumotli ma’ruza
Mashg’ulot rejasi	Turkiston o’lkasida islom diniy-tarbiyaviy muassalarning an’naviy tizimi. Turkistonda chorizm maktab siyosatining boshlanishi. Turkiston o’lkasida ilg’or pedagogik fikrlar. 4. Turkistonda jadidchilik harkati. Yangi usul maktablarining paydo bo’lishi.
O’quv mashg’ulotning maqsadi: Turkiston o’lkasida islom diniy-tarbiyaviy muassasalarining an’anaviy tizimi. Trkistonda chorizm maktab siyosiatining boshlanishi. Turkiston o’lkasida ilg’or pedagogik fikrlar jadidchilik harakati, yangi ususl maktablarining paydo bo’lishi haqida tushuntirish va nazariy bilim berish.
Pedagogik vazifalar		O’quv faoliyati natijalari:
1. XIX asrning oxiri va XX asrning boshlarida turkiston o’lkasida pedagogik fikr taraqqiyoti, shuningdek Turkiston o’lkasida islom diniy-tarbiyaviy muassasalarining an’anaviy tizimi haqida ma’lumot berish. 2. Turkistonda chorizm maktab siyosatining boshlanishi, musulmon maktablariga bo’lgan salbiy munosabatlarni sharxlash va tushuntirish. 3. Turkiston o’lkasida ilog’or pedagogik fikrlarni paydo bo’lishi Anbar Otin, Furqat, Saidaxmad Siddiqiylarning ta’lim tarbiya taraqqiyotida tutgan o’rni va mohiyati haqida ma’lumot berish. 4. Turkiston o’lkaida jadidchilik harakati, yangi usul maktablariing paydo bo’lishi va uning ma’orif tizimi taraqqiyotida tutagn o’rni. I.Gaspirali, Munavvar Qori, A.Avloniy, Shakuriy, Maxmudxo’ja Bexbudiy, A.Fitrat, X.X.Niyoziy va boshqa ma’rifatparvarlarning yangi usul maktablarini tashkil etish borasidagi faoliyati, Saidrasul Saidazizovning “Ustodi avval” darsligi va uning ahamiyati haida keng va atroflicha nazariy bilim berish.		1. XIX asrning oxiri va XX asrning boshlarida Turkistonda amalga oshirilgan ta’lim-tarbiya jarayoni, islom diniy- tarbiyaviy muassasalarning an’anaviy tizimi haqida tushunchaga ega bo’ladi. 2. Turkistonda chorizm maktab siyosatining boshlanishi uning omillari, xususiyatlari va mazkur siyosatning oqibatlarini anglab yetadi. 3. Turkiston o’lkasida ilg’or pedagogik fikrlarning paydo bo’lishi, ma’rifatparvar pedagog ziyolalarning ta’lim – tarbiya taraqqiyotida tutgan o’rni haqida ma’lumotga ega bo’ladi. 4. Turkiston o’lkasidagi jadidchilik harakati, yangi usul maktablarining paydo bo’lishi va uning maorif tizimi taraqqiyotida tutagn o’rni to’g’risida nazariy bilimga ega bo’ladi. Jadidchilik harakati namoyondalarining pedagogik qarashlarii taqqoslaydilar va taxlil qila oladilar.
Ta’lim berish usuli		Ma’ruza “Aqliy xujum”, “Kaskad”, “Klaster”, “Blis - so’rov”.
Ta’lim berish shakllari		Ma’ruza, ommaviy guruxliyu
Ta’lim berish vositalari		Ma’ruza matni, tarqatma materiallar, slaydlar, proyektor, video-tasma.
Ta’lim berish sharoiti		Texnik vositalar bilan ta’minlangan auditoriya.
Monitoring va baholash		Og’zaki nazorat, savol – javob, o’z-o’zini ngazorat qilish, reyting tizimida baxolash.

Ma’ruzaning texnologik xaritasi

Ish bosqichlari va vaqti	Faoliyat mazmuni
	Ta’lim beruvchi	Ta’lim oluvchi
I bosqich. O’quv mashg’ulotiga kirish (Da’vat bosqichi) 10 daqiqa	1.1.Talabalaorga ma’ruzani mavzusini e’lon qiladi. O’quv mashg’ulotining maqsadi va natijalarini tushuntiradi.	Mavzuni nomini yozib oladilar.
	1.2. Har bir tinglovchiga mavzu bo’yicha tarqatma materiallarni tarqatadi.	Tarqatma materialdan foydalanadi.
	1.3. Mavzu bo’yicha ma’ruza mashg’ulotining tayanch iboralari va ma’ruza rejasiga izox beradi. Mavzu yuzasidan “blis - so’rov” usulida ma’lum bo’lgan tushunchalarni faollashtiradi.	Tinglaydilar va o’z fikrlarini erkin bayon etadilar.
2. Asosiy bosqich (Anglash bosqichi) (55 daqiqa)	2.1.O’quv mashg’uloti rejasida birinchi bo’yicha ma’ruza qiladi. Ma’ruza mashg’ulotini “Aqliy xujum” uslubi bilan boshlaydi. Talabalarda bilimlar mavjud, uni bevosita mustahkamlash uchun islom diniy – tarbiyaviy muassasalarining an’anaviy tizimiga nimalar kiradi? deb savol beradi, umumlashtiradi.	Talabalar o’z fikrlarini erkin bayon etadilar
	2.2.. Rejada berilgan Turkistonda chorizm maktab siyosatini boshlanishining o’ziga xos xususiyatini “Kaskad” texnikasi orqali tushuntiradi. (1-ilova). Talabalarning fikrini umumlashtiradi.	Erkin o’z fitkrlarini bildiradilar, yozadilar.
	2.3. Talabalarga Turkiston o’lkasida ilg’or pedagogik fikrlarning yuzaga kelishi, o’zbek ztyolalarining ta’lim-tarbiyaga taraqqqiyotida tutgan o’rni va ahamiyati haqida tushuntiradi va quyidgacha savol beriladi. 1. Anbar Otin va Furqatlarning pedagogika fniga qo’shgan xissasi nimada?	Talabalar tinglaydilar, savolga javob beradilar. O’z fikrlarining boshqalar bilan o’rtoqlashadilar.
	2.4. Talabalarga Turkistonda jadidchilik harakati yangi usul maktabini paydo bo’lishi haqida ma’ruza qiladi “Klaster” texnologiyasidan foydalangan holda mazkur masala mohiyatini ochib beradi va talabalarni mustaqil ishlashga jalb etadi. (2-ilova)	Tinglaydilar, yozib oladilar, tarqatma material ustida ishlaydi.
3-Yakuniy bosqich (20 – daqiqa)	3.1. Ma’ruzada yoritilgan har bir savol qanday xal qilinganligi to’g’risida mumumiy yakuni xulosa chiqaradi. Blis so’rovnoma orqali mavzu mustahkamlaydi.	Tinglaydi.
	3.2. Talabaning ma’ruza mashg’ulotidagi faoliyati reyting tizimi asosida baholanadi.	O’zini qiziqtirgan savollarni beradi.
	3.3. Mustaqil tayyorgarlik ko’rish uchun topshiriqlar beradi: 1) Mavzu do’yicha savollarga to’xtalib o’tib, amaltiy mashg’ulotga tayyorgarlik ko’rish. 2) “Jadidchilik harakati va yangi usul maktablarining tashkil topishi” mavzusiga doir manbalarni o’qib o’rganish va tahlil qilish, tezis tayyorlash.	Mustaqil ishlash uchun topshiriqni yozib oladilar.

(1-shakl)



2-shakl



3 -shakl

5-shakl